Dunyoning go‘zalligi inson bilandir. Insonning go‘zalligi esa islom bilandir. Islom dini insonlarni faqat yaxshilikka da’vat etadigan, yomonlikdan qaytaradigan sof dindir. Nahl surasining 97-oyatida Alloh taolo “Erkakmi yo ayolmi – kimda kim mo‘min bo‘lgan holda biror ezgu ish qilsa, bas, Biz unga yoqimli hayot baxsh eturmiz va ularni o‘zlari qilib o‘tgan go‘zal amallari barobaridagi mukofat bilan taqdirlaymiz” deb marhamat qilgan. Solih amallar qilib yashagan inson hayotlik davrda rohatu farog‘atda yashab, oxiratda esa ulkan mukofotlar sohibiga aylanadi. Dinimizga yot bo‘lgan amallar bilan mashg‘ul bo‘lganlar esa albatta jazosini oladi.
Sizu-bizga berilgan tiriklik ne’matidan oqilona foydalanib, go‘zallikka burkangan dunyoda savob zaxiralarimizni ko‘paytirib, kelajak avlodga namunali amallarimiz bilan, xulqlarimiz bilan o‘rnak bo‘ladigan darajada yashab o‘tsak eng katta baxtga sazovor bo‘lamiz.
Dunyoning tinchligini buzayotgan, odamlarning baxtli-saodatli yashashini ko‘rolmayotgan, o‘zgalarning baxtsizligi evaziga boy badavlat bo‘lib, go‘yoki shirin hayot kechirayotgan kimsalar ham bor. Ular giyohvand moddalarini tayyorlab insonlarning shirin hayotini qayg‘u g‘amlarga, alamu sitamlarga aylantirayotgan johil kishilardir.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti huzurida giyohvandlik va jinoyatchilikka qarshi halqaro hay’at tashkil etilgan. Ularning xabariga ko‘ra kundan-kunga giyohvandlik soni oshib bormoqda. Achinarlisi giyohvandlikka ilk bor qadam qo‘yayotganlar 11-17 yoshli yigit qizlar ekanligidir. Yoshlik gashtini suradigan, o‘ynab-kuladigan, ilmu-irfonga sho‘ng‘ib marifat cho‘qqisini ko‘zlaydigan davrda balo va ofatga duchor bo‘lib giyohvandlik botqog‘iga botishi jamiyatlarning eng katta yo‘qotishidir. Biron mamlakat aholisining yetti foizi giyovand moddalar istemoliga o‘tgan bo‘lsa, o‘sha mamlakatning kelajagi halokat yoqasida turishini olimlarimiz tasdiqlagan. Giyohvandlikning zarari shunchalik ko‘pki, hatto biz uni xayolimizga ham keltirmaymiz. Alloma Ibn Hojar al-Makkiyning “Fatavoi islomiya” asarida inson salomatligi va jamiyat hayotiga giyohvandlik illati yetkazadigan 120 xil jiddiy zarar sanab o‘tilgan.
Dinimiz ta’limotlarida ham inson hayoti, sog‘lig‘iga zarar beradigan, aql-hushini karaxt qiladigan har qanday kayf beruvchi moddani, u mast qiluvchi yoki kayf qiluvchi bo‘lishidan qat’i nazar, zararli deb biladi va uni iste’mol qilishdan mutlaqo qaytaradi. Hazrati Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v) har bir kayf beruvchi moddaning iste’molidan qaytarganlar.:
" نَهَى النبى صلعم عَنْ كُلِّ مُسْكِرٍ وَ مُفَتِّرٍ " (رواه أحمد و ابو داود)
ya’ni: “Payg‘ambar (sav) har qanday mast qiluvchi, badanni bo‘shashtiruvchi va susaytirruvchi narsalarni iste’mol qilishdan qaytardilar”.
Ma’lumki, ulamolarimizning aytishlaricha, mazkur hadisi sharif har qanday turdagi giyohvandlik-bangilik shar’an harom ekanligiga dalolat qiladi. Shuning uchun ham ularni iste’mol qilish shar’an va qonunan joiz emas.
Ibn Ahmad va Ibn Mojja rivoyat qilgan hadisi sharifda “Islom dinida o‘ziga ham o‘zgalarga ham zarar keltirish yo‘q” deyilgan. Musulmon kishi qalbida imoni jo‘shib turgan kishi hadisga muvofiq o‘ziga ham o‘zgalarga ham zarar yetkazmasligi va harom bo‘lgan narsalarni iste’mol qilmasligi kerak. Ming afsuslar bo‘lsinki, giyohvandlik balosiga giriftor bo‘lgan mo‘min-musulmonlar ham yo‘q emas. Yashashdan maqsadimiz nafsoniy hislarni qondirish emas balki aqlimiz bilan fikr qilib jannat mukofotini olishdir.
