Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Yanvar, 2025   |   10 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:48
Peshin
12:36
Asr
15:32
Shom
17:16
Xufton
18:35
Bismillah
10 Yanvar, 2025, 10 Rajab, 1446

Sabrning turlari

19.09.2018   5347   3 min.
Sabrning turlari

 Bandalarini sabr qilishga buyurgan Alloh taologa hamdu sanolar, ummatlarini sabrga undab, o‘zlari sabr qilishning eng go‘zal namunasini ko‘rsatgan Payg‘ambarimiz Muhammad Mustafoga salovot va salomlar bo‘lsin!

         Sabrning ma’nosi har qanday holatda inson o‘zini ushlab va to‘xtatib turishidir. Sabrning yana bir ma’nosi biror narsani kutib turishdir.

Ulamolarimiz sabrning uch xil bo‘lishini aytishgan:

1. Toat-ibodatlarni qilishda sabr.

 2. Gunoh-ma’siyatlardan tiyilishda sabr.

 3. Musibat kelganda sabr.

 

Toat-ibodatlarga sabr.

Bunda inson o‘z nafsini toatga undaydi, majbur qiladi. Masalan, bir kishi namoz o‘qimoqchi, ammo nafsi uni dangasalikka, yotishga, qorni to‘q bo‘lsa ham ovqat yeyishga, ulfatlar bilan suhbatlashishga undab turibdi. Ana shu paytda nafsini namozga tortadi, uning vasvasasiga ko‘nmaydi. Mana shu toatga sabr deyiladi.

 

Gunoh-ma’siyatlardan tiyilishda sabr.

Bunda inson nafsini harom so‘z va ishlardan tiyadi. Masalan, bir kishiga nafsi zino qilishni vasvasa qilyapti, Alloh asrasin, shunda u nafsini bu ishdan qaytaradi. Shu ish ma’siyatdan tiyilishda sabr deyiladi.

Azizning xotini Yusuf alayhissalomni zinoga chorlaydi, eshiklarni berkitadi, “Beri kel!” deb o‘ziga chaqiradi. Shunda Yusuf alayhissalom “Agar men xojamga (ya’ni sening eringga) xiyonat qilsam, zolimlardan bo‘lib qolaman” deb uning istagini rad etadilar, Allohdan panoh so‘radilar va sabr qildilar.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam mashhur hadislarida yetti toifa kishi qiyomatda – hech qanday soya bo‘lmaydigan, faqat Allohning arshining soyasi bo‘ladigan kunda Allohning arshining soyasida bo‘lishini aytib, shularning qatorida “Nasl-nasabli, chiroyli ayol zinoga chorlaganda, “Men Allohdan qo‘rqaman!” deb, ayolning istagini rad etgan kishi”ni ham zikr qilganlar.

 

Musibat kelganda sabr.

Insonga musibat kelganda, u talvasaga tushmay, amal, so‘z bilan Allohning g‘azabini keltiradigan ish qilmay, kelgan musibatga sabr qilishi va shu sabriga ajr umid qilishi kerak. Bandaga musibat kelganda, u ich-ichidan o‘sha ishdan nafratlanmasligi, balki bularning hammasi Allohning qazoyi qadari bilan bo‘layotganini o‘ylab, sabr qilishi kerak.

Alloh taolo sabrli bandalarini yaxshi ko‘radi. Ularga ulkan mukofotlarni tayyorlab qo‘ygan. Quyidagi oyat sabrlilar uchun xushxabardir:

 

وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوفْ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الأَمَوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّـا إِلَيْهِ رَاجِعونَ أُولَـئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَـئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ

“Sizlarni biroz xavf-xatar, ochlik (azobi) bilan, molu jon va mevalar (hosili)ni kamaytirish yo‘li bilan sinagaymiz. (Shunday holatlarda) sabr qiluvchilarga xushxabar bering (ey Muhammad)! Ularga musibat yetganda: “Albatta, biz Allohning ixtiyoridamiz va albatta, biz Uning huzuriga qaytuvchilarmiz”, deydilar. Aynan o‘shalarga Parvardigorlari tomonidan salavot (mag‘firat) va rahmat bordir va aynan ular, hidoyat topuvchilardir” (Baqara surasi, 155 – 157-oyatlar).

 

 Internet ma’lumotlaridan

Nozimjon Iminjonov tarjimasi

O‘MI Matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Bu mo‘jizani kim inkor qila oladi?

10.01.2025   753   1 min.
Bu mo‘jizani kim inkor qila oladi?

 Bilasizmi? Silikat moddasiga boy bo‘lgan tuproqqa dafn qilingan insonning skeleti vaqt o‘tishi bilan tosh va xarsangga aylanadi.
 Agar u piri‌t (temir sulfidi) moddasiga boy mintaqaga dafn qilinsa, unday jasad temir haykalga aylanib qolishi mumkin!

Bu ilmiy haqiqat yaqinda aniqlangan bo‘lsa-da, Qur’onda bu haqida 1445 yil oldin hayratlanarli tarzda juda aniqlik bilan bayon etilgan. Qur’onda bunday deyilgan:

وَقَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا

"Ular: “Biz suyaklarga  va chang- tuproqlarga aylanib ketganimizdan keyin ham, yangitdan tiriltirilamizmi?” dedilar. “Sen ularga, toshga yoki temirga aylaninglar”, deb ayt"
(Isro surasi, 50-oyat).

Bu oyat yaqin yillarda kashf etilgan — suyaklari toshga aylangan yoki temir haykalga aylangan qazilmalarga ochiq va ravshan ishora qilmoqda. Go‘yoki Qur’onda xabar berilgan ushbu dalillar olimlar kashf qilishlarini uzoq asrlardan beri kutib yotgandek.

Shunday ekan, aqlli inson bunday ochiq-oydin va ravshan mo‘jizani qanday inkor qila oladi? Qur’onning bu mo‘jizasi kunduzdagi quyoshdek ravshan emasmi?

Homidjon domla ISHMATBЕKOV