Amman (Iordaniya) universiteti professori, Bulg'or Islom akademiyasi o'qituvchisi, Shayx Abdurazzoq Sa'diy jamiyatda oilaviy munosabatlarda yuzaga kelayotgan muammolarning asosiy sabablari sifatida quyidagi omillarni keltiradi:
- yoshlar oila tushunchasi, er va ayollikning burch va mas'uliyatini to'liq his etmasligi;
- ayrim ota-onalarning farzand tarbiyasi va ta'limiga mas'uliyatsizlik bilan qarashi;
- oilaning moddiy-ma'naviy holati: kamchilik, boriga qanoat qilmaslik, o'zaro tushunish, sabr-toqatning etishmasligi;
- er yoki xotinning xiyonati, ayolga nisbatan zo'ravonlik;
- internet va ijtimoiy tarmoqlar orqali oila qadriyatlariga yot bo'lgan omillarning ta'siri;
- jinsiy munosabatlarda tibbiy nuqsonlar va hokazo omillar sabab bo'lmoqda.
Mazkur muammolarning echimi sifatida esa quyidagi tavsiyalarni keltiradi:
- yoshlar oila qurishdan avval bo'lajak turmush o'rtog'ining mol-davlati, shon-shuhratiga emas, tarbiyasi va axloqi, ma'naviy go'zalligiga e'tibor qaratishi lozim;
- oilaviy munosabatlarda o'zaro kelishmovchilik kelib chiqqan holatlarda, shoshma-shosharlik bilan ajralish uchun taraddud ko'rish kerak emas, o'rtani isloh qilish va yarashtirish uchun harakat qilish kerak;
- oilada iqtisodiy tanglik holatida boriga qanoatli va sabrli bo'lish;
- so'zi ta'sirchan hamda namunali oila vakillari tomonidan oila muqaddasligi, farzand tarbiyasi, taloqning oqibatlari kabi mavzularda tushuntirish ishlarini tizimli tashkil etish;
- diniy idora tizimida oilalarda vujudga kelayotgan nohaqlik, zulm va ajrimlarning oldini olish maqsadida fiqhiy ilmga ega bo'lgan etuk mutaxassislar hay'atini tuzish va muammolarga o'z vaqtida echim topib berish maqsadga muvofiq bo'ladi.
iiau.uz manbasi asosida tayyorlandi
Savol: Qur’on o‘qiyotganda farzandlar shovqin qilib qolsa, ularga jim bo‘linglar deyiladi-da, keyin yana Qur’on tilovatida davom etib ketiladi. Shunda qayta a’uzu yoki bismillah aytiladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Bu holatda "A’uzu billahi minash-shaytonir-rojiym"ni aytib tilovatni davom ettirish mustahabdir. Chunki Qur’on tilovati asnosida qiroatga aloqasi bo‘lmagan gaplarni gapirsa, qiroatni a’uzuni aytib davom ettiradi. Agar Qur’on qiroatiga aloqador gaplarni gapirgandan keyin qiroatni davom ettirsa, a’uzuni aytmasdan davom etaveradi. Bu ikki holatda ham "bismillah" aytilmaydi (“An-nashr fil qiroatil ashr” kitobi). Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.