Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi va sallam: “Kim masjidga erta borib, kech qaytsa, har bir erta borib, kech qaytgani uchun Alloh unga jannatda ziyofat tayyorlab qo‘yadi”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi va sallam: “Musulmonlarga yo‘l o‘rtasida ozor berayotgan daraxtni kesib tashlagan bir kishining jannatda xuzur-halovat ila yashayotganini ko‘rdim”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).
Abu Muso Ash’ariy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kim ikki salqin(dagi namozni – bomdod va asr)ni o‘qisa, jannatga kiradi”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Rad qilganlardan tashqari ummatimning barchasi jannatga kiradi”, deganlarida, ular: “Yo Allohning Rosuli, rad qiladiganlar kim o‘zi?” deyishdi. Shunda u zot: “Kim menga itoat qilsa, jannatga kiradi. Kim menga osiylik qilsa, batahqiq u rad qilibdi”, dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Hoh o‘ziga qarashli, hoh begona yetimni o‘z qaramog‘iga olgan kishi bilan ikkovimiz jannatda birga bo‘lamiz”, dedilar. Molik ibn Anas ishora va o‘rta barmoqlariga ishora qildilar (Imom Muslim rivoyati).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kim biror kasalni borib ko‘rsa yoki Alloh yo‘lidagi birodarini ziyorat qilsa, bir nido qiluvchi: “Pok bo‘lding, yurishing ham pok bo‘ldi va jannatdan o‘zing uchun joy tayyorlab qo‘yding”, deb nido qiladi ”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
Savbon roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi “Kim menga odamlardan biror narsa so‘ramayman, deb kafolat bersa, men uning jannatga kirishiga kafolat beraman”, deganlarida: “Men” dedim. Haqiqatda Savbon hech bir kishidan biror narsa so‘ramadilar (Imom Abu Dovud rivoyati).
Iyoz ibn Himor roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning: “Jannat ahli uch toifadir: 1. Adolatga muvaffaq bo‘lgan shoh; 2. Qarindoshlari va musulmonlarga rahmli hamda qalbi yumshoq kishi; 3. Bolalari ko‘p va o‘zi muxtoj bo‘la turib ham tilanchilik qilmaydigan kishi ”, deb aytganlarini eshitdim. (Imom Muslim rivoyati).
Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning: “Bir musulmon boshqa bir musulmonni ertalab ko‘rgani borsa, to kech kirgunicha yetmish ming farishta uning haqqiga duoda bo‘lishadi. Agar kechqurun ko‘rgani borsa, to ertalabgacha yetmish ming farishta uning haqqiga duoda bo‘lishadi. Hamda bu kishiga jannatda terib, yig‘ib qo‘yilgan meva bo‘ladi”, deb aytganlarini eshitdim (Imom Termiziy rivoyati).
Muoz roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kimning oxirgi so‘zi “La ilaha illalloh” bo‘lsa, jannatga kiradi”, dedilar (Imom Abu Dovud, Imom Hokim rivoyati).
Abu Muso roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi.Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Qachon bir bandaning farzandi vafot etsa, Alloh taolo farishtalariga: “Bandamning farzandi ruxini oldilaringmi?” deydi. “Ha”, deb javob berishadi ular. “Qalbining mevasini qabz qildilaringmi?” deydi so‘ng. “Ha”, deb javob berishadi yana. “Bandam nima dedi?” deb so‘raydi Alloh taolo. Farishtalar: “Senga hamd va istirjo’ (inna lillahi va inna ilayhi rojiun) aytdi”, deyishadi. Shunda Alloh taolo: “Bandam uchun jannatda bir uy quringlar va uni hamd uyi, deb atanglar”, deydi ”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Alloh taolo aytadi: “ Dunyo ahli ichidagi sevimli kishisini qabz qilganimda savob umid qil(il sabr qil)gan mo‘min bandam uchun Mening xuzurimda jannatdan boshqa mukofot yo‘q!” (Imom Buxoriy rivoyati).
Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Bir musulmon kishining balog‘atga yetmagan uch farzandi vafot etsa, Alloh ularga bo‘lgan rahmatining fazli tufayli uni albatta jannatga kiritadi”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi.“ Bir kishi: “Yo Allohning Rasuli, “Qul huvallohu ahad” surasini yaxshi ko‘raman”, deganida, u zot: “Albatta, buni yaxshi ko‘rishing seni jannatga kirgizadi”, dedilar. (Imom Buxoriy, Imom Termiziy rivoyati).
Ummu Habibi roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallamni: “Bir musulmon banda Alloh taolo uchun har kuni o‘n ikki rakat farzdan tashqari ixtiyoriy namoz o‘qisa, Alloh taolo u kishiga jannatda uy quradi yoki jannatda uy quriladi”, deb aytganlarini eshitdim (Imom Muslim rivoyati).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Umra (keyingi) umragacha ikkalasi orasidagilarga kafforatdir. Mabrur hajning mukofoti esa faqat jannatdir”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Sahl ibn Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kim menga ikki jag‘i va ikki oyog‘i orasini (saqlashga) kafolat bersa, uning jannatga kirishiga kafolat beraman”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Oisha roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kim bir musulmon oilaga xursandchilik kiritsa, Alloh taolo mana shu kishi uchun jannatdan boshqa mukofot bo‘lishiga rozi bo‘lmaydi”, dedilar (Imom Tabaroniy rivoyati).
