Sayt test holatida ishlamoqda!
21 May, 2025   |   23 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:22
Quyosh
04:59
Peshin
12:25
Asr
17:28
Shom
19:44
Xufton
21:15
Bismillah
21 May, 2025, 23 Zulqa`da, 1446

Poklikka targ‘ib etilishining hikmatini bilasizmi?

27.10.2018   3582   3 min.
Poklikka targ‘ib etilishining hikmatini bilasizmi?

Azizlar, Islom dinimiz poklik dini hisoblanadi. Insonning tanasi ham, qalbi ham pok bo‘lishi lozim. Ibodat oldidan ham, taom yeyish oldidan ham, mehmonga borish oldidan ham, xullas, barcha o‘rinlarda poklikga targ‘ib etilgan.

Pok insonning tanasidan yoqimsiz hid kelmaydi. Atrofdagilar ham uni yaxshi ko‘radi. O‘sha odamning o‘zi ham xushnud kayfiyatda yuradi. Agar inson poklikka e’tibor bermasa, tanasi terlashi va yuvilmagani oqibatida zararli mikroblar ko‘payib, undan yomon hid kelishi va mikroblar turli kasalliklarga sabab bo‘lishi mumkin.

Insonning deyarli barcha a’zolarida turli ko‘rinishda va kattalikda mikroblar bo‘lib, ular teri, quloq, burun, og‘iz, ko‘z va boshqa a’zolarda o‘rnashib oladi. Agar inson o‘sha a’zolarini muntazam yuvib tursa, mazkur mikroblarning ko‘pidan tezda xalos bo‘ladi.

Ushbu suratda inson terisida doimiy yashaydigan bakteriyalar ko‘rinib turibdi. Ular millionlab marta kattalashtirib ko‘rsatadigan elektron mikroskopda tasvirga olingan. Bular bakteriyalarning bir turi. Bundan tashqari yana boshqa turdagi bakteriyalar ham bor. 

Inson terisida 500-1000 turdagi bakteriyalar yashaydi. Ajablanarlisi shuki, har bir insonda o‘sha insonning o‘ziga xos bo‘lgan bakteriyalar ham bor ekan. Bakteriolog va mikrobiolog olimlarning ta’kidlashlaricha, insonning o‘ziga xos bo‘lgan mikroblari uning ruhiy va fiziologik holatiga qarab rivojlanar va shaklini o‘zgartirar ekan.

Agar siz bir kunda bir necha bor qo‘lingizni yuvsangiz, qo‘lingizdagi millionlab zararli mikroblardan xalos bo‘lasiz. Quyidagi rasmda yuvilmagan qo‘ldagi mikroblarning mikroskop orqali olingan suratini ko‘rib turibsiz.

Shuningdek, bir kunda bir necha marta yuzingizni yuvsangiz, undagi millionlab xatarli bakteriyalardan qutulasiz. Bu kabi tez-tez yuvish mazkur mikroblar sonining ortishini keskin pasaytiradi. Quyidagi rasmda yuz va boshqa a’zolar terisida bo‘ladigan bakteriyalarning mikroskopdagi tasvirini ko‘rib turibsiz.

Soha mutaxassislari “Albatta, har kuni og‘iz va burunni bir necha marta yuvib turish ko‘p sonli mikroblarning yo‘qolishiga hamda teri va nafas olish organlarining kasallanishidan saqlanishiga yordam beradi” deyishgan. Siz mana bu rasmda og‘iz bo‘shlig‘i, xususan, tildagi mikroblarning mikroskop orqali ko‘rinishini ko‘rib turibsiz.

Ha, azizlar, bu aytilgan gaplarga shuni qo‘shimcha qilamizki, tahorat va g‘usl turli teri-tanosil va og‘iz bo‘shlig‘i kasalliklarining oldini olishda eng samarali vositadir. Biz mo‘min-musulmonlar har kuni bir necha bor tahorat olamiz. Tahorat asnosida qo‘llarimizni, yuzlarimizni, bilaklarimizni, oyoqlarimizni, oyoq-qo‘l bo‘g‘imlarimizni hamda barmoqlarimiz orasini yuvamiz. Shu sababli bu kabi noqulayliklar bizni bezovta qilmaydi.

