Muhtaram muftiy hazratlari,
Sizga, volidai muhtaramangiz Turdigul hoji onaning vafotlari munosabati bilan O‘zbekiston musulmonlari idorasi, xususan, o‘zim nomimdan chuqur ta’ziya izhor etaman. Hoji onaning vafotlaridan chuqur qayg‘uda ekanimni bildiraman.
Siz kabi olim, obid, boadab, ota-onani qadriga yetadigan farzandni tarbiyalab, onalik vazifalarini go‘zal tarzda, mukammal ado etib, yuzlari yorug‘ holda Yaratganning huzuriga rihlat qilgan onaxonimizning oxiratlari obod bo‘lsin.
Alloh taolo «Luqmon» surasida: «Biz insonga ota-onasini (rozi qilishni) buyurdik» deb marhamat qiladi. Siz, marhuma onangizni xizmatlarini qilib, yaxshilikda bardavom bo‘lib, duolarini olib, baxtli farzand maqomini oldingiz, Alloh taolo volidangizga qilgan xolis xizmatlaringiz sabab, Sizni ikki dunyoda mukarram qilsin.
Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi vasallam) muborak hadisi shariflaridan birida bunday marhamat qiladilar: «Kishining o‘z farzandini chiroyli odob-axloq bilan tarbiyalashi – ko‘p miqdordagi nafl sadaqa¬ berishidan yaxshiroqdir» (Imom Termiziy rivoyati).
Albatta, sizdagi bu go‘zal axloqni shakllanishida mehribon marhuma volidangizning xizmatlari cheksiz bo‘lgani shubhasiz.
Alloh taolo poyi jannat – volidangizning barcha yaxshi amallarini o‘zlariga hamroh qilsin.
Yana bir bor chuqur ta’ziyamizni qabul qilgaysiz!
Inna lillahi va inna ilayhi roji’un!
O‘zbekiston musulmonlari
idorasi raisi, muftiy Usmonxon ALIMOV
Al-Kisoiy al-Kufiy 119/737 yil Kufada dunyoga kelgan.
To‘liq ismi: Ali ibn Hamza ibn Abdulloh ibn Bahman ibn Fayruzm al-Kisoiy al-Kufiy. Imom al-Kisoiy yoshligida ilm o‘rganishga juda intilardi, lekin boshlang‘ich davrda muvaffaqiyat qozona olmasdi. Bir safar Qur’onni yod olishda qiynalgach, ustoziga: “Men hech narsani yodlay olmayapman, charchadim”, dedi.
Ustoz unga sabr qilishni va Qur’onning barakasiga ishonishni tavsiya qildi. Shundan so‘ng, Imom al-Kisoiy sabr bilan harakat qilib, Qur’onni mukammal yod oldi va keyinchalik mashhur qiroat imomlaridan biri bo‘ldi. Bu voqea sabr va mehnatning samarasini eslatadi.
Hayoti: Al-Kisoiy Kufada tug‘ilgan va tilshunoslikda ham, qiroatda ham yuqori maqomga ega bo‘lgan. Undan nega «Kisoiy» deb nom olganligi haqida so‘rashganida u, – "chunki men hajda kisoda (kiyimda) ehrom bog‘laganman", deb javob bergan ekan. U asli fors bo‘lib, Bani Asad qabilasining qullaridan edi.
Ilmiy faoliyati: Uning asosiy ustozlari Hamza al-Kufiy va boshqa yirik qiroatchilar bo‘lgan. Bundan tashqari Kufa maktabini asoschisi hisoblanadi.
Muoz al-Harro va Abu Ja’far Ruasiylarda nahvdan tahsil oldi. Ular-dagi ilmlarni olib bo‘lib, ulardan qoniqmay qolgach, Basraga kelib Iso ibn Umar, Abu Amr ibn al-Alo va Al-Xalil ibn Ahmaddan ilm o‘rgangan. Qiroatni esa Sho‘ba ibn Hajjojdan ta’lim olgan.
U zot juda ko‘p asarlar ham yozgan: "Kitab muxtasar fi an-nahv" (Nahvga oid qisqa bo‘lgan kitob), "Kitab al-hudud fi an-nahv" (Nahvdagi hadlar oid kitob), "Kitob al-qiroat (Qiroatga doir kitob)", "Kitab al-adad (Sonlarga doir kitob)", "Kitab ixtilaf al-adad (Sonlarning ixtilofiga oid kitob)", "Kitab al-huruf (Harflarga oid kitob)", "Kitab maoniy al-Qur’an (Qur’on ma’nolari haqidagi kitob)" kabi ko‘plab kitoblar yozgan.
Nahvdan Farro uning xos shogirdlaridan hisoblanadi.
Kisoiy 189/805 yil Roy shahrida vafot etgan.
Matkarimov Nurmuhammad,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.