Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Iyul, 2025   |   19 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:21
Quyosh
05:02
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
19:59
Xufton
21:33
Bismillah
14 Iyul, 2025, 19 Muharram, 1447

Nabiy alayhissalomga muhabbat

30.09.2018   8082   5 min.
Nabiy alayhissalomga muhabbat

Ibn Qayyim rahimahulloh aytadi: “Sahobai kiromlar urushda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni o‘z tanalari bilan himoya qilar edilar. Ular u zot alayhissalomning atroflarida urushib, o‘ldirilardilar”.

Banu Diynor qabilasidan bo‘lgan bir ayol. Uning eri, akasi va otasi Uhudda shahid bo‘ldi. Unga yaqinlari halok bo‘lgani haqida xabar berilganda, u “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga nima bo‘ldi?” deb so‘radi. Odamlar “Ey Ummu Falon, u zot yaxshilar” deyishdi. Ayol odamlardan “U zot alayhissalomni menga ko‘rsatinglar. Ko‘zim bilan ko‘rayin” deb iltimos qildi. Ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga ishora qilishdi. Ayol sevikli Payg‘ambarimiz alayhissalomni ko‘rgach, “Siz (ni ko‘rganim)dan keyin boshqa barcha musibatlar arzimasdir” dedi.

Ibn Murdavayhi rahimahulloh Oisha onamiz roziyallohu anhodan rivoyat qiladilar: “Bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga keldi va “Ey Rasululloh, albatta, siz men uchun o‘zimdan ham sevikliroqsiz. Siz men uchun ahli oilamdan ham sevikliroqsiz. Siz men uchun bolamdan ham sevikliroqsiz. Men uyda o‘tirgandim. Sizni esladim. Sizni ko‘ray deb sabrim chidamay, huzuringizga keldim. Endi sizga nazar solay” dedi”.

Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhu aytadilar: “Jonim qo‘lida bo‘lgan Zotga qasamki, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga yaqin bo‘lish men uchun oilam, qarindoshlarimga yaqin bo‘lishdan ko‘ra mahbubroqdir”.

Ibn Murdavayhi rahimahulloh rivoyat qiladilar: “Umar ibn Xattob roziyallohu anhu Nabiy sollallohu alayhi vasallamning amakilari Abbosga qarata: “Islomni qabul qiling! Allohga qasamki, sizning islomni qabul qilishingiz men uchun Xattobning musulmon bo‘lishidan ko‘ra mahbubroqdir” dedilar.

Umar roziyallohu anhu bu gapni aytishlariga sabab shuki, Nabiy sollallohu alayhi vasallamning amakilari Abbos roziyallohu anhuning musulmon bo‘lishlari Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni ko‘proq xursand bo‘lishlariga sabab bo‘lardi.

Imom Muslim rahimahulloh Amr ibn Oss roziyallohu anhudan rivoyat qiladilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan ko‘ra biror kishi men uchun sevikliroq emas va ko‘zimga ulug‘vorroq bo‘lib ko‘rinmaydi ham. U zot alayhissalomni ulug‘laganimdan biror marta ko‘zim bilan u zotning yuzlariga tikilib qaray olmaganman. Agar mendan u zotni vasf qilib berishni so‘ralsa, bu ishni qilolmayman. Chunki men u zotning yuzlariga tikilib qaray olgan emasman”.

Is'hoq Tujaybiy rahimahulloh aytadilar: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam Rafiyqul A’loga ko‘chganlaridan so‘ng sahobai kiromlar qachon u zotni eslasalar, boshlari egilib, badanlari titrab, barchalari yig‘lab yuborar edilar”.

Qozi Iyoz rahimahulloh aytadilar: “Shuningdek, tobeinlardan ham ko‘plari shunday edilar. Ba’zilari u zot alayhissalomni yaxshi ko‘rganlaridan, sog‘inganlaridan shunday bo‘lsalar, ba’zilari u zot alayhissalomning haybat va viqorlaridan shunday qilishardi”.

Mus’ab ibn Abdulloh rahimahulloh aytadilar: “Agar imom Molikning huzurida Nabiy sollallohu alayhi vasallam zikr qilinsalar, u kishining ranglari o‘zgarar, egilib qolar edilar. Hatto bu hol birga o‘tirganlarga og‘ir kelardi. Bir kuni Imom Molik rahimahullohga shu ishlari haqida aytildi. Shunda u zot “Agar sizlar ham men ko‘rgan narsani ko‘rganingizda, mendan sodir bo‘lgan ish uchun meni koyimagan bo‘lardingiz.

Muhammad ibn Munkadirni ko‘rganman. U qurrolarning sayyidi edi. Agar undan biror hadis so‘rasak, u shunaqa yig‘lardiki, bizning rahmimiz kelib ketardi.

