G‘iybat – misqollab yiqqan savoblarimizni lahzada yo‘qqa chiqaradigan ofatdir. Solih amallarsiz qolgan qalbni esa fasod egallaydi. Fasod egallagan qalbning ko‘zi ko‘r, oq bilan qorani ajrata olmaydigan bo‘lib qoladi, g‘animni do‘st biladi, do‘stlar orasiga nifoq urug‘ini soladi. Ayting, bugun g‘iybat oralamagan jamoat bormi?! Agar bo‘lsa, bilingki, ana o‘shalar haqiqiy najot egalari, ana o‘shalar azizlik timsolidir.
Ularning so‘zlari o‘tkir, qadamlari sobit, o‘zlari g‘ayratli, niyatlari yaxshi. Negaki, g‘iybatdan uzoq qalb solih amalning bitta yovuz kushandasidan ozod qalbdir.
Yaxshi amali ko‘p inson esa garchi soqov bo‘lsa ham haqiqiy biyrondir. Jismi zaif bo‘lsa ham, qalbi salimdir. Garchi cho‘loq bo‘lsa ham qadamlari sobitroq, garchi ko‘r bo‘lsa ham, ko‘zlari ravshanroqdir.
Aziz insonlar, ayting, qaysi do‘stlar davrasi bunday sog‘lom, baquvvat jamoani sog‘inmaydi, orzu qilmaydi?! Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “G‘iybat nima bilasizlarmi?” – deya so‘radilar. “Alloh va Rasuli bilguvchiroqdir”, – deyishdi. Shunda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Birodaringni uni xafa qiladigan so‘z bilan yodga olishing”, –dedilar. “Agar unda men aytgan sifatlar bo‘lsachi?” – deyildi. “Agar unda sen aytgan narsalar bo‘lsa, demak, sen birodaringni g‘iybat, agar bo‘lmasa, unga tuhmat qilgan bo‘lasan”, – dedilar (Imom Muslim).
Oisha onamiz roziyallohu anho aytadilar: “Zinxor bir-biringizni g‘iybat qilmangiz. Bir kuni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlarida bir ayol haqida “Uning etagi uzun”, deb gapirdim. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Tupur, tupurib tashla!» – dedilar. Tupurgan edim, og‘zimdan bir parcha go‘sht tushdi” (“At-Targ‘ib vat-tarhib”).
Hasan Basriy aytadi: “O‘zganing aybini aytish uch xil bo‘ladi: g‘iybat, bo‘hton va ifk (yolg‘on). Bu haqida ulug‘ va qudratli zotning kalomida aytilgan. G‘iybat – g‘iybat qilinayotgan odamda bor narsani, bo‘hton – unda yo‘q narsani, ifk – har xil eshitgan narsani aytmog‘ingdir”.
Demak, g‘iybat birodaringizni o‘zi yo‘q paytida, agar eshitsa, xafa bo‘ladigan so‘z bilan tilga olishingiz, xotirlashingizdir. Masalan, “Pakana, cho‘loq” deya jismoniy kamchiliklarini yoki “Otasi falon, onasi piston” kabi.
Bekobod tumani “Ulug‘bek” jome masjidi
imom-xatibi Xolboyev X.
Odatda har yili 31-dekabr sanasida shomdan keyin boshlangan paqildoq va salyutlar tovushi soat o'n ikkiga yaqin avjiga chiqib, tonggacha davom etadi. Ba‘zi insonlarning xursandchilik qilaman, degan niyatda solayotgan shovqinlari hammaga ham yoqmaydi.
Hech o‘ylab ko‘rganmisiz? Bu ovozu shovqinlar qanchalab xonadonlarning tinchini buzar ekanaa?!. Ba'zi uylarda qon bosimi baland bo‘lgan qariyalar, og'riqdan ko'ngliga qil ham sig‘mayotgan bemorlar, kunu tun betob bo‘lib yotgan farzandining tepasida mijja qoqmay chiqayotgan onalar, shovqindan qo'rqib tinmay yig‘layotgan go‘daklar tong otishi, shovqin-suronlar to‘xtashiga intizor bo‘ladilar. Kishilar tinchini buzayotganlarni uyida ham yuqoridaga aytgan holatlar bo'lganda shu ishni qilisharmidi?
Dinimizda boshqalarga tili va qo‘li bilan ozor yetkazishdan qaytarilgan. Islomda insonlarni qo'rqitish zulm hisoblanadi. Hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Musulmon musulmonni qo'rqitishi halol bo‘lmaydi", deya marhamat qilganlar.
Yangi yil arafasida paqildoq va salyutlar narxi qancha qimmat bo'lishi hammamizga ma‘lum. Mana shu narsalarga pullarini isrof qilib, uni havoga uchirmay, ehson qilinsa, qanday ham yaxshi amal bo‘lardi.
Bularni nega yozayapmiz?! Iltimos, o'zingizning ozgina xursandchiligingizni, deb boshqalarga ozor bermang, bizni o‘z uyimizda tinch yashashga qo‘ying, o'zgalarga ozor berishni bas qiling!"
Joziba Jamol qizi,
Xadichai Kubro ayol-qizlar islom ta‘lim muassasasi o'qituvchisi