Misr Vaqflar va Islom ishlari vaziri doktor Muhammad Muxtor Juma Qur'oni karim uchun o'zlarining shirin va ta'sirli tilovatlari bilan Islom olamini boyitgan Misrning buyuk qorilari sharafiga o'tkazilib kelinayotgan navbatdagi 30-xalqaro Qur'oni karim musobaqasini o'tkazish sanasini 2023 yil 2 dekabrda bo'lishini tasdiqladi.
Misr Vaqflar va Islom ishlari vaziri bo'yicha ushbu 30- xalqaro Qur'oni Karim musobaqasiga Qur'oni karimga bo'lgan xizmatlarini e'tiborga olgan holda Shayx Mahmud Ali Al-Banno rahimahulloh nomini berishga qaror qildi.
Musobaqa quyidagi yo'nalishlarda o'tkaziladi:
1. Qur'oni karimni tajvid qoidasi asosida tafsiri bilan yodlash, unda imom-xatiblar Qur'on ilmlari ustozlari va ularning yordamchilari bo'lmasligi, ishtirokchining yoshi 35 dan oshmasligi;
2. Arab tilida so'zlashmaydigan davlatlar vakillari uchun Qur'oni karimni tajvid qoidasi asosida to'liq yoddan o'qib berish, unda ishtirokchini yoshi 30 yoshdan oshmasligi;
3-yo'nalish (yoshlar uchun): Qur'oni karimni to'liq yoddan bilish, lug'aviy ma'nolarini tushunish va Yusuf alayhissalom surasidagi oyatlar ma'nolarini izohli tarjima qilish, unda ishtirokchini yoshi 12 yoshdan oshmasligi;
4. Qur'oni karimni to'liq yoddan tilovat qilib berish bilan birga Kalomulloh ma'nolarining tarjimasi va Qur'on ilmlarini tadbiq etish qoidalarini bilishi. Bu yo'nalishda imom-xatiblar, Qur'on ilmlari ustozlari va mudarrislariga ham qatnashishga ruxsat etiladi. Ishtirokchining yoshi 40 yoshdan oshmasligi shart qilinadi.
5. Imkoniyati cheklanganlar ishtirokida Qur'oni karimning umumiy ma'no va maqsadlarini tushungan holda yoddan o'qib berish. Unda ishtirokchini yoshi 30 yoshdan oshmasligi shart qilinadi.
6. Oilaviy Qur'oni karimni yod olgan hofizlar oilasi ishtirokida Qur'oni karimning umumiy ma'no va maqsadlarini tushungan holda to'liq yoddan o'qib berish, agar hifzni o'zlashtirgan oila a'zolari soni uch nafardan kam bo'lsa, oila ilgari birinchi o'rinni egallab, g'olib bo'lmagan bo'lishi lozim.
Musobaqaning barcha yo'nalishlari har ikki jins vakillari uchun ham ochiq ekani ta'kidlanib, ishtirokchi ilgari birorta ham tanlov bo'limida o'tgan yili birinchi yoki ikkinchi o'rinni qo'lga kiritmagan bo'lsa, musobaqada ishtirok etadi.
Ma'lumot uchun, Shayx Mahmud Ali Al-Banna 1926 yil 17-dekabrda Manufiya viloyatidagi Shibinul-Kum markazi Shabrobos qishlog'ida tug'ilgan. U Qur'oni karimni qishloq maktabida o'qib yurgan kezlarida 11 yoshida yod olgan. Keyin u Ahmadiy masjidida shariat ilmlarini o'rganish uchun Tanta shahriga ko'chib o'tdi va u erda imom Ibrohim ibn Salom al-Malikiy qo'lida tahsil oldi.
Shayx Al-Banno 1945-yilda Qohiraga ko'chib o'tib, taniqli Qur'on hofizi sifatida shuhrat qozondi, maqomot ilmlarini o'rgandi, 1948 yil dekabrida radioga taklif qilinib, “Hud” surasini efirga o'qib berdi. So'ng bir necha yil u Misrdagi eng mashhur qorilardan biriga aylandi.
Shayx Mahmud Al-Banno hayotining so'ngi yillarida 1984 yil “Qur'on qorilari va ustozlari uyushmasi”ga asos solinishida ham muhim rol' o'ynadi. U o'sha davrda Misr hukumatining rahbari bo'lib turgan Anvar Sadatning oldiga shu masalani ko'tarib kirdi. Anvar Sadat Shayx Mahmudni qattiq ehtirom qilar, u bilan do'stona suhbatlashardi. U bu taklifni darhol qabul qildi. Shayx Mahmud ushbu uyushmaga rahbar etib tayinlandi.
Shayx Mahmud Ali Al-Banno 1405/zulqa'da/03 hijriy, 20/07/1985 milodiy sanada shanba kuni vafot etdi. U kishining janozasi “Imom Husayn” masjidida o'qildi. Janozada vasiyatga muvofiq, shayx Mutavalli Sha'roviy imom bo'ldi. Shayx Mahmud o'zining vasiyatiga ko'ra, kindik qoni to'kilgan qishlog'i Shabrobosdagi o'zi qurdirgan masjid yonidagi maqbarasiga dafn qilindi.
