Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Yanvar, 2025   |   18 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:45
Peshin
12:38
Asr
15:41
Shom
17:25
Xufton
18:43
Bismillah
18 Yanvar, 2025, 18 Rajab, 1446

ENG BAHIL ODAM KIM?

17.07.2023   612   1 min.
ENG BAHIL ODAM KIM?

Shariatimizda baxillik qoralangan bo'lib, yomon odat hisoblanadi. Haqiqiy baxil molu dunyosini qizg'angan kishi emas, balki salom-alikni qizg'angan kishidir. Ba'zi insonlar tabiatida molu davlatni yaxshi ko'rishlik juda kuchli bo'ladi. Uni qizg'anadi asraydi, birovga bersa, ajralib qolishdan, yoki tugab qolishdan cho'chib turadi. Rasulullox sollallohu alayhi vasallamdan "Mo'min baxil bo'ladimi?" deya so'ralganda, "Ha, baxil bo'lishi mumkin", deya javob berganlar.

Ammo molu mulkini qizg'anganidan ham yomonroq baxillik birovga tinchlik tilab salomlashishni qizg'angan kishi hisoblanar ekan. Abu Hurayra roziyalloxu anxudan rivoyat qilingan bir hadisi sharifda, Nabiy sollalloxu alayxi vasallam "Insonlarning eng baxili salom berishga baxillik qilganidir. Savobdan nasibasiz kishi salomga alik olmaganidir. Gar sen bilan birodaring orasiga gina tushib qolsa, sen undan oldin salom berishga qodir bo'lsang, shuni qil", deganlar (Imom Buxoriy).

Bu rivoyatda mashhur sahobiy Abu Hurayrani bizlarga qilgan buyuk nasihatlari kelmokda. Salom berishni o'ziga ep ko'rmagan odam dunyodagi eng baxil odam sifatida baholanar, hattoki boyligini, davlatini qizg'angandan ham yomonroq hisoblanar ekan. Alloh Taolo barchamizni bunday baxillikdan asrasin!

N.Imamov
Honaqoh jome masjidi imom xatibi

Jaholatga qarshi ma'rifat
Boshqa maqolalar

Qur’onni yodlay olmayapman

17.01.2025   1566   2 min.
Qur’onni yodlay olmayapman

Al-Kisoiy al-Kufiy 119/737 yil Kufada dunyoga kelgan.

To‘liq ismi: Ali ibn Hamza ibn Abdulloh ibn Bahman ibn Fayruzm al-Kisoiy al-Kufiy. Imom al-Kisoiy yoshligida ilm o‘rganishga juda intilardi, lekin boshlang‘ich davrda muvaffaqiyat qozona olmasdi. Bir safar Qur’onni yod olishda qiynalgach, ustoziga: “Men hech narsani yodlay olmayapman, charchadim”, dedi.
Ustoz unga sabr qilishni va Qur’onning barakasiga ishonishni tavsiya qildi. Shundan so‘ng, Imom al-Kisoiy sabr bilan harakat qilib, Qur’onni mukammal yod oldi va keyinchalik mashhur qiroat imomlaridan biri bo‘ldi. Bu voqea sabr va mehnatning samarasini eslatadi.

Hayoti: Al-Kisoiy Kufada tug‘ilgan va tilshunoslikda ham, qiroatda ham yuqori maqomga ega bo‘lgan. Undan nega «Kisoiy» deb nom olganligi haqida so‘rashganida u, – "chunki men hajda kisoda (kiyimda) ehrom bog‘laganman", deb javob bergan ekan. U asli fors bo‘lib, Bani Asad qabilasining qullaridan edi.  

Ilmiy faoliyati: Uning asosiy ustozlari Hamza al-Kufiy va boshqa yirik qiroatchilar bo‘lgan. Bundan tashqari Kufa maktabini asoschisi hisoblanadi.
Muoz al-Harro va Abu Ja’far Ruasiylarda nahvdan tahsil oldi. Ular-dagi ilmlarni olib bo‘lib, ulardan qoniqmay qolgach, Basraga kelib Iso ibn Umar, Abu Amr ibn al-Alo va Al-Xalil ibn Ahmaddan ilm o‘rgangan. Qiroatni esa Sho‘ba ibn Hajjojdan ta’lim olgan. 

U zot juda ko‘p asarlar ham yozgan: "Kitab muxtasar fi an-nahv" (Nahvga oid qisqa bo‘lgan kitob), "Kitab al-hudud fi an-nahv"  (Nahvdagi hadlar oid kitob), "Kitob al-qiroat (Qiroatga doir kitob)", "Kitab al-adad (Sonlarga doir kitob)", "Kitab ixtilaf al-adad (Sonlarning ixtilofiga oid kitob)", "Kitab al-huruf (Harflarga oid kitob)", "Kitab maoniy al-Qur’an (Qur’on ma’nolari haqidagi kitob)" kabi ko‘plab kitoblar yozgan. 
Nahvdan Farro uning xos shogirdlaridan hisoblanadi. 

Kisoiy 189/805 yil Roy shahrida vafot etgan.

Matkarimov Nurmuhammad,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.