Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) mo‘jizalari
Hazrat Anas (roziyallohu anhu) rivoyat qiladi: «Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) biznikiga keldilar va ozroq mizg‘ib, terladilar. Ummu Sulaym Payg‘ambarimiz (alayhissalom)ning terlarini bir idishga yig‘a boshladi. Payg‘ambarimiz (alayhissalom) uyg‘onib: “Ey Ummu Sulaym, nima qilyapsan?”, deb so‘radilar. Ummu Sulaym (roziyallohu anho): “Yo Rasululloh, sizning teringizdan xushbo‘ylik o‘rnida foydalanamiz. Zero, u xushbo‘ylar ichra eng xushbo‘yidir”, deb javob berdi» (Imom Muslim).
Jobir ibn Abdulloh (roziyallohu anhu) rivoyat qiladi: «Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam)da shunday xislat bor edi. Agar bir ko‘chadan o‘tsalar, hidlarining xushbo‘yligidan, u zot (alayhissalom)dan so‘ng o‘tgan odam u yerdan u zot (alayhissalom) o‘tganlarini bilib olardi».
* * *
Baro ibn Ozib (roziyallohu anhu) rivoyat qiladi: “Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) bilan safarda edik. Suvi oz quduq yonida to‘xtadik. Idishni hovuchlab to‘ldirish uchun quduq tubiga olti kishi tushdik. Bizga chelak tushirildi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) quduq boshida qoldilar. Biz chelakning yarmini yoki uchdan ikki qismini suv bilan to‘ldirdik. Idish Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam)ga uzatildi. O‘zim esa tomog‘imni ho‘llab olish uchun idishimga qaragan edim, suv yo‘q ekan. U zot (alayhissalom) idishga qo‘llarini botirdilar va Alloh xohlagan narsalarni aytib, idishni bizga qaytardilar. Men quduq ichidagi oxirgi kishi cho‘kib ketishdan qo‘rqib, kiyimini yechib tortib olishlari uchun yuqoriga uzatayotganini ko‘rdim”. Keyin quduqdan suv daryo bo‘lib oqdi (Imom Ibn Kasir va Imom Ahmad).
* * *
Abu Zayd Amr ibn Axtob Ansoriy (roziyallohu anhu) rivoyat qiladi: «Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) menga: “Yaqinroq kel”, dedilar. Borganimda soch va soqolimni qo‘llari bilan siladilar va: “Yo Alloh, uni go‘zal et va go‘zalligini doimiy qil”, dedilar».
Amr ibn Axtob (roziyallohu anhu) yuz yoshdan oshganida ham soqoliga oq tushmadi. Faqat ozgina oqi bor edi, xolos. Shuningdek, u ochiq yuzli kishi bo‘lib, to vafot etguniga qadar yuziga ajin tushmadi (Imom Ahmad).
* * *
Anas ibn Molik (roziyallohu anhu) rivoyat qiladi: «Ansorlarning sug‘orishda ishlatadigan tuyalari bo‘lardi. O‘sha tuya bo‘ysunmay, hech kimni mindirmay qo‘ydi. Ansorlar Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) huzurlariga kelib: “Bizlarni sug‘orishda ishlatadigan tuyamiz bor edi. U bizga bo‘ysunmay, yuk orttirmay qo‘ydi. Xurmo va ekinlarimiz chanqab qoldi”, deyishdi.
Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) sahobalarga qarab: “Turinglar, men bilan yuringlar”, dedilar. Barchalari boqqa kirishganda, uning bir chetida o‘sha tuya o‘tlab yurardi. Nabiy (sollallohu alayhi va sallam) u tomonga yurdilar. Shunda ansorlar: “Yo Rasululloh, ehtiyot bo‘ling. U itdek quturgan, yana tashlanib qolmasin”, deyishdi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Undan menga hech bir ziyon yetmaydi”, dedilar.
Tuya Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam)ni ko‘rib, ul zot tomon yura boshladi. Oldilariga kelgach, sajda qilgan holida yiqildi. Payg‘ambarimiz (alayhissalom) uning peshonasidan ushladilar. Tuya, ilgari hech ko‘rilmagan holatda itoatkor bo‘lib qoldi.
Sahobalar: “Yo Rasululloh, bu aqlsiz hayvon sizga sajda qildi, vaholanki, biz undan ko‘ra sizga sajda qilishga haqliroqmiz”, deyishdi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Insonning insonga sajda qilishi mumkin emas. Agar inson insonga sajda qilishi mumkin bo‘lganida, haq-huquqi katta bo‘lgani uchun, ayolni eriga sajda qilishga buyurgan bo‘lardim”, dedilar» (Imom Ahmad).
