Payg‘ambarimiz sollalohu alayhi vasallamning zuhdlari dunyoning foniyligini, uning tezda o‘tib ketishini, ozuqasi ozligini va umrining qisqaligini bilgan kishining zuhdi edi.
Oxiratning boqiyligini, Alloh taolo unda valiylariga doimiy ne’matlarini tayyorlab qo‘yganligini, buyuk ajr borligi va unda abadiy qolish borligini bilgan kishining zuhdi edi.
Rosululloh sollalohu alayhi vasallamga dunyodan foydalanish keng qilib qo‘yilgan bo‘lsada, mabodo tog‘larni tillo va kumush bo‘lishini xohlaganlarida, ular tillo va kumush bo‘lishi mumkin bo‘lsada, dunyodan nafas to‘xtab qolmasligi uchun yetarli bo‘lgan, tashvishu og‘irliklarni ketkazadigan miqdordan boshqasini rad etdilar, zuhd va kamsuqumlikni afzal ko‘rdilar
U zot gohida och yurar, oylab uylarida qozon osilmas, ba’zi kunlar davomida ochlikni qondiradigan darajada xurmo ham topilmay, och yurar edilar.
U zot hech bir vaqt ketma-ket uch kungacha arpaning unidan bo‘lgan nondan qornilari to‘ymagan. Ko‘pincha sutning o‘zi bilan kifoyalanar, toki Allohga yo‘liqqunlaricha bir kun to‘q va bir kun och bo‘lar edilar.
U zot bo‘yraning ustida yotar edilar va yonboshlarida bo‘yraning izi qolar edi. Ochlikdan qornilariga tosh bog‘lab olar va ko‘pincha sahobalar u zotning yuzlaridan ochliklarini bilib olishar edilar.
U zotning uylari loydan, ichi tor va shifti past edi. Bir kuni sovutlarini garovga qo‘yib, bir yahudiydan o‘ttiz so’ arpa olib turdilar. Ko‘pincha ko‘ylak va izor bilan kifoyalanar edilar. Hech bir vaqt taomni peshxon (ovqatlanish stoli)da yemaganlar. Ko‘pincha sahobalar Rosululloh sollalohu alayhi vasallamga taom yuborar edilar. Bularning barchasi nafslarini dunyo kirlaridan asrash, dinini himoya qilish va Robbisining huzuridagi ajrning komil bo‘lib qolishligi hamda Mavlosining “Va tezda Robbing senga ato qiladir va sen rozi bo‘lursan” (Zuho surasi 5-oyat) degan va’dasi u zotga ro‘yobga chiqishi uchun edi.
U zot mollarni shu qadar taqsimlab berar edilarki, hatto o‘zlariga bir dirham qolmas edi. Tuya, mol va qo‘ylarni sahobalar va boshqalarga shu darajada bo‘lib berar edilarki, o‘zlarida na tuya, na mol va na qo‘y qolar edi. Rosululloh sollalohu alayhi vasallam dedilar: “Agar menda Tihoma chuqurlarining daraxtlari mislicha mol dunyoim bo‘lganida uni taqsimlab berar edim. So‘ng sizlar meni baxil, yolg‘onchi va qo‘rqoq, irodasiz deb bilmasdilaringiz”.
Payg‘ambarimiz sollalohu alayhi vasallam qasr bino qilmadilar, mol-dunyo yig‘madilar, u zotning xazinalari ham, mevasi yeyiladigan bog‘lari ham bo‘lmagan. U zot o‘zlaridan so‘ng bog‘ va ekinzor ham qoldirmadilar. U zot dedilar: “Biz meros qoldirmaymiz, bizning qoldirgan narsamiz sadaqadir”. (Buxoriy rivoyati 3093-hadis). U zot doimo so‘zlari va amallari bilan musulmonlarni dunyoda zuhdga hamda oxiratga tayyorlanish va buning uchun amal qilishga da’vat etar edilar.
U zotga podshohlik bilan birga rasul bo‘lish yoki oddiy inson bo‘lib rasul bo‘lish ixtiyori berilganda, u zot oddiy inson bo‘lib rasul bo‘lishni ixtiyor qilganlar.
