Islomxo‘ja - (1872-1913 9 avgust, Xiva) — Xiva xonligining bosh vaziri bo‘lib, Xorazmda jadidchilik harakati o‘ng oqimi rahbarlaridan biri edi.
Islomxo‘ja Muhammad Rahimxon II va Asfarndiyorxon hukmronligi davrida Xiva xonligi delegatsiyasi tarkibida Sankt-Peterburg va Moskva shaharlarida bir necha marta bo‘lgan (1907—12).
Uning tashabbusi bilan Xiva va boshqa shaharlarda Islomxo‘ja madrasasi va minorasi, Nurullaboy qishki saroyi, kasalxona, elektrostansiya, paxta tozalash zavodi, apteka, pochta, telegraf kabilar qurildi.
Bundan tashqari 1910-1913 yillar oralig‘ida Islomxo‘janing tashabbusi va mablag‘i hisobiga Xivadan tashqari Yangi Urganch, Shovot, Gurlan, Qo‘ng‘irot, Qo‘shko‘pir va Mo‘ynoq shaharlarida ham jadid maktablari tashkil etiladi. Xivadagi maktab esa tamomila zamonaviy ko‘rinishda bunyod etilgan edi. Yangi Urganchda esa Islomxo‘ja o‘g‘il va qiz bolalar uchun alohida jadid maktablari ochib, ularga 60 dan ortiq o‘g‘il-qizlar qabul etiladi.
Islomxo‘ja bosh vazir bo‘lish bilan birga xorijiy davlatlar bilan bo‘ladigan aloqalarni ham boshqargan.
Xonlikni idora etishdagi xizmatlari uchun "vaziri akbar" unvoni bilan taqdirlangan.
Islomxo‘ja taraqqiyparvar va ma’rifatparvar inson edi.
1910 yilda u xonlikda islohot o‘tkazish to‘g‘risidagi farmonni ishlab chiqishda faol ishtirok etdi.
Sug‘orma dehqonchilikka asoslangan Xorazmda dehqonlarning ahvolini yengillatish uchun yer solig‘ini kamaytirishga harakat qildi.
Yosh hivaliklar partiyasining asoschisi Polvonniyoz Yusupovning yozishicha, Islomxo‘ja taraqqiyparvarlik g‘oyalari uchun o‘z kuyovi, Xiva xoni Asfandiyorxonning buyrug‘i bilan 1913 yilning 9 avgustida vahshiyona o‘ldirilgan.
uz.wikipedia.org va www.e-tarix.uz materiallari asosida
Nozimjon Iminjonov tayyorladi
حدثنا أبو جعفر محمد بن علي الوراق نا عبيد الله بن محمد أبو محمد القرشي التيمي نا عبد الرحمن بن حماد نا حفص بن سليمان أنا طلحة بن يحيى بن طلحة عن أبيه عن طلحة بن عبيد الله قال: سألت رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم عن تفسير سبحان الله قال: فقال: هو تنزيه الله عن كل سوء.
Talha ibn Ubaydulloh roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallamdan “Subhanalloh”ning tafsiri haqida so‘radim. U zot alayhissalom: “U Alloh taoloni har qanday nopoklikdan poklashdir”, dedilar”.
Abu Said Haysam ibn Kulayb Shoshiyning
“Musnadi Shoshiy” asaridan
Davron NURMUHAMMAD