Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Mart, 2025   |   13 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:20
Quyosh
06:38
Peshin
12:37
Asr
16:41
Shom
18:30
Xufton
19:43
Bismillah
13 Mart, 2025, 13 Ramazon, 1446

Do‘zaxdan qutqaradigan va jannatga kiritadigan ikki amal

26.08.2018   4712   2 min.
Do‘zaxdan qutqaradigan va jannatga kiritadigan ikki amal

Abdulloh ibn Amr ibn Oss roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. “Rosululloh sollallohu alayhi vasallam: Kimni do‘zaxdan uzoqlashishi va jannatga kirishi xursand qilsa, vafot etadigan paytda Allohga va oxirat kuniga iymon keltirib vafot etsin. Hamda o‘ziga qilinishni mahbub ko‘rgan muomalani o‘ziga ham, boshqalarga ham ravo ko‘rsin”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).

Do‘zaxdan uzoqlashishni  va jannatga kirishni istamaydigan  musulmon yo‘q bo‘lsa kerak olamda. Do‘zax haqida eshitgan inson borki, undan panoh tilaydi, o‘z nafsini undan qutqarish uchun harakat qiladi. Jannat haqida bilgan kishi esa, unga tezroq yetishish ilinjida, undagi rohat va mukofotlarga erishish niyatida jiddu-jahd qiladi.

Bu hadisi sharif esa aynan shunday kishilarga dasturulamal va orzuga erishish uchun yo‘llanmadir. Ushbu yo‘llanmani yozib bergan zot esa eng ishonchli, eng rostgo‘y inson Muhammad sollallohu alayhi vasallamdir. Yo‘llanmada esa sodda va tushunarli qilib ikki sabab ko‘rsatilgan:

1) Allohga va oxirat kuniga iymon keltirgan holda, qatiy ishonch va ushbu ishonch isboti yo‘lida qilingan solih amallar qurshovida vafot etish;

2) O‘zgalar tarafidan o‘ziga qanday muomala qilinishini yaxshi ko‘rsa, o‘zi ham o‘zgalarga shunday muomala qilish. Demak, o‘zingga nisbatan:

- Aldashlarini yoqtirmaysanmi? Sen ham aldama!

- Xiyonatni yomon ko‘rasanmi? Xiyonat qilma!

- Zulm qilinishidan qo‘rqasanmi? Zulm qilma!

- G‘iybatni yomon ko‘rasanmi? G‘iybat qilma!

- Yordam berilishini istaysanmi? Yordam ber!

- Kechirilishni yaxshi ko‘rasanmi? Sen ham kechir!

- Ayb va nuqsonlaringni berkitilishini istaysanmi? O‘zgalar aybini yop.

- Senga infoq qilinishini xush ko‘rasanmi? Sahiy bo‘l!

- Hurmat qilinishni yaxshi ko‘rasanmi? Hurmat qil!

- Xizmat qilinishni istaysanmi? Xizmat qil!

Xullas, o‘z nafsing uchun nimani yaxshi ko‘rsang, o‘zgalarga ham ravo ko‘r. Va o‘z nafsing uchun yoqtirmagan narsalaringni boshqalar uchun ham ravo ko‘rma. Shundagina iymoning komil bo‘ladi. Shundagina jahannamdan uzoqlashib, jannatga erishasan. Yagona yo‘l shudir. Boshqa yo‘l izlab halok bo‘lma.

Yorbek ISLOMOV,

Olmazor tumanidagi “Mevazor” masjidi imom noibi

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Rasululloh ﷺ qanday qiroat qilardilar?

12.03.2025   2574   3 min.
Rasululloh ﷺ qanday qiroat qilardilar?

Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiroat qilganlarida oyatlarni ajratib-ajratib o‘qirdilar” (Imom Abu Dovud, Imom Ahmad rivoyati).

Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: Nabiy sollallohu alayhi vasallam qiroatalarini oyat-oyat qilib ajratardilar: «Alhamdu lillahi Robbil-’alamin» deb, so‘ng vaqf qilardilar, «Arrohmanir-Rohiym» deb, so‘ng vaqf qilardilar» (Imom Termiziy, Imom Hokim rivoyati).

Ya’lo ibn Mamlakdan rivoyat qilinadi: «U Ummu Salama roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning namozlari haqida so‘radi. Shunda u kishi: «Sizlar qayoqdayu, u zotning namozlari qayoqda?! U zot namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganchalk uxlar, so‘ng uxlaganlaricha namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganlaricha uxlar edilar. To tongacha shunday bo‘lar edi», dedi-da, u zotning qiroatlarini maqtay ketdi. U zotning qiroatlarini maqtay turib: «Harfma-harf, aniq-aniq o‘qirdilar», dedi» Abu Dovud, Termiziy va Ahmad ibn Hanbal rivoyat qilgan.

Qatodadan rivoyat qilinadi: «Anasdan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari qanday edi?» deb so‘raldi. Shunda u: «Cho‘ziq edi», dedi-da, keyin «Bismillahir-Rohmanir-Rohiym»ni «Bismillah»ni cho‘zib, «Ar-Rohman»ni cho‘zib, «Ar-Rohiym»ni cho‘zib o‘qib berdi». Ya’ni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mad – cho‘ziq unli bor o‘rinlarda madni aniq cho‘zib o‘qir edilar (Imom Buxoriy rivoyati).

Abdulloh ibn Abu Qaysdan rivoyat qilinadi: «Men Oisha roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari haqida: «U zot qiroatni ichlarida qilarmidilar yoki jahriy (oshkora) qilarmidilar?» deb so‘radim. U: «Har qaysisini ham qilardilar. U zot (qiroatni) gohida ichlarida, gohida oshkora qilardilar», dedi» (Muttafaqun alayh).

Ummu Honiydan rivoyat qilinadi: «Men tunda yopig‘im ustida turib olib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Ka’ba oldidagi qiroatlarini eshitar edim» (Nasoiy va Ibn Moja rivoyat qilgan).

Jubayr ibn Mut’im roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamnig shom namozida Tur surasini o‘qiyotganlarini eshitdim. «Yoki ular, hech narsadan hech narsa yo‘q, o‘zlari yaralganlarmi?! Yoki ular yaratuvchilarmi?» oyatiga kelganda qalbim uchib ketay dedi» (Imom Buxoriy rivoyati).

Baro ibn Ozib roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning xuftonda «Vattiyni vaz-zaytun»ni o‘qiyotganlarini eshitdim. Biror kishidan u zotning ovozlaridan ko‘ra chiroyli ovoz eshitmaganman» Muttafaqun alayh.

Abdulloh ibn Mug‘affaldan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning tuyalarida Qur’on o‘qib ketayotganlarini ko‘rdim. Fath surasini mayin qilib o‘qib ketayotgan ekanlar. Ohang qilib o‘qib ketayotgandilar» (Imom Buxoriy rivoyati).

Avs ibn Huzayfa roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Bir kecha Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimizga kech qolib chiqdilar. Biz: «Yo Allohning Rasuli, kech qolib ketdingizmi?» dedik. Shunda u zot: «Qur’ondan hizbim[1] qolib ketgan edi, o‘shani tugatmasdan chiqishni istamadim», dedilar. Keyin biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning as'hoblaridan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Qur’onni qanday hizbga ajratar edilar?» deb so‘radik. Ular: «Uchta, beshta, yettita, to‘qqizta, o‘n bitta, o‘n uchta (sura) va «Mufassal» hizbi», deyishdi» (Tabaroniy va Tahoviy rivoyati).

Davron NURMUHAMMAD


[1] Hizb – bo‘lak degani bo‘lib, Qur’ondan har kun uchun vazifa sifatida ajratib olingan bo‘lakka nisbatan ishlatilgan. Mufassal – Qur’onning Hujurot surasidan boshlab oxirigacha bo‘lgan qismi.