Ja’far ibn Muhammadni ko‘rganman. U sertabassum, hazilkash odam edi. Agar uning yonida Nabiy sollallohu alayhi vasallam zikr etilsalar, rangi sarg‘ayib ketardi. Uning faqatgina tahoratli holdagina Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan hadis rivoyat qilishini ko‘rganman. Bir muddat uni ziyorat qilganimda, uni faqat uch xislatdan biri ustida ko‘rganman: yo namoz o‘qiyotgan, yo sukut qilib o‘tirgan yoki Qur’on o‘qiyotgan holatda bo‘lardi. Foydasiz gaplarni umuman gapirmas edi. U Alloh azza va jalladan qo‘rqadigan olimlar va obidlardan biri edi.

Abdurrohman ibn Qosim Nabiy sollallohu alayhi vasallamni zikr qilgan paytda, yuziga nazar solinsa, uning yuzidan xuddi qon chiqayotgandek bo‘lardi (ya’ni qizarib ketardi). Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning haybatlaridan uning og‘zidagi tili qurib qolardi.

Omir ibn Abdulloh ibn Zubayrning ziyoratiga bordim. Uning oldida Nabiy sollallohu alayhi vasallam zikr qilinsalar, yig‘layverib, hatto ko‘zida yosh qolmas edi.

Zuhriyni ko‘rdim. U odamlarga ulfat, qadrdon kishi edi. Agar uning huzurida Nabiy sollallohu alayhi vasallam zikr qilinsalar, go‘yo u seni, sen esa uni tanimaydigandek bo‘lib qolar edi.

Safvon ibn Sulaymning oldiga borib turardim. U g‘ayratli obidlardan edi. Agar Nabiy sollallohu alayhi vasallam zikr qilinsalar, yig‘lardi. Yig‘isi davom etaverganidan odamlar o‘rnilaridan turib, uning oldidan ketardilar”.

Imom Molik rahimahulloh Hadisi sharif o‘qiyotganlarida ranglari o‘zgardi. O‘qib bo‘lganlaridan keyin shogirdlari “Boya hadis o‘qiyotganingizda yuzingizda biroz o‘zgarish bo‘ldi. Buning sababi nima, ustoz?” deb so‘rashdi. Imom Molik rahimahulloh “Chayon chaqib oldi” deb javob berdilar. Shogirdlari hayratlarini yashirolmay, “Nega unda hadis o‘qishni to‘xtatmadingiz?” deb so‘rashganda, buyuk imom mana bu olamshumal javobni bergan ekanlar: “RASULULLOH SOLLALLOHU ALAYHI VASALLAMNING SO‘ZLARINI BO‘LGIM KЕLMADI!”

Alloh taolo bizga ham shunday muhabbat ato etsin! Qiyomatda, Jannatda u zot alayhissalom bilan birga bo‘lishimizni nasib etsin!

 

Internet ma’lumotlaridan

Nozimjon Iminjonov tarjimasi

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar

Yangi kun qachondan boshlanadi?

09.07.2025   5905   1 min.
Yangi kun qachondan boshlanadi?

Savol: Islomda yangi kun qaysi soatdan boshlab kiradi? Masalan, shartli qabul qilingan tartib bo‘yicha soat 00:00 yangi kunning boshlanishi sanaladi? Islomda yangi kunning boshlanishi va tugashi qaysi vaqtdan e’tiborga olinadi? 

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizga ko‘ra, kun shom vaqtidan boshlanadi va keyingi shomgacha davom etadi. Boshqacha qilib aytganda, islomda kun kecha bilan boshlanadi va uning ertasida kun botib, kunduz tugaganida, o‘sha kun ham yakunlanadi. Bunga oyat va hadislardan ko‘plab dalillar bor.
Faqat ayrim ahkomlarda kunning boshlanishi bomdod namozining vaqti kirishi (subhi sodiq)dan boshlanadi va kun keyingi bomdod vaqtigacha davom etadi. Masalan, Hajda Arafot vodiysida turishda hukm shunday.

Shuningdek, ayrim hollarda “kun” tushunchasi yuqoridagidek, 24 soatdan iborat (sutka) ma’nosida emas, balki tunga muqobil – qarama-qarshi ma’noda qo‘llanilishi ham mumkin. Bu holda kun boshlanishi bomdod vaqtidan to quyosh botgunigacha bo‘lgan muddat, ya’ni kunduzdan iborat bo‘ladi. Bunga misol uchun “bir kun ro‘za tutish” deganda aynan shu muddat nazarda tutiladi.

Xulosa qilib aytganda, dinimizdagi umumiy qoidaga ko‘ra, kunning boshlanishi kun botganidan boshlanib, keyingi kun botishigacha davom etadi. Ayrim istisno qilingan holatlarda kunning qachon boshlanib, qachon tugashi dindagi hukmlarga qarab farq qiladi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.