Sayt test holatida ishlamoqda!
30 Iyun, 2025   |   5 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:08
Quyosh
04:53
Peshin
12:27
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:45
Bismillah
30 Iyun, 2025, 5 Muharram, 1447

Sa’d ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhuning fazilatlari

19.10.2018   7048   4 min.
Sa’d ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhuning fazilatlari

Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
“Sa’d kelayotgan edi, Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
«Mana bu mening tog‘am. Bas, kim menga o‘z tog‘asini ko‘rsata oladi!», dedilar”.
Termiziy rivoyat qilgan.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu kishini tog‘am deyishlariga sabab, ma’lumki, U zotning onalari Omina binti Vahb Bani Zahra qabilasidan bo‘lganlar. Sa’d ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhu ham Banu Zuhra qabilasidan bo‘lganliklari uchun Rasululloh sollallohu alayhi vasallam u kishini tog‘am deganlar.
Sa’d ibn Abu Vaqqos rozilallohu anhuning to‘liq qismlari Sa’d ibn Molik ibn Uhayb ibn Abdumannof ibn Zuhra ibn Kilob ibn Murra bo‘lib, nasablari Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan Kilob ibn Murrada birlashadi.
Sa’d ibn Abu Vaqqos rozilallohu anhu birinchi bo‘lib islomga kirgan kishilardan hisoblanadilar. U kishi bu haqda shunday deganlar:

Sa’d ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Men Islomga kirgan kunimdan avval birov islomga kirmagan edi. Ta’kidki, yetti kungacha Islomning uchdan biri bo‘lib terdim»
Buxoriy rivot qilgan

Sa’d ibn Abu Vaqqos rozilallohu anhu Islomga qanday kirganlari quyidagilarni aytadilar: “Islomga kirishimdan uch kun ilgari tushimda o‘zimni qatma-qat zulmatlarning ichida qolganimni ko‘rdim, uning to‘foni ichida tipirchilab turganimda birdan menga oy nur sochib qoldi. Men u tomon yurdim. O‘z oldimda ul oyga mendan oldin borganlarni ko‘rdim. Zayd ibn Xorisa, Ali ibn Abu Tolib va Abu Bakr siddiqni ko‘rdim. Ularga:
«Bu yoqqa qachon keldingiz?», dedim.
«Bu soatda», dedilar.
Erta bilan menga Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni yashirin ravishda Islomga da’vat qilayotganliklarini xabari yetdi. Shunda Alloh menga yaxshilikni iroda qilganini, meni zulmatlardan nurga chiqarishini iroda qilganini bildim. Bas, U zot tomon shoshilib bordim. Jiyod darasida uchratdim. Namoz o‘qib turgan ekanlar. Musulmon bo‘ldim. Tushimda ko‘rganlardan boshqa mening oldimga tusha olmagan…”.
Sa’d ibn Abu Vaqqos rozilallohuanhu Islomga kirganlarida u kishi o‘n yetti yoshda edilar. U kishi yoshliklaridan baquvvat, shijoatli bo‘lib o‘sib ulg‘aydilar va ko‘plab fazilat va baxtlarga ega bo‘ldilar. Jumladan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga qo‘riqchi bo‘lishlik baxtiga erishganlar:

 Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:
“Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Madinaga kelganlarida bir kecha uyqulari qochdi va:
«Sahobalarimdan bir solih kishi meni kechasi qo‘riqlaganida edi», dedilar.
Biz shundoq holda turganimizda silohning shitirlagani eshitilib qoldi. Bas, U zot,
«Kim bu?», dedilar.
«Sa’d ibn Abu Vaqqos», dedi
«Nimaga kelding», dedilar Rasululloh sollallohu alayhi vasallam
«Ko‘nglimga Nabiy sollallohu alayhi vasalam haqida havf tushib, U zotni qo‘riqlagani keldim», dedi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uning haqqiga duo qilib, so‘ngra uyquga ketdilar”. 
Termiziy va Muslim rivoyat qilishgan.

