Savollarga O‘zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo hay’ati javob beradi.
Savol: Assalomu alaykum. Yangi tug‘ilgan chaqaloq qulog‘iga azon aytilganida qay tarzda aytiladi? O‘ng va chap qulog‘iga alohida aytib chiqiladimi yoki bir marta aytiladimi?
Javob: Va alaykum assalom! O‘ng qulog‘iga azon, chapiga iqoma aytiladi. Bolani qibla tomonga tutib, avval o‘ng qulog‘iga azon, so‘ng chap qulog‘iga iqoma aytiladi.
Savol: Assalomu alaykum. Xavfli, urushadigan sport bilan shug‘ullanaman《MMA》 bu sport islom dinida mumkinmi? Odamlarga ozor yetkaziladigan boks va yana shunaqa sportlarga fikringiz qanday?
Javob: Va alaykum assalom! Islom odamlarning tanasiga emas, hatto qalbiga ozor beradigan ishlardan ham qattiq qaytaradi. Bizning fikrimiz emas, Islomning ko‘rsatmasi so‘raladi.
Savol: Assalomu alaykum. Domla men bir insonga sizga umuman sms yozmayman deb Allohning nomini tilga olib aytganman. Hozirga kelib afsuslanayapman, gapirgan gapimdan endi u inson bilan qanday muloqot qilsam bo‘ladi? U insonga faqat sms yozmayman deganman telefon qilib gaplashsam bo‘ladimi ?
Javob: Va alaykum assalom! Siz kimsizu, u odam kimligi bizga qorong‘u. Orada mahram-nomahramlik masalasi bor-yo‘qligi ma’lum emas bizga. Nomahram odam bo‘lsa, qasam ichmasangiz ham, sms yozish ham, telefon qilish ham mumkin emas. Ota-ona, aka-ukangiz bo‘lsa, qasamingizga tavba qilib, kafforot to‘lab, qayta sms yozish va telefonda ham aloqani tiklashingiz shart.
Bu qish otamga juda og‘ir keldi. Oddiygina shamollashni ham ko‘tara olmay, ikki oy to‘shakda yotdi, dori-darmonlarning keti uzilmadi. Aslida kasallik tufayli emas, ikki do‘sti, yaqin jo‘ralaridan ayrilgani og‘ir keldi. Tengdoshlarining birin-ketin qishloqni ham, bu olamni ham tark etayotgani ularni cho‘chityapti. Axir har bir inson hayotida farzandlari qatori do‘stu-og‘aynilarining ham o‘rni bor.
Qish bo‘yi Qo‘qonga tez-tez otamni ko‘rgani borib turdim. Boramanu tezda ortimga qaytaman. Biror kun yotib qol, deyishiga ko‘nmayman. Bolalarim, ro‘zg‘orimni ko‘zim qiymaydi. Ammo ichimda vijdon azobi bor. Otam, men olib borgan narsalarga muhtojmi? Ichsa, bir qoshiq ovqat ichadi, qorni to‘yadi. Nega, otamdan vaqtimni bunchalar qizg‘anyapman? Nega ishimni bahona qilyapman? Ukam parvarish qilayotgan bo‘lsa, uning o‘rni bo‘lak. Men bolalarimga ona bo‘lsamda, dadam uchun farzandmanku. Bolalarimga vaqt ham, muammolarini yechish uchun imkon ham topyapmanku. Bir paytlar otam ham xuddi mendek oilasiga fidoyilik qilganku. Axir, ota-onaga qarash, g‘amxo‘rlik qilish, faqat o‘g‘ilning vazifasi emasku. Qizlar ham birdek mas’ulku!
Xullas, shu kabi savollar meni o‘ylantirib qo‘ydi. Ramazon oyining kirib kelishi esa meni yana qishlog‘im sari yetakladi. Ota-onamni bu yilgi Ramazon oyini biz bilan o‘tkazishga ko‘ndirdim. Ular kelgach, xonadonimga yanada fayz kirdi, xuddiki, barakam ko‘paygandek. Ertalab saharligu, iftorlikda uyimda duogo‘ylarim borligi sabab, ruhim anchayin tetik. Ramazon oyi o‘zaro birdamlik, mehribonlik ko‘rsatiladigan, insonlar bir-birlari haqida qayg‘urib, xato-kamchiliklarini kechiradigan oy ekaniga iymon keltirdim.
O‘tgan kuni ishga kelayotib, imkoniyati cheklangan bir tanishim bilan biroz suhbatlashib qoldim. Onaxonning quvonchini ko‘rib, ko‘nglim ko‘tarildi. Mahalladoshlaridan biri ikkinchi kursda o‘qiyotgan o‘g‘lining ikki yillik shartnoma pulini to‘lab beribdi. Yana bir tanishim esa to‘ng‘ich o‘g‘li beva qolgan opasiga uch xonali uy sovg‘a qilgani, qizi va nevaralari yangi uyga ko‘chib o‘tganini aytib, xursandchiligiga sherik qildi.
Bu voqealarni eshitib, Ramazon oyi xayrli ishlarda hamkorlik qilinadigan, musulmonlar bir-birini qo‘llaydigan oy ekaniga yana bir karra amin bo‘ldim. Bu oyda qariyalar ziyorat qilinib, bemorlardan xabar olinib, muhtojlarga yordam beriladi.
Boshiga musibat tushgan insonlardan ko‘ngil so‘raladi.
Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam Ramazonni vasf etib, shunday marhamat qiladilar: «Bu sabr oyi, uning mukofoti esa – jannatdir». Bu muborak oyda musulmonlarga Alloh roziligi uchun mislsiz imkoniyatlar va barakotlar beriladi. Shunday ekan, Ramazon oyi mukofotidan bebahra qolmaylik.
Nigora Rahmonova, O‘zA