Hajdan ko‘zlangan asosiy maqsad, Alloh ulug‘lagan va sharaflagan muqaddas makonda Uning zikrini qoim qilish va undagi foydalar va yaxshiliklarga shohid bo‘lish va qo‘lga kiritishdir. Bu esa bandaning dunyo va oxiratda saodat topishiga sabab bo‘ladi.
«Odamlar orasida (yurib ularni) hajga chorlagin! (Shunda)ular senga (Ka’baga) piyoda va har qanday tuyada uzoq yo‘llardan kelurlar. Ular o‘z (diniy va dunyoviy) manfaatlariga shohid bo‘lish uchun va ma’lum kunlarda(Alloh) ularga rizq qilib bergan chorva hayvonlariga(qurbonlik uchun so‘yishda) Alloh nomini zikr qilish uchun kelurlar. Bas, undan o‘zlaringiz ham yeyaveringiz, bechora kambag‘allarga ham yediringiz!» (Haj, 27-28).
Ulamolar, Qur’oni karim va sunnati sharifda kelgan dalillardan foydalanib hajdan olinadigan foydalarning ba’zilarini zikr qiladilar.
1) Masjidul haromda o‘qilgan namoz boshqa joydagi namozlardan afzalligi.
Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Mening masjidimda o‘qilgan namoz boshqa masjidlarda o‘qilgan namozdan ming marta afzaldir. Masjidul haromda o‘qilgan namoz boshqa masjidlarda o‘qilgan namozdan yuz ming marta afzaldir» (Imom Ahmad va Imom Ibn Moja rivoyati).
2) Mabrur haj, eng afzal amallardan biridir.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan: «Qaysi amal afzal?» deb so‘raldi. «Allohga va Uning Rasuliga iymon keltirish», dedilar. «Keyin nima?» deyildi. «Allohning yo‘lida jihod qilish», dedilar. «Undan keyin nima?» deyildi. «Mabrur haj», dedilar» (Ikki shayx va Nasaiy rivoyat qilgan).
3) Gunohlar mag‘firat qilinadi.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Kim Alloh uchun haj qilsa, fahsh so‘z aytmasa va fisqu fasod qilmasa, xuddi onasi tuqqan kunidek qaytadi», dedilar».
4) Mabrur hajning mukofoti jannatdir.
Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam: «Umradan keyingi umra ikkisining orasidagi narsalarga kafforotdir. hajji mabrurning mukofoti jannatdan boshqa narsa emas», dedilar».
5) Hojilar va umra qiluvchilar Allohning mehmonlaridir.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: “Hojilar va umra qiluvchilar Allohning mehmonlaridir, agar Unga duo qilsalar duolarini qabul qiladi, Undan mag‘firat so‘rasalar ularni mag‘firat qiladi” (Ibn Moja rivoyat qilgan).
6) Hajda qilingan nafaqa Alloh yo‘lida qilingan nafaqa kabidir.
Burayda roziyallohu anhu otasidan rivoyat qiladi:
“Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
“Hajga qilingan nafaqa Alloh yo‘lida qilingan nafaqa kabidir. Bir dirham evaziga yetti yuz barobardir” dedilar” (Mu’jamul avsat).
7) Unda shifobaxsh zamzam suvi bor
Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:
“U zamzam suvini shisha idishlarda ko‘tarib olib ketar va Rasululloh sollallohu alayhi vasallam shunday qilar va kasallar ustidan quyar va ularga ichkizar edilar deb aytardi”.
Yuqorida zikr qilingan fazilatlar, ulug‘ manfaatlar bo‘lib, hojilar haj ibodati davomida bu fayzu barakotlarga noil bo‘ladilar.
Alloh taolo muborak safarga ketgan va ketish arafasida yurgan hojilarimizni sog‘u salomatlikda ibodatlarini ado etib, gunohlardan poklanib kelishlarini nasib qilsin. Muqaddas joylarda o‘zlari, farzandlari, sizu biz vatandoshlari haqlariga qilgan duolarini qabul etsin. Ularning duolari sharofati ila yurtimizning tinch va osoyishtaligini bardavom aylasin.
No‘monjon SOLIYEV
Toshkent tumani
“Chuvalachi” jome masjidi imom-xatibi
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Tashaddud yo‘nalishi tarafdorlari dinni faqatgina Qur’on va Sunnat deb talqin qilib, har bir masalaga dalil so‘rayverishadi, chunki ular ikkinchi ta’rifdan, ya’ni «Fiqh ilmi – mukallaflar qiladigan amallarning holatini halol yoki haromlik, fasod yoki sahihlik jihatidan o‘rganadigan ilmdir», degan ta’rifdan g‘ofil qolishgan.
Demak, faqihning ishi shifokorning ishidek ekan. Hozir shifokorning huzuriga borib, «Qornim og‘riyapti», deysiz. U sizga: «Nima