Sayt test holatida ishlamoqda!
14 May, 2025   |   16 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:31
Quyosh
05:05
Peshin
12:24
Asr
17:24
Shom
19:37
Xufton
21:05
Bismillah
14 May, 2025, 16 Zulqa`da, 1446

Malayziyalik diniy ulamolardan iborat delegatsiya O‘zbekistonga yetib keldi

21.09.2018   3902   2 min.
Malayziyalik diniy ulamolardan iborat delegatsiya O‘zbekistonga yetib keldi

O‘zbekiston – 7300 dan ortiq qadimiy-me’moriy va arxeologik obidalar mavjud dunyodagi yetakchi o‘n mamlakatdan biri hisoblanadi. Yurtimizning sanoqli mamlakatlargagina xos bo‘lgan yana bir jihati – bu yerda 200 dan ziyod tarixiy obida va qadamjolar YUNЕSKOning madaniy merosi ro‘yxatiga kiritilgan. Bundan ko‘rinib turibdiki, O‘zbekiston ziyorat turizmini rivojlantirish bo‘yicha keng imkoniyatlarga ega mamlakatlardan biridir. Shu haqiqatni teran anglagan holda, qolaversa, mavjud imkoniyatdan unumli foydalanish maqsadida 2018 yil 3 fevralda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi turizm salohiyatini rivojlantirish uchun qulay sharoitlar yaratish bo‘yicha qo‘shimcha tashkiliy chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi farmoni e’lon qilindi. Shuningdek, “Ichki turizmni jadal rivojlantirishni ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorning chiqishi ham sohada ilg‘or tashabbuslarni ilgari surish va ijobiy qadamlar tashlashga turtki bo‘ldi.

Hisob-kitoblarga qaraganda, har yili O‘zbekistonga jahonning 70 ga yaqin mamlakatidan ikki milliondan ziyod sayyoh tashrif buyuradi. Ular, asosan, Samarqand, Buxoro, Toshkent, Xiva, Shahrisabz kabi shaharlarimizdagi diqqatga sazovor joylarni ko‘zdan kechirishadi. Hozirda Turizmni rivojlantirish davlat qo‘mitasi, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita va “O‘zbekiston havo yo‘llari” MAK o‘zaro hamkorlikda ziyorat turizmi sohasida sayyohlar oqimini yanada ko‘paytirish maqsadida qator samarali ishlarni olib borishmoqda. Xususan, Malayziya, Indoneziya va boshqa mamlakatlardan yurtimizdagi muqaddas qadamjolarga ziyorat turizmi yo‘nalishidagi sayyohlarni jalb qilish, bu borada kerakli reklama tadbirlarini o‘tkazish, logistika, charter reyslarni yo‘lga qo‘yish ishlari bosqichma-bosqich amalga oshirilmoqda.

Ushbu ijobiy harakatlarning samarasi o‘laroq joriy yilning 21 sentyabr kuni Malayziyaning Perlis shtati muftiysi Moxd Asri Bin Zaynul Abidin boshchiligidagi diniy ulamolardan iborat delegatsiya a’zolari O‘zbekistonga yetib kelishdi.

Ushbu tashrifdan ko‘zlangan maqsad – Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekiston musulmonlari idorasi va O‘zbekistondagi islom sivilizatsiyasi markazi rahbariyati bilan hamkorlik aloqalarini o‘rnatish hamda malayziyalik sayyohlarning ziyorat turizmi yo‘nalishida O‘zbekistonga tashriflarini yo‘lga qo‘yish. Ayni kunlarda, mazkur mutasaddi tashkilotlar tomonidan Malayziya diniy vakillaridan iborat delegatsiyaning yurtimizga tashrifini tashkil etish ishlariga puxta tayyorgarlik ko‘rilmoqda. Kezi kelganda shuni ta’kidlash kerak-ki, mamlakatimizda ziyorat turizmni jadal rivojlantirish, mavjud ulkan turizm salohiyatini yanada to‘liq va samarali targ‘ib qilish hamda bu sohada idoralararo amaliy hamkorlik aloqalarini yo‘lga qo‘yish maqsadida tashkil etilayotgan ushbu hamkorlik tashrifi, kelajakda sohaning rivojiga, albatta, o‘zining ijobiy ta’sirini ko‘rsatadi va ko‘plab malayziyalik sayyohlarning O‘zbekistonga kelishiga zamin yaratadi.

