Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Oktabr, 2025   |   2 Jumadul avval, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:26
Quyosh
06:45
Peshin
12:12
Asr
15:47
Shom
17:33
Xufton
18:45
Bismillah
24 Oktabr, 2025, 2 Jumadul avval, 1447

7 savolga 7 javob: Qurbon hayiti

15.08.2018   13737   3 min.
7 savolga 7 javob: Qurbon hayiti

1-savol: Qizim uchun aqiqa qilmoqchi edim. Qurbon hayiti kuni ham qurbonlikka, ham aqiqaga niyat qilib qo‘y so‘ysam bo‘ladimi?

Javob: Qurbon hayitida qurbonlik qiling. Qurbonlik qodir kishilarga vojib amal, aqiqa qilish mustahab amal. Qurbonlik qilishda aqiqani qo‘shib niyat qilish mumkin. Chunki, bir jinsdagi katta amal o‘zining jinsidagi kichik amalni o‘z ichiga oladi.

 

2-savol: Avtomobili bor lekin puli nisobga yetmagan insonga qurbonlik qilish vojib bo‘ladimi? Mashina ham nisob hisoblanadimi?

Javob: Va alaykum assalom. Inson hojati uchun minib turgan mashinasi nisobga kirmaydi. Yolg‘iz mashinasi bo‘lib, boshqa nisob miqdorida mablag‘i bo‘lmasa, qurbonlik vojib bo‘lmaydi. Ehtiyojdan ortiq mashina olib qo‘yilgan bo‘lsa, qurbonlikning nisobiga kiradi va qurbonlik vojib bo‘ladi.

 

3-savol: Men savdogarchilik qilaman va nisobdan oshgan pulim bor shunga qurbonlik so‘yishim kerakmi? Zakotni bu yil chiqargan edim, lekin qurbonlik hakida ma’lumotga ega emasman. Iltimos, kimlarga farzligini va qanday so‘yilishini tushuntirib bering. Uyda erkak kishi bo‘lmasa akamni chaqirib va qassob chaqirib so‘ysam bo‘ladimi?

Javob: Ha, nisobga yetadigan miqdordagi mablag‘ga ega kishi qurbonlik qilishi vojibdir. Siz akangizni chaqirib qurbonlik qilishingiz joiz. Qurbonlik uchun so‘yiladigan jonliq ayb va nuqsonlardan salomat bo‘lishi kerak. Qurbonlik go‘shtidan bir qismini tarqatib, bir qismini saqlab qo‘yib, yana bir qismini esa qavmu-qarindosh, qo‘ni-qo‘shnilarga pishirib yedirish mustahab amaldir.

 

4-savol: Meni savolim shuki, Ramazon hayiti bilan Qurbon hayiti orasidagi farq qancha?

Jabov: Ramazon hayiti shavvol oyining birinchi kuni, Qurbon hayiti esa zulhijja oyining o‘ninchi kunidir. Shunga ko‘ra bularning o‘rtalarida chamasi yetmish kunga yaqin bo‘ladi.

 

5-savol: Qurbon hayitida qurbonlik qilmoqchi edik, jumada imom domla oilasi katta bo‘lsa go‘shtni yarmini o‘ziga olib qolsa bo‘ladi dedi. Shu to‘g‘rimi? Umuman oila katta bo‘lsa hammasini olib qolsayam bo‘ladimi?

Javob: Qurbonlik qiluvchi inson Alloh taoloning roziligi uchun qurbonlikka yaroqli hayvonni so‘yish bilan ibodat hosil bo‘ladi. Uning go‘shtidan foydalanish ikkinchi masala hisoblanadi. Shunga ko‘ra, siz so‘ragandek katta oilalar qurbonlik go‘shtining hammasini o‘z oilalari uchun olib qolishi joiz. Shuningdek qurbonlik qiluvchi hayt kunida go‘shtning hammasini muhtoj insonlarga tarqatishi ham joiz. Ammo, mustahab amal ya’ni, shu o‘rinda eng afzali qurbonlik go‘shtini uch qismga bo‘lib, bir qismini tarqatish, bir qismi o‘z oilasi uchun olib qolish va yana bir qismini qarindosh-urug‘ va yaqinlar bilan pishirgan holda baham ko‘rish bo‘ladi.

 

6-savol: Meni ko‘limda nisobiga yetgan pulim bo‘lsa Qurbonlik xam qilamanmi? Men Rossiyada ishlayman u yerda nasroniy qo‘shnilarim ham bor. Agar Qurbonlik mengayam vojib bo‘lsa, o‘sha nasroniy qo‘shnilarimga Qurbonlikdan bersam bo‘ladimi?

Javob: Qurbonlik ibodatida qurbonlikka yaroqli hayvonni so‘yish e’tiborli. Hayvonning qoni yerga tushishi bilan ibodat hosil bo‘ladi. Qo‘shnilarlarga berish ehson. Boshqa dindagi qo‘shnilarga bersa ham bo‘ladi.

 

7-savol: Qurbonlikka mol oldik. 4ta odam bo‘lib bo‘ladimi yo toq bo‘lishi kerakmi?