Dinimiz bizni nega poklikka buyurganining hikmatlaridan birini bilib oldik. Poklikning hali biz bilmagan sir-asrorlari, hikmatlari juda ham ko‘p. Shuning uchun biz Dinimiz ko‘rsatmalariga amal qilib yashasak, Allohning rahmati bilan bu dunyoda ham, oxiratda ham baxt-saodatga erishamiz.

Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday degan:

  إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ

“Albatta, Alloh tavba qiluvchilarni sevadi va poklanuvchilarni sevadi” (Baqara surasi, 222-oyat).  

Islom ne’matini bergani uchun Alloh taologa cheksiz hamdu sanolar bo‘lsin!

 

Abduddoim Kahel maqolasi asosida

Nozimjon Iminjonov tayyorladi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Ehromda vazelin ishlatish

19.05.2025   4137   2 min.
Ehromda vazelin ishlatish

Cavol: Issiq havoda ko‘p yurish natijasida ayrim odamlarda ikki oyog‘i orasi qizarib, achishadi. Ehromda shunday holatda malham, vazelin kabi narsalar surtsa bo‘ladimi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym.

Ehromdagi kishi siz aytgandek holatga tushib qolganda yoki tovoni yorilganda xushbo‘y bo‘lmagan malhamlardan foydalanishi mumkin. Bunda hech qanday jarima lozim bo‘lmaydi. Agar xushbo‘y malham yoki vazelindan foydalansa, bunda sadaqa qilishi lozim bo‘ladi. Agar ko‘p marta surtsa, jonliq so‘yish vojib bo‘ladi. Shuning uchun bunday kasallikka duchor bo‘lgan inson imkon qadar xushbo‘y bo‘lmagan malhamlardan foydalanishi maqsadga muvofiq bo‘ladi. Bu haqida fuqaholarimiz bunday deydilar:

وَلَوْ دَاوَى بِهِ جُرْحَهُ أَوْ شُقُوقَ رِجْلَيْهِ فَلَا كَفَّارَةَ عَلَيْهِ ؛ لِأَنَّهُ لَيْسَ بِطِيبٍ فِي نَفْسِهِ إنَّمَا هُوَ أَصْلُ الطِّيبِ أَوْ طِيبٌ مِنْ وَجْهِ فَيُشْتَرَطُ اسْتِعْمَالُهُ عَلَى وَجْهِ التَّطَيُّبِ.

“Ehromdagi kishi jarohat, oyoq yoriqlarini zaytun yog‘i bilan yog‘lasa, zimmasiga hech narsa vojib bo‘lmaydi. Chunki u xushbo‘ylik emas, balki xushbo‘ylik olinadigan narsa yoki bir jihatdangina xushbo‘ylik xolos. Kafforat vojib bo‘lishligi uchun uni xushbo‘ylanish uchun iste’mol qilgan bo‘lishi shart” (“Hidoya” kitobi).

Alloma Kamol Ibn Humom rahimahulloh aytadilar: “Ehromdagi inson yog‘ yoki sirkani yesa, jarohati yoki tovonidagi yoriqlariga surtsa yo qulog‘iga tomizsa, unga hech qanday jarima lozim bo‘lmaydi” (“Fathul Qodir” kitobi).

 

Mulla Ali al-Qoriy rahimahulloh aytadilar:

 ولو تداوى بالطيب او بدواء فيه طيب غالب ولم يكن مطبوخا فألزقه بجراحته يلزمه صدقة اذا كان موضع الجراحة لم يستوعب عضوا

“Agar xushbo‘y narsa bilan yoki xushbo‘ylik g‘olib bo‘lgan narsa bilan davolansa va ular olovda pishirilgan bo‘lmasa, so‘ng uni jarohatiga yopishtirsa va jarohat bir to‘liq a’zoni tashkil qilmagan bo‘lsa, sadaqa lozim bo‘ladi”. Vallohu a’lam.


O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.