Alloh taolo Rasululloh sollallohu alayhu vasallamning istaklariga binoan Sa’d ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhuni ko‘ngillariga U zotni qo‘riqlashlikni solib qo‘ydi. Bu esa Sa’d ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhuga Alloh taolo tomonidan berilgan fazilatlardandir. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni ko‘ngillarini topib, istaklarini bajarib, duolarini olish yuksak darajadir. Sa’d ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhu ana shunday kishilardan edilar.

 Ko‘kaldosh o‘rta maxsus islom bilim yurti 3 kurs talabasi Toshmatov Karimulloh

 

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar

Alloh sizning xatolaringizni kechishini istasangiz

23.06.2025   8992   3 min.
Alloh sizning xatolaringizni kechishini istasangiz

Afv – o‘ch olishga qodir bo‘la turib, toyilish va xatolardan o‘tib kechirib yuborish demakdir. Buning yana bir ma’nosi adovat va nafrat kabi illatlarni qalbdan ketkazish bo‘lib, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bu borada: “Qiyomat kunida jarchi nido qilib: “Allohning zimmasida savobi borlar tursin va jannatga kirsin”, deyiladi, dedilar. Sahobalar: “Allohning zimmasida ajri borlar kimlar?” – deb so‘rashdi. Nabiy alayhissalom: “Odamlarni afv qilib yuboruvchilar” [1], deb javob berdilar.

Agarda siz ham Allohning zimmasida ajri borlar qatorida bo‘lishni istasangiz sizga yomonlik qilgan, sizning haqqingiz borasida xato qilgan kishining xato va kamchiliklarini kechirib yuboring. Axir Alloh taolo: «...Bas, kimki afv etib (o‘rtani) tuzatsa, bas, uning mukofoti Allohning zimmasidadir. Albatta, U zolim (tajovuzkor)larni sevmas»[2], deydi.

Sizga nisbatan xato qilgan kishilarga yumshoq munosabatda va sabrli bo‘lish, sizni ulushingizdan mahrum qilganlarga ham ziqnalik qilmaslik, siz bilan aloqani uzmoqchi bo‘lganlar bilan ham aloqani ushlab qolish, uzilganlarini tezlik bilan qayta yo‘lga qo‘yish – bularning bari qandayin axloq ekanini ko‘ringki, ular o‘z sohibini qiyomat kunida yuksak martaba va maqomlarga erishtiradi.

Rivoyatlarda kelishicha, bir a’robiyni tuhmat qilgani sababli sultonning huzuriga keltirishibdi. U yo‘l-yo‘lakay «Mana mening kitobimni o‘qinglar» degan oyati karimani tilovat qilib boribdi. Atrofdagilardan biri unga qarata: “Bu qiyomat kuni aytiladi, bugun emas”, debdi. A’robiy javob berib: “Xudo haqqi, bu kun qiyomat kunidan-da yomonroq. Chunki qiyomat kunida mening yomonliklarim bilan birga yaxshiliklarim ham ko‘rsatiladi va hisobga olinadi. Bugun mening yomonliklarimni e’tiborga olyapsizlar-u, yaxshiliklarimni inobatga olarmi­dingiz?!” – debdi.

Siz otasiz! Farzandingiz bir marotaba xatoga yo‘l qo‘ydimi, bunday vaziyatda uning barcha yaxshiliklarini unutib yubormang.

Mabodo do‘stingiz sizga nisbatan bir gal xato ish qilib qo‘ysa, siz u bilan birga yelkama-yelka turib o‘tkazgan yaxshi kunlaringiz va uning chiroyli do‘stligi va sadoqatini esdan chiqarmang.

Muhammad ibn Abu Bakr rahmatullohi alayh bunday dey­dilar: “Ey inson! Sen va Robbing o‘rtasida O‘zidan bosh­qasi bilmaydigan xato va kamchiliklaring bor. Alloh ularni kechirib yuborishini xohlaysan. Agar rostdan ham shu gunohlaring afv etilishi ishtiyoqida bo‘lsang, u holda U Zotning bandalaridan o‘tgan xatolarni kechir va afv et. Alloh sening xatolaringdan kechishini istasang, sen ham bandalarining xatolarini o‘tib yubor”.

 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.

 


[1]  Imom Tabaroniy hasan sanad bilan rivoyat qilgan.
[2]  Shuro surasi, 40-oyat.