Shukrlar bo‘lsinki hayotimiz farovon, zamonamiz tinch, farzandlarimiz sog‘lom, kelajagimiz buyukdir. Ona vatan bag‘rida erkalanib, shodlanib hayot kechirmoqdamiz. Barcha millat vakillar bir ota bir onaning farzandlaridek istiqomat qilmoqdamiz. Hatto qisqa muddat ichida dunyo ahli ibrat oladigan, o‘rnak oladigan jihatlarga ega bo‘ldik. Bizga havas qiladiganlar soni qancha ko‘p bo‘lsa, hasad ko‘zi bilan qaraydigan, gullab-yashnashimizni ko‘ra olmaydiganlar soni ham anchadir. Ularning quroli esa yoshlarimizni o‘ziga qaratib olib, ota-onasiga, o‘z xalqiga qarshi qo‘yishdir. Buning eng yaxshi yo‘li giyohvandlikdir. Farzandlarimizni har-xil yo‘llar bilan shu baloga yo‘liqtirsa boshimizga turli ofatlar yog‘dirishi aniqdir. Sergaklik davr talabidir. Biz o‘z farzandlarimizni yovuz kuchlarga berib qo‘ymaymiz. “Oqqan daryo oqaveradi” deganlaridek o‘g‘il-qizlarimiz bobolar yo‘lidan borib ilmu ma’rifatda dunyoga o‘rnak bo‘ladigan darajalarga erishadi inshaolloh. Faqat biz kattalar pandu nasihatdan charchamasligimiz, farzandlarimizga har tomonlama ko‘mak bera olishimiz kerak.
Janob Payg‘ambarimiz (s.a.v) hadislaridan birida: “Ey ummatlarim, agar sizlar, bir-birlaringizni yaxshilikka buyurib, yomonlikdan qaytarib turishlikni tark etsalaringiz, boshingizga shunday bir balo va ofat keladiki, u yaxshi yomonga barobar fojia bo‘ladi” deb marhamat qilganlar.
Asrimiz vabosiga aylanib ulgurgan giyohvandlik balosidan farzandlarimizni, kelajak avlodimizni halos etish har birimizga farz va qarz bo‘lgan amaldir. Shunday ekan kishining bir farzandi bu illat bilan balolangan bo‘lsa o‘z farzandimizdek ko‘rib, unga tezlik bilan yordam ko‘rsatishimiz zarurdir. “Qovun qovundan ko‘rib rang oladi” deydi halqimiz. Bugun biz sergaklikni yo‘qotsak giyohvandlik balosi zarpechak misoli hamma joyga o‘rnashib oladi. Bunga imkon berish eng katta gunoh ekanligini unutmasligimiz kerak.
O‘MI Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Internet, telefon va shu kabi boshqa jihozlarda harom narsalarni tomosha qilish.
Alloh taolo aytadi: «Mo‘minlarga ayting, ko‘zlarini tiysinlar, iffatini saqlasinlar. Mana shu ular uchun poklikdir. Alloh bandalarning nima qilayotganidan xabardordir» (Nur surasi, 30-oyat).
Alloh taolo «Mana shu ular uchun poklikdir» deganida ko‘zni tiyish bilan mo‘minlarning hayoti yanada pokiza, yanada go‘zal bo‘lishini nazarda tutgan. Lekin banda ko‘zini tiymasa, buning aksi bo‘ladi.
Bu – qizlarda ko‘p uchraydigan holat. Kimki ko‘zini haromdan tiyib yashayotgan bo‘lsa, uning hayotda xotirjam, sokin, qanoatli ekanini ko‘rasiz. Lekin kim ko‘zining jilovini qo‘yib yuborgan bo‘lsa, tushkunlikda, hayotdan norozi bo‘lib yashayotganiga guvoh bo‘lasiz.
Demak, qiz bolaning xursand yoki tushkun kayfiyatda yashashi uning ko‘zlari nima bilan mashg‘ul ekaniga bog‘liq ekan. U ko‘zini tiymasdan, haromga nazar tashlagan paytda o‘zini ruhi singan, mahzun holda ko‘radi. Ko‘zini haromdan saqlagan paytlarda esa o‘zini baxtu saodat ichida topadi.
Bir qiz aytadi: «Internetda filmlar, qisqa videolar tomosha qilishni shunchaki ko‘ngilxushlik, xursandchilik deb hisoblardim. Ularni qiziqib tomosha qilardim, lekin ko‘rib bo‘lgach, sababi aniq bo‘lmagan mahzun holatga tushib qolardim. Nihoyat, bir kuni bu holatimning sababini topdim. Men ko‘nglimni yozish uchun ko‘rayotgan kinolarda behayo va ayanchli sahnalar ko‘p bo‘lardi. Mana shunday harom narsalarni tomosha qilish qayg‘uga botib qolishimga, mahzun holatga tushib qolishimga sabab bo‘lar ekan. Shundan keyin o‘zim bilan o‘zim kurasha boshladim. Yomon sahnalar ko‘rsatilgan paytda boshqa kanalga olib qo‘yadigan yoki kompyuterni o‘chirib qo‘yadigan bo‘ldim. Nafsimning xohishlariga qarshi turish ancha qiyin bo‘ldi, lekin Alloh harom qilgan narsalardan ko‘zimni saqlaganim uchun xursand bo‘lardim».