U zot alayhissalomning dunyodagi zuhdlarining yana bir ko‘rinishi, ul zoti bobarakotning saxiyliklaridir. Hech qachon so‘rovchini qaytarmas va to‘smas edilar. Dunyo Alloh taoloning nazdida chivinning qanotichalik arzimas va barobar emas, deganlar. Hadisda: “Dunyoda g‘arib yoki bir onlik o‘tib ketuvchi kabi bo‘l”, deganlar. (Buxoriy rivoyati 6416-hadis)
Rosululloh sollallohu alayhi vasallam zuhd borasida yana shunday marhamat qilganlar: "Dunyoda zohid bo‘l, Alloh seni yaxshi ko‘radi. Insonlar huzurida zohid bo‘l, insonlar seni yaxshi ko‘rishadi".
Manbalar asosida Yunusobod tumani
“Kulol-Qo‘rg‘on” jome’ masjidi imom-xatibi
Abdurahmonov Yahyo tayyorladi
Alloh taologa cheksiz hamdu sanolarimiz, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga mukammal salavotu salomlarimiz bo‘lsin.
Muhtaram yurtdoshlar!
Allohga shukrki, go‘zal diyorimizda har tongni tinchlik, xotirjamlik bilan qarshi olmoqdamiz. Ushbu ulug‘ ne’mat sababli, har sohada yutuqlar, yuksalishlar bo‘lmoqda, ne’matlar kundan-kun ziyoda bo‘lib bormoqda. Bu yurtda inson aziz, uning qadri yuksak ekani, o‘zining hayotiy ifodasini topib bormoqda. Ayniqsa, ijtimoiy himoyaga muhtojlar, nogironligi bo‘lgan insonlar, kambag‘al oilalarga doimiy g‘amxo‘rlik ko‘rsatib kelinmoqda.
Shubhasiz, oxirgi yillarda kam ta’minlangan, boquvchisini yo‘qotgan, yordamga muhtoj fuqarolar bilan manzilli ishlash bo‘yicha qonuniy asoslar va xalqparvar tizim yaratildi.
Siz aziz yurtdoshlarimizga murojaat qilar ekanmiz, shuni alohida ta’kidlashni xohlardikki, ijtimoiy himoya masalasida Prezidentimizga kamarbasta bo‘lish barchamiz intilayotgan farovon kelajak, farzandlarimiz baxtu saodatini ta’minlashning eng muhim shartidir.
Islom dinida muhtojlarga yordam berish, jismoniy imkoniyati cheklangan insonlarga mehr-muruvvat ko‘rsatish, miskin va bechoralar holidan xabar olish eng savobli amallardan hisoblanadi. Muborak dinimiz xayr-saxovatga buyurar ekan, uni o‘z o‘rniga sarflashga amr etadi. Muhtoj insonlar haqqiga xiyonat qilish esa og‘ir gunoh sanaladi.
Yurtimizda Ijtimoiy himoya milliy agentligi tashkil etilishi xalqimiz qalbidagi ezgu ish bo‘ldi. Agentlik og‘ir ijtimoiy holatga tushgan va tushish xavfi bo‘lgan aholi bilan manzilli ishlayotgani, xayru ehsonlarni o‘z egalariga yetkazayotgani xalqimizni mamnun etmoqda, qalbiga xursandchilik ulashmoqda. Albatta, mana shunday mehrga muhtoj insonlarning duosi bilan yurtimiz yanada obod bo‘ladi.
Hurmatli yurtdoshlarimiz!
Yaratganga shukr, tarbiyaning asosiy poydevori bo‘lgan maktabga, yoshlarni ilm-ma’rifatli qilishga davlatimiz tomonidan doimiy e’tibor qaratilmoqda. Yangidan yangi maktablar, bog‘chalar qurilmoqda. Yurtimizda o‘rta hisobda yiliga bir million bola tug‘ilmoqda. Bu degani, yetti yildan keyin bir necha ming maktabga ehtiyoj paydo bo‘ladi. Shunday ekan, saxovatpesha kishilarimiz maktab qurish yoki ta’mirlash ishlariga ham katta e’tibor qaratishlarini tavsiya etamiz. Zotan, ma’rifat, ziyo maskani bo‘lgan ta’lim dargohlarini qurish, obod qilish ajri ulug‘ amallardan hisoblanadi. Shuningdek, ta’lim muassasalari talaba va o‘quvchilarni moddiy tarafdan ta’minlash, ularni kontrakt-shartnomalarini to‘lab berish, o‘quv qurol va darsliklarini olib berish savobi doimiy yozilib turadigan sadaqai joriya bo‘ladi.