Tashrifga doir ma’lumotlar Din ishlari bo‘yicha qo‘mita va O‘zbekiston musulmonlari idorasining rasmiy sayt va sahifalarida yoritib boriladi.

O‘MI Matbuot xizmati

 

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Masjidi Nabaviydagi 5 mehrob

14.05.2025   1737   3 min.
Masjidi Nabaviydagi 5 mehrob

Masjidi Nabaviy Madina shahrida joylashgan bo‘lib, Islom tarixidagi eng muqaddas joylardan biridir. Masjid Muhammad sollallohu alayhi vasallam tomonidan hijratning birinchi yilida, 622 yili barpo etilgan va musulmonlar uchun Makkadagi Masjidul Harom va Quddusdagi Masjidul Aqsodan keyingi uchinchi muqaddas masjid hisoblanadi. Masjidi Nabaviydagi mehroblar masjidning tarixiy va ma’naviy ahamiyatini aks ettiradi.

Mehrob – masjidda namoz vaqtida imom turadigan va qiblani ko‘rsatuvchi joy. Masjidi Nabaviydagi kengaytirishlar va qayta qurish jarayonlarida mehroblar o‘zgarib borgan. Masjidning dastlabki ko‘rinishi sodda shaklda bo‘lib, mehrob ham biror bir narsa bilan belgilanmagan. Keyinchalik, Umaviylar, Abbosiylar, Usmoniylar va Saudiylar davrida mehroblar naqshinkor san’at namunalari bilan bezatildi.

1. Payg‘ambar mehrobi. Mehrobi Nabaviy Masjidi Nabaviydagi eng muhim va asosiy mehrobdir. Mehrob Ravzada, Payg‘ambar alayhissalomning qabrlari va minbarlari orasida joylashgan. Payg‘ambar alayhissalom davrlarida U zot namoz o‘qigan joyda biror belgi bo‘lmagan, 707-710 yilda ilk bor Umaviy xalifasi Valid ibn Abdulmalik tomonidan bu joyga birinchi mehrob o‘rnatilgan.

Masjidda hozirgi shakldagi mehrob 1482 yilda Mamluk sultoni Qaytbey tomonidan qurilgan bo‘lib, keyinchalik Usmonlilar va Saudiya podshohi Fahd davrlarida ta’mirlangan. Mehrob tilla bilan qoplangan xattotlik yozuvlari va go‘zal naqshlar bilan bezatilgan.

2. Usmoniy mehrobi. Mehrobi Usmoniy hozirda ko‘p foydalaniladigan asosiy mehrob bo‘lib, Usmon ibn Affon roziyallohu anhu davrida 651 yilda masjid kengaytirilganidan qurilgan. Qibla devorining markazida joylashgan Usmon ibn Affon mehrobi o‘rnida dastlab belgi bo‘lgan.

3. Mehrobi tahajjud. Mehrob Payg‘ambar alayhissalom tahajjud namozini o‘qigan joyni bildiradi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning tungi namozlarini Masjidi Nabaviyning ustunlaridan biri yonida o‘qir edilar. Keyinchalik bu ustun yonida mehrob qurildi, ammo so‘nggi yillardagi qayta ta’mirlash ishlarida olib tashlandi va uning o‘rniga Qur’oni karim mus'haflari uchun kitob javoni o‘rnatilgan.

4. Sulaymoniy mehrobi. Mehrobi Sulaymoniy Hanafiy mehrobi deb ham nomlanadi. Sulaymoniy mehrobi Ravzadan tashqarida, Payg‘ambar alayhissalom minbarlarining o‘ng tomonida joylashgan. Bu mehrob hanafiy mazhabidagilarning namozgohi bo‘lgan. 1532 yili Sulton Sulaymon I buyrug‘i bilan bunyod etildi.

5. Fotima mehrobi. Fotima rohiyallohu anho uylari yaqinida, tahajjud mehrobining janubida, Nabiy alayhissalom hujralari atrofida joylashgani, maqbara o‘ralgani bois mehrob ko‘rinmaydi.

Po‘latxon Kattayev,
TII Hadis va islom tarixi fanlari kafedrasi katta o‘qituvchisi.