* * *
Hanzala ibn Xudaymning otasi Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam)ga: “Ota-onam sizga fido bo‘lsin, men keksayib qoldim. Mana bu o‘g‘lim Hanzala. Uning haqqiga duo qilsangiz”, deb so‘radi. Payg‘ambarimiz (alayhissalom): “Ey bola”, deya qo‘lidan ushladilar va boshini silab: “Senga Allohning barakoti bo‘lsin!” dedilar.
Shundan so‘ng Hanzalaning oldiga yelini shishib ketgan qo‘y va tuyalarni, o‘simtasi bor kishilarni olib kelishardi. U qo‘liga tuflab, boshining o‘sha joyiga ishqalardi va: “Bismillah, Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) qo‘llari izidan”, deb kasallarni silar va ular tuzalib ketishardi (Imom Ahmad, Imom Buxoriy).
Mahmudaxon MUXTOROVA
“Hidoyat” jurnalidan
Alloh sizning xatolaringizni kechishini istasangiz
Afv – o‘ch olishga qodir bo‘la turib, toyilish va xatolardan o‘tib kechirib yuborish demakdir. Buning yana bir ma’nosi adovat va nafrat kabi illatlarni qalbdan ketkazish bo‘lib, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bu borada: “Qiyomat kunida jarchi nido qilib: “Allohning zimmasida savobi borlar tursin va jannatga kirsin”, deyiladi, dedilar. Sahobalar: “Allohning zimmasida ajri borlar kimlar?” – deb so‘rashdi. Nabiy alayhissalom: “Odamlarni afv qilib yuboruvchilar” [1], deb javob berdilar.
Agarda siz ham Allohning zimmasida ajri borlar qatorida bo‘lishni istasangiz sizga yomonlik qilgan, sizning haqqingiz borasida xato qilgan kishining xato va kamchiliklarini kechirib yuboring. Axir Alloh taolo: «...Bas, kimki afv etib (o‘rtani) tuzatsa, bas, uning mukofoti Allohning zimmasidadir. Albatta, U zolim (tajovuzkor)larni sevmas»[2], deydi.
Sizga nisbatan xato qilgan kishilarga yumshoq munosabatda va sabrli bo‘lish, sizni ulushingizdan mahrum qilganlarga ham ziqnalik qilmaslik, siz bilan aloqani uzmoqchi bo‘lganlar bilan ham aloqani ushlab qolish, uzilganlarini tezlik bilan qayta yo‘lga qo‘yish – bularning bari qandayin axloq ekanini ko‘ringki, ular o‘z sohibini qiyomat kunida yuksak martaba va maqomlarga erishtiradi.
Rivoyatlarda kelishicha, bir a’robiyni tuhmat qilgani sababli sultonning huzuriga keltirishibdi. U yo‘l-yo‘lakay «Mana mening kitobimni o‘qinglar» degan oyati karimani tilovat qilib boribdi. Atrofdagilardan biri unga qarata: “Bu qiyomat kuni aytiladi, bugun emas”, debdi. A’robiy javob berib: “Xudo haqqi, bu kun qiyomat kunidan-da yomonroq. Chunki qiyomat kunida mening yomonliklarim bilan birga yaxshiliklarim ham ko‘rsatiladi va hisobga olinadi. Bugun mening yomonliklarimni e’tiborga olyapsizlar-u, yaxshiliklarimni inobatga olarmidingiz?!” – debdi.
Siz otasiz! Farzandingiz bir marotaba xatoga yo‘l qo‘ydimi, bunday vaziyatda uning barcha yaxshiliklarini unutib yubormang.
Mabodo do‘stingiz sizga nisbatan bir gal xato ish qilib qo‘ysa, siz u bilan birga yelkama-yelka turib o‘tkazgan yaxshi kunlaringiz va uning chiroyli do‘stligi va sadoqatini esdan chiqarmang.
Muhammad ibn Abu Bakr rahmatullohi alayh bunday deydilar: “Ey inson! Sen va Robbing o‘rtasida O‘zidan boshqasi bilmaydigan xato va kamchiliklaring bor. Alloh ularni kechirib yuborishini xohlaysan. Agar rostdan ham shu gunohlaring afv etilishi ishtiyoqida bo‘lsang, u holda U Zotning bandalaridan o‘tgan xatolarni kechir va afv et. Alloh sening xatolaringdan kechishini istasang, sen ham bandalarining xatolarini o‘tib yubor”.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Tabaroniy hasan sanad bilan rivoyat qilgan.
[2] Shuro surasi, 40-oyat.