Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Iyul, 2025   |   29 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:34
Quyosh
05:11
Peshin
12:35
Asr
17:37
Shom
19:52
Xufton
21:21
Bismillah
24 Iyul, 2025, 29 Muharram, 1447

Qo‘shnichilik haqlari

08.10.2018   4423   3 min.
Qo‘shnichilik haqlari

Alloh taolo quyidagi oyati karimasida kimlarga yaxshilik qilishimiz lozimligini uqtirgan:

“Ota-onaga, qarindoshlarga, yetimlarga, miskinlarga, yaqin qo‘shnilarga, yon qo‘shnilarga, yonboshdagi sohiblarga, ko‘chada qolganlarga va qo‘lingizda mulk bo‘lganlarga yaxshilik qilinglar. Albatta, Alloh taolo o‘zini yuqori tutuvchi va odamlar ustidan faxr qiluvchilarni xush ko‘rmas” (Niso surasi, 36-oyat).

Agar e’tibor bersak, oyatda har bir toifa bir martadan, qo‘shni haqida esa uch marotaba qayta-qayta zikr qilinmoqda: “yaqin qo‘shnilarga, yon qo‘shnilarga, yonboshdagi sohiblarga”. 

Demak, yaxshilik qilayotganimizda qo‘shnichilik haqqini esimizdan chiqarmasligimiz, ularning haqqi buyukligi, ota-onayu, aka-ukalik rishtalari kabi yaqin ekanligini unutmasligimiz, ularning qaysi din, qaysi millat, qaysi irqqa mansubligi bizni qiziqtirmasligi kerak.

Qo‘shnichilik haqlarini Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ham birma-bir aytib o‘tganlar: “Ey ummati Muhammad, qo‘shnilar haqqi ushbular: sizdan yordam so‘rasa, yordamlashing, qarz so‘rasa, qarz bering, kambag‘al bo‘lsa, ko‘maklashing, kasal bo‘lsa, borib ko‘ring, vafot etsa, janozasida ishtirok eting, shodonligida muborakbod eting, g‘amginligida ko‘ngil so‘rang, dalda bering. Uyingizning tomini ularning uyidan baland qurmang, shamolga monelik qilgan bo‘lasiz. Agar u ruxsat bersa mayli. Biror tansiq yesangiz yoki toza chiqqan mevalardan keltirsangiz, qo‘shningizga ham ilining. Chiqara olmasangiz, pinhona yeng. Bermoqchi bo‘lmasangiz uyingizga olib kelganingizni ko‘rmasin. Bolangizning qo‘liga biror meva berib tashqariga chiqarib yubormang, qo‘shnining bolasining havasini keltirmasin. Qo‘shnilarga oshxonangiz tutuni birla ozor bermang. Tutuni tarqalsa, o‘sha taomdan qo‘shniga ham berishni unutmang. 

Jonim qo‘lida bo‘lgan Zotga qasamki, faqat Allohning rahmatida bo‘lgan kishigina qo‘shnining haqqini ado qila oladi. Biling, qo‘shnichilik haqlaridan yana biri, behudaga devordan uning uyiga qaramang, mabodo ko‘zingiz tushib qolsa, sirini saqlang, oshkora qilmang. Eshitishingiz kerak bo‘lmagan narsalarga quloq tutmang. Qo‘shningizning mahrami va qizlariga nazar solmang. Mana shu musulmonchilik qoidalaridandir”.

Imom Buxoriy bobomiz rivoyat qilgan hadisda aytilishicha, “Bir kishi Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamdan: “Ey Rasululloh, men o‘zimning yaxshi yoki yomonligimni qanday bilsam bo‘ladi?” deb so‘radi. U zot: “Agar qo‘shnilaring sen haqingda yaxshi gaplarni gapirayotgan bo‘lsa, demak sen yaxshisan, ammo sen haqingda yomon so‘zlarni aytayotgan bo‘lsa, demak sen yomonsan”, deb javob berdilar” (Al-adab al-mufrad).