Toshkent shahridagi “Mevazor” masjidi imom-noibi
Yorbek ISLOMOV
to‘pladi.
Dunyo ilm-fan rivojida Islom ma’rifati va madaniyatining o‘rni beqiyosdir. Ko‘plab allomalar va ulamolarning ma’naviy-ilmiy asarlari o‘z davridan hozirgi vaqtgacha ahamiyatini yo‘qotmasdan ilm-fan taraqqiyotiga muhim manba sifatida e’tirof etib kelinmoqda. Umumjahon e’zozlagan olimlar va ulamolar Bog‘dod, Damashq, Samarkand, Buxoro, Granada va Tripoli kabi shaharlarda yashab ijod qilganlar. Ular: Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Dorimiy, Imom Moturidiy, Mahmud Zamahshariy kabi ulamolar dinimiz rivojiga hissa qo‘shgan. Abbosiylar davridan boshlab Tripoli shahri mana bir necha asrdirki ilm-fan markazi bo‘lib qolmoqda. Fotimiylar davrida esa Tripoli shahri poytaxt bo‘ldi. Halifa Ibn Ammor Tripolini ilm markaziga aylantirdi va o‘z davrining eng yirik kutubxonalaridan biri ochildi. Manbalarga ko‘ra unda yuz ming jild kitob mavjud edi. Uning davrida olimlar, ulamolar va yozuvchilar ulug‘langan. Ularga g‘amxo‘rlik qilingan va alohida halifa e’tirofida bo‘lishgan.
Hozirgi kunda ham Tripolida nufuzli xalqaro tashkilotlar, universitetlar, kutubxonalar va ilmiy tadqiqot markazlari faoliyat yuritib kelmoqda. Shahar ulamolar, olimlar, tadqiqotchilar va talabalar bilan gavjum. Poytaxtning o‘zida 100 dan ko‘p nufuzli universitetlar mavjud. Tripoli universiteti esa o‘zida ham diniy va dunyoviy ilmlarni jamlagani bilan boshqa universitetlardan ajralib turadi. Ushbu dargoh “200 nufuzli Islom universitetlari” ro‘yxatiga kiritilgan. Tripoli universiteti 1957 yilda tashkil etilgan bo‘lib, hozirgi kunda 70 000 dan ortiq talabalar bu dargohda ta’lim olib kelishmoqda. U turli yo‘nalishdagi 20 ta kollejni birlashtiradi. Islomshunoslik, Ilohiyat, Fiqh, Huquqshunoslik, Tibbiyot, Xorijiy tillar va Iqtisodiyot kabi fakultetlardan tashkil topgan. Tripoli universiteti dinimiz qadriyatlari doirasida rivojlanishni va ilmiy tadqiqotlarni qo‘llovchi ta’lim muassasasidir. Universitetning maqsadi talabalarga Islom dini va axkomlari asosida ilmiy va axloqiy ta’lim berish va turli dunyoviy bilimlarni o‘rgatishdir. Tripoli universitetining o‘ziga hos jixati shundaki har bir talaba moliyaviy savodxonlik va tadbirkorlikni o‘rganishi shart. Tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi talabalar universitet tomonidan rag‘batlantiriladi.
Islomshunoslik yo‘nalishi talabalari o‘quv dasturi davomida Quroni karimni to‘liq yod olishi, shariat asoslarini o‘rganishi, Islom tarixi, Hadis ilmi, Meros taqsimoti, og‘zaki va yozma nutq san’ati kabi fanlarni o‘zlashtirishi talab qilinadi. Islomning sof fitratini namoyish etish, ilm olish va uni ulashish ushbu yo‘nalish fakultetining maqsadidir. Adashgan oqimlar va ekstremistik qarashdagi guruhlarni Quron va hadis orqali ezgu yo‘lga chorlash ularning vazifasidir.
Tripoli universitetida 3450 ta ilmiy nashr faoliyat ko‘rsatadi. Ularda talabalarning ilmiy ishlari, amaliyot va tadqiqotlar natijalari keltirilgan. Misol tariqasida, “Islom ta’limini o‘rganishda Qur’oni Karimning ta’siri”, Ahmad Abdul Salam Abu Moziriqning “Irshod al-Hiron” kitobi haqida, Shayx Abu Abdulloh Muhammad bin Ali al-Xorubiyning “Riyod al-Azhar” va “Sirlar xazinasi”ning lingvistik talqini kabi ilmiy izlanishlar va maqolalar nashrlar orqali keng ommaga berib boriladi.
Shohruh UBAYDULLOH