Javob: Qurbonlikka so‘yiladigan molda yetti kishigacha sherik bo‘lish mumkin. Bunda sheriklar soni toq yoki juft bo‘lishi shart emas. Muhimi sheriklarning barchasi qurbonlikni niyat qilishi kerak. Agar ularning birortasi go‘sht niyatida sherik bo‘lsa qolganlarning ham qurbonligi qabul bo‘lmaydi.

 

O‘MI fatvo hay’ati

Fiqh
Boshqa maqolalar

Diniy idorada Usmon Mus'hafi matni tadqiq qilinmoqda

24.10.2025   31   3 min.
Diniy idorada Usmon Mus'hafi matni tadqiq qilinmoqda

Shu yil 17 oktyabr kuni O‘zbekiston musulomonlari idorasi Kutubxonasida Hazrati Usmon Mus'hafi matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. Unda Idoraning “Qur’on va tajvidni o‘rgatish” bo‘limi boshlig‘i Shayx Alijon qori Fayzulloh va Kutubxona bo‘limi boshlig‘i Kamoliddin Mahkamov boshchiligida bo‘lim xodimlari ishtirok etdi.
 

Yig‘ilishda “Mo‘yi muborak” madrasa-muzeyida saqalanayotgan Hazrati Usmon Mus'hafi matnini tadqiq qilishda e’tibor qaratish kerak bo‘lgan jihatlarga urg‘u qaratildi. Xususan, Shayx Alijon qori Fayzulloh Hazrati Usmon Mus'hafi xatiga oid muhim qoida, qiroatlar va ularning yozilish qoidalari hamda Mus'hafi sharifni yozishda omonatdorlikka alohida e’tibor qaratish alohida ta’kidladi. Shuningdek, tadqiqotda amalga oshirish lozim bo‘lgan muhim vazifalar belgilab olindi.


Hozirda maxsus reja asosida Hazrati Usmon Mus'hafi matnini tadqiq qilish ishlari olib borilmoqda. Tadqiqotda quyidagi jihatlarga alohida e’tibor qaratilgan: 
 

  1. Tadqiqot ishiga O‘zbekiston musulmonlari idorasi Kutubxona, “Qur’on va tajvidni o‘rgatish” bo‘limi va Toshkent islom instituti “Qur’on ilmlari” kafedrasi xodimlari jalb etilgan.
  2. Hazrati Usmon Mus'hafi asl nusxasining elektron shakli tadqiqotning asosiy obyekti sanaladi.
  3. Hazrati Usmon Mus'hafining tanqidiy matni tayyorlanmoqda.
  4. Tanqidiy matn tayyorlashda Turkiya va Angliyada saqlanayotgan Usmon Mus'hafi nusxalaridan ham foydalanilmoqda.
  5. Har bir satr alohida yozilib, satrlar va oyatlar raqamlari qizil rangda ajratilib ko‘rsatilmoqda.
  6. Toshkentdagi Usmon Mus'hafining o‘ziga xos xususiyatlariga urg‘u berilmoqda.
  7. XIX asrda qog‘oz sahifaga ko‘chirilgan matnda uchrayotgan ayrim kamchiliklar snoskada qayd etilib, izohlab borilmoqda.
     

Ma’lumot o‘rnida O‘zbekiston musulmonlari idorasi Kutubxonasida Qur’oni karim qo‘lyozma nusxalarining nodir namunalaridan biri  Hazrati Usmon Mus'hafi saqlanadi. Qur’oni karimning ushbu noyob va qadimiy qo‘lyozma nusxasi tadqiqotchilar va keng jamoatchilikning doimiy e’tiborida bo‘lgan.
 

2023 yil 22 dekabr kuni Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev rahbarligida o‘tkazilgan Respublika ma’naviyat va ma’rifat kengashining kengaytirilgan yig‘ilishida muzeylar faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha yetti yillik dastur qabul qilinishi e’lon qilindi. Ushbu yig‘ilish topshiriqlari bo‘yicha tuzilgan 50-son Bayonnomaning 47-bandida Muqaddas kitob – Usmon Qur’oni sahifalarining konservatsiya va restavratsiya qilinishini ta’minlash belgilangan.


Mazkur dasturni amalga oshirish maqsadida O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi sa’y-harakati bilan mahalliy va xorijlik mutaxassislar, jumladan, Kembrij universitetidan Kristine Rose, fransiyalik restavratorlar Axelle Deleau va Coraliye Barbe, Istanbul qo‘lyozmalar ustaxonasi va arxiv bo‘limi mudiri Nil Baydar ishtirokida Hazrati Usmon mus'hafini kelgusida muhofaza qilish bo‘yicha bosqichma-bosqich ta’mirlash rejasi ishlab chiqildi.


Unga ko‘ra, “Yengil restavratsiya ishlari”ni amalga oshirishda Hazrati Usmon Qur’oni sahifalarini skaner qilish va matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha yo‘nalishlar belgilab olingan edi. 
 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati

Diniy idorada Usmon Mus'hafi matni tadqiq qilinmoqda Diniy idorada Usmon Mus'hafi matni tadqiq qilinmoqda Diniy idorada Usmon Mus'hafi matni tadqiq qilinmoqda Diniy idorada Usmon Mus'hafi matni tadqiq qilinmoqda Diniy idorada Usmon Mus'hafi matni tadqiq qilinmoqda