Ba’zi qizlar «Oyatdagi ko‘zni tiyish faqat erkaklarga xos buyruq, chunki ayolda erkakni fitnaga soladigan narsalar bor. Shuning uchun erkaklar ayollarga qaramay, ko‘zini tiyishi kerak. Erkak kishida esa ayolning his-tuyg‘ularini junbushga keltiradigan narsa yo‘q. Shuning uchun ayolning erkaklarga qarashida hech qanday muammo yo‘q», deyishadi.
Bu mutlaqo noto‘g‘ri. Ayol kishida erkakning his-tuyg‘ulariga ta’sir qiladigan jihatlar bo‘lganidek, erkaklarda ham ayollarning aqli va his-tuyg‘ularini uyg‘otadigan omillar bor.
Erkak kishi ayolning nozik, kelishgan qomatiga, husniga qarab, unga qiziqadi. Ayol kishini esa erkakning ko‘rkam jismi, boyligi, atirining xushbo‘y hidi, qat’iyati, jur’ati va boshqa o‘ziga xos jihatlar o‘ziga rom qiladi.
Ayollar ham, erkaklar ham nafaqat qarama-qarshi jinsga nazar solish, balki o‘zi kabi jins vakillarining ham avratiga qarash ham haromdir.
Demak, shariatimizda ayol kishi boshqa bir ayolning avratiga qarashdan, biror joyini ushlashdan qaytarilgan. Faqatgina tibbiy muolaja va shu kabi zarurat bo‘lganda shariat bunga ruxsat beradi.
Alloh taoloning oyatlariga ahamiyat beradigan bo‘lsak, U Zot barcha mo‘minlarga – erkagu ayollarga murojaat qilganida «Ey iymon keltirganlar!» deb xitob qiladi. Bu xitob iymon keltirgan har qanday erkak va ayolga tegishli bo‘ladi.
Buning yorqin misoli ushbu oyatdir:
«Ey iymon keltirganlar! Sizlardan avvalgilarga farz qilinganidek, sizlarga ham ro‘za farz qilindi. Shoyad taqvo qilsangiz» (Baqara surasi, 183-oyat.)
Bu oyatdagi xitob erkagu ayol mo‘minlarga qaratilgan, shuning uchun ro‘za tutish barchaga barobar farz qilingan. Buni quyidagi oyatda ham ko‘rishimiz mumkin:
«Ey iymon keltirganlar! Agar mo‘min bo‘lsangiz, Allohga taqvo qiling va riboning sarqitini ham tashlang» (Baqara surasi, 278-oyat).
Bu oyatda erkak ham, ayollar ham sudxo‘rlik qilmaslikka buyurilgan. Demak, Alloh taoloning Kitobidagi qoida shunday: «Ey iymon keltirganlar» degan xitob erkagu ayollarni ajratmaydi, barcha mo‘min va mo‘minalarga qaratilgan bo‘ladi. Alloh taolo mo‘minu mo‘minalarga biror narsani buyursa, ularga «Ey iymon keltirganlar», deb xitob qilgan. Lekin mo‘minlarga ko‘zni tiyishni buyurganida erkaklarni ham, ayollarni ham o‘z ichiga oladigan umumiy xitob bilan yuzlanmadi, balki erkaklarga alohida oyatda, mo‘minalarga keyingi oyatda buyurdi:
«Mo‘minlarga ayting, ko‘zlarini tiysinlar, iffatlarini saqlasinlar. Mana shu ular uchun poklikdir. Alloh ularning nima qilayotganidan xabardordir. Mo‘minalarga ayting, ko‘zlarini tiysinlar, iffatlarini saqlasinlar, zohir ziynatlaridan boshqasini ko‘rsatmasinlar, ro‘mollari bilan ko‘kslarini to‘sib yursinlar...» (Nur surasi, 30-31-oyatlar).
Nima uchun Alloh taolo ko‘zni haromdan tiyishga buyurish uchun mo‘minalarga alohida oyat nozil qilmadi? Nima uchun erkaklar bilan ayollarga bitta oyatda birgalikda buyurmadi? Ehtimol, bundan maqsad – muslima ayol ko‘zni tiyish qanchalik muhim ekanini anglab yetishidir? Toki ayollar bu buyruq faqat erkaklarga qaratilgan, deb o‘ylab qolmasin. Chunki ayol kishi (qiz bola ham) begonalarning avratiga qarasa, hayoti barbod bo‘ladi, qalbi mahzunlikka to‘ladi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ko‘zning zinosi – (nomahramga) qarashdir», deganlar.
Boshqa bir rivoyatda «Ko‘z ham zino qiladi. Ko‘zning zinosi – (nomahramga) qarashdir», deyilgan («Sahihul Buxoriy»).
Mana shu oyatga ko‘ra, kim ko‘zi bilan zino qilsa-yu, tavba qilmasa, Qiyomatda uqubatga duchor bo‘ladi. Uqubat jahannamdagi bir vodiy bo‘lib, u yerda zinokorlar azoblanadi. Kimki zinokorlar vodiysiga tushadigan bo‘lsa, uning uchun azob ko‘proq bo‘ladi, u yerda xor bo‘lib, abadiy qolib ketadi.
Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev tarjimasi.