Hadisi shariflarning yana birida Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: «Ey ahlim, namoz o‘qing, zakot bering, miskinlarga, yetimlarga, qo‘shnilarga yaxshilik qiling. Shoyad Alloh sizlarni jannatda birga qilsa, degan odamga Allohning rahmati bo‘lsin», deganlar.

Abdulloh ibn Amr ibn Oss roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: «Allohning huzurida do‘stlarning yaxshisi o‘z do‘stiga yaxshilik qilganidir. Allohning huzurida qo‘shnilarning yaxshisi o‘z qo‘shnisiga yaxshilik qilganidir», deganlar (Termiziy rivoyati).

Ha azizlar, qo‘shnilar bilan munosabatimizni yaxshilaylik, yaxshi kunimizda ham yomon kunimizda ham qo‘shni asqotadi. Ular bilan shunday ahil-inoq bo‘laylikki, boshqalar havas qilsin, o‘rnak olsin. Jannatda ham yaxshilar bilan qo‘shni bo‘lish nasib etsin.


Shirinov Abdulatif.

Romitan tuman “Xo‘ja Muhammad Boboyi Samosiy” 

jome’ masjidi imom xatibi

O‘MI matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi

22.07.2025   11276   2 min.
Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi

Rossiya Federatsiyasi hududida vaqtincha bo‘lib turgan fuqarolarimiz bilan doimiy muloqotni qo‘llab-quvvatlab turish, ularning haq-huquqlarini himoyalash, huquqiy ongini oshirish, ma’rifatini ziyoda qilish bo‘yicha suhbatlar o‘tkazish maqsadida O‘zbekiston delegatsiyasining Tatariston va Boshqirdistonga xizmat safari uyushtirildi.
 

Prezident Administratsiyasining topshirig‘i ijrosiga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vaziri o‘rinbosari O. Abdullayev boshchiligida yurtimizning Rossiya Federatsiyasidagi Favqulodda va Muxtor elchisi B.Asadov, Bosh konsuli M.Xayriddinov va bir qator tegishli tashkilotlar vakillaridan tashkil topgan delegatsiya tarkibida O‘zbekiston musulmonlari idorasi vakili Ibrohimjon Inomov ham ishtirok etdi.


Vatandoshlarimiz bilan “Ota-onani rozi qilish – farzandlik burchi”, “Halol kasb – baraka kaliti”, “Milliy va diniy qadriyatlarimiz”, “Oilada farzand tarbiyasi”, “Aqidada adashmaylik!”, “Ijtimoiy tarmoqlardan foydalanish odobi”, “Islomda bag‘rikenglik”, “Islomda vatanparvarlik tushunchasi” mavzularida suhbatlar o‘tkazildi. Har qanday diniy mavzudagi ma’lumotlar borasida O‘zbekiston musulmonlari idorasiga tegishli rasmiy internet tarmoqlardan foydalanish tavsiya etildi. Turli diniy oqimlardan ehtiyot bo‘lish zarurligi – ham shariat ko‘rsatmasi, ham zamon talabi ekani ta’kidlandi.


Rossiya musulmonlari markaziy diniy idorasi raisi, muftiy Talgat Safa Tadjuddin hazrat delegatsiya a’zolarini qabul qilib, O‘zbekiston xalqiga mehri o‘zgacha ekanini bildirdi. Uchrashuv davomida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining salomi esdalik hadyalari taqdim etildi. Muftiy Talgat Safa Tadjuddin hazrat mehmonlarni Diniy idora va uning qoshidagi Rossiya islom universiteti bilan tanishtirib chiqdi.


Xizmat safari davomida vatandoshlarimiz bilan bo‘lgan suhbatlarda bugun mamlakatimizda qilinayotgan ishlar to‘g‘risida to‘xtalinib, yurt tinchligi, xalq farovonligi va salomatligi, dinimiz ravnaqi yo‘lidagi islohotlar, yangiliklar haqida ham aytib o‘tildi.


O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Matbuot xizmati

Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi Tatariston va Boshqirdistondagi vatandoshlar holidan xabar olindi
Dunyo yangiliklari