Internet materiallari asosida
O'zbekiston musulmonlari idorasi xodimi
I.Ahmedov tayyorladi.
Hayotda ba’zi yo‘qotishlar bo‘ladi — vaqt o‘tib, o‘rni to‘lib ketadi. Ammo shunday yo‘qotishlar bor-ki, ularning o‘rnini hech narsa to‘ldira olmaydi. Ana shunday bebaho ne’matlardan biri — ulamolardir. Bugun ular bizning oramizda bor, ammo ertaga bo‘lmasligi mumkin. Ular bitta-bitta ketishmoqda. Biz yesa, afsuski, ko‘p hollarda bu haqiqatning anglab yetmayapmiz.
"موت العالم موت العالم"
— ya’ni “Olimning o‘limi – olamning o‘limidir” degan mashhur ibora bor.
Yana shu mazmunda Imom Bayhaqiyning rivoyati keltiriladi:
"موت العالم مصيبة لا تُجبر، وثلمة لا تسد، ونجم طُمِس، موت قبيلة أيسر من موت عالم."
"Olimning o‘limi — tuzatib bo‘lmaydigan musibat, to‘ldirib bo‘lmaydigan bo‘shliq, so‘nib qolgan yulduzdir. Bir qabilaning yo‘q bo‘lishi, bir olimning o‘limidan yengilroqdir."
Chunki olimlarning o‘limi bilan faqat bir inson emas, butun bir jamiyat ruhiy, ilmiy va axloqiy jihatdan zararga uchraydi, ma’nan qulab boradi. Aynan shuning uchun olimning o‘limi “olamning o‘limi”ga tenglashtirilgan.
Zero olimlar — faqat kitob o‘qib, dars beradigan odamlar emas. Ular — yo‘l ko‘rsatuvchi, haqqa chaqiruvchi, haqiqatni mudofaa qiluvchilardir.
Ular yillar davomida ilm o‘rganishdi, sabr bilan odamlarga yetkazishdi, o‘z hayotlarini ummatga bag‘ishlashdi. Endi esa, bitta-bitta o‘tib ketishyapti...
Kecha Abduqahhor domla Shoshiy (1969-1987 yillar – O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari diniy boshqarmasi Xalqaro bo‘limi mudiri, 1969-1982 yillar – Buxorodagi Mir Arab madrasasi direktori, 1982-1987 yillar – Toshkent Islom instituti rektori) olamdan o‘tgan edilar.
Bugun esa yana katta musibat - yurtimizning zabardas ulamolaridan biri ustoz Ibrohimjon domla Qodirov vafot etdilar. Domla umrlarining oxirigacha masjidlarda imomlik qilib, din xizmatida bo‘lgan peshvolardan, yuzlab shogirdlarni tarbiya qilgan ustozlardan edilar. Ustozimiz Yorqinjon domla rahimahulloh ham aynan shu kishida tahsil olgan edilar.
Shunday ulamolar birma-bir o‘tib borishmoqda. Biz o‘tgan ulamolarimiz haqqiga duo qilib, hozirda hayot bo‘lib turganlarini qadrlariga yetishimiz kerak.
Ularning so‘zlariga quloq tutib ehtirom ko‘rsatish, aloqani mustahkamlab, imkon boricha ko‘proq foydalanib qolishimiz va farzandlarimizni ularga yaqinlashtirishimiz kerak.
Lekin biz ulamolarimizni tiriklik chog‘ida qadrlash o‘rniga, chetga chiqib olib, din, millat dushmanlari "tegirmoniga suv quyib" ulamolarni obro‘sizlantirayotganlar va bu orqali yurtimiz peshvolari bilan ommani bog‘lab turgan ipni uzib, musulmonlar birligini parchalayotganlar so‘ziga uchib qolyapmiz. Ularga ishonib, ulamolarimizning so‘zlariga quloq tutmay g‘iybat, tuhmat qilib, ranjitamiz. Vafot etganlaridan keyin esa tobutlarini talashib, yig‘lab-sixtab, pushaymon bo‘lib qolaveramiz.
Yorqinjon domla rahimahulloh bir suhbatlarida aytgan edilar:
“Ko‘rsangiz ko‘zingiz quvnaydigan, jannatning hidi kelib turadigan zabardas olimlar, ahli ilmlar bor. Tirikligida birov ikkita non olib xabar olmaydi. Olimlarni qadrlamaydi.... Vafotidan keyin esa aziz bo‘ladi. Tirikligida tekinga qilgan suhbatiga bir kilometr yurib bormagan odamlar, o‘lganidan keyin yuzlab kilometr masofalardan yo‘l bosib keladi. Ko‘tar-ko‘tar qiladi. Qadrlamabmiz, ko‘rishmabmiz, shu yerda shunday olim kishi bor ekan bilmabmiz, deb yuraveradi”.
Xullas, ulamolarni g‘animat bilaylik. Ular xalqimizga katta ne’mat, ne’matni qadrlamasak undan ajralish bilan sinalamiz. Keyingi pushaymon esa aslo foyda bermaydi.
Muhammad Zarif Muhammad Olim o‘g‘li