Aziz vatandoshlar!
Taassufki, to‘ylar, oilaviy tantanalar, marhumlar xotirasi, haj va umraga borib-keluvchilarni kutib olishga bag‘ishlangan yig‘inlar, ulardagi bir-biridan o‘tib tushadigan, kimo‘zarga, riyoga, isrofga to‘la ishlar xalqimizning jiddiy muammolaridan biri bo‘lib kelmoqda.
Shu o‘rinda, ziyolilar, yoshi keksa otaxonu onaxonlar, nuroniylarga aytar so‘zimiz, keling, birgalikda yurtimiz aholisiga, ayniqsa, yuqoridagi kabi isrofgarchilik va dabdaba qilayotganlarga tushuntirish ishlarini ko‘paytiraylik, bu kabi illatlarga birgalikda barham beraylik. Alloh taolo ato etgan mol-dunyoni isrof qilish – katta gunoh, ekanini uqtiraylik! Buning o‘rniga topganlarimizni savobli ishlarga sarflab, beva-bechora, nochor, muhtojlarga yordam beraylik, ana shunda ulkan savobga ega bo‘lamiz, inshoaalloh!
Qadrli ulamolar va imom-domlalar!
Ijtimoiy himoya bo‘yicha Yurtboshimizning tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlagan holda, biz – din peshvolari quyidagi 7 ta vazifani amalga oshirishni belgilab olmoqdamiz:
Birinchi, ulamolar va imom-xatiblar “Xayru saxovat – qalblarga quvonch ulashadi” shiori ostida targ‘ibot-tashviqot ishlarini keng ko‘lamda amalga oshirish.
Ikkinchi, har bir markaziy masjid 5 tadan ehtiyojmand oilani otaliqqa olib, ularning farzandlarini o‘quv kurslarida o‘qitishi, kasb-hunarga o‘rgatishi va doimiy daromadga ega bo‘lishiga ko‘maklashish.
Uchinchi, har bir tuman-shahar bosh imom-xatiblari hududidagi kamida 1 ta maktabni homiylarni jalb etgan holda ta’mirlash ishlariga yordam ko‘rsatish.
To‘rtinchi, “Vaqf” xayriya jamoat fondi Ijtimoiy himoya milliy agentligi bilan hamkorlikda mamlakatimiz bo‘yicha kam ta’minlangan oilalar farzandlari bo‘lgan 200 nafar yoshni kasbga o‘rgatish va ish bilan band qilish.
Beshinchi, “Vaqf” xayriya jamoat fondi “Inson” ijtimoiy xizmatlar markazi bilan hamkorlikda jismoniy imkoniyati cheklangan bolalarga 50 dona sport aravachasi va boshqa reabilitatsiya vositalari olib berib, ularning davolanishlariga ko‘maklashish.
Oltinchi, masjid imom-xatiblari homiylarni jalb etgan holda “Mehribonlik”, “Saxovat”, “Muruvvat” uylariga va mehnat faxriylariga moddiy yordamlar ko‘rsatish ishlarini tashkil etish.
Yettinchi, imom-xatiblar tomonidan to‘y-ma’raka marosimlardagi isrofgarchilik, umra ziyoratidan qaytgandan keyin har xil xo‘jako‘rsin marosimlari uyushtirishdek illatlarning oldini olish yuzasidan targ‘ibot ishlarini amalga oshirish.
Aziz yurtdoshlar!
Xayrli va savobli ishga hissa qo‘shgan, yetim-yesir, beva-bechoraning boshini silagan odamning amal daftariga qiyomatgacha sadaqai joriya savobi to‘xtamasdan yozilib turishini, bunday odam xalq ichida, el orasida doimo hurmat va e’zozda bo‘lishini unutmaylik!
Alloh taolo ezgu ishlarimizni O‘zi mukofotlasin, omin!
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Ulamolar Kengashi raisi,
muftiy Shayx Nuriddin XOLIQNAZAR
Toshkent shahri
2024 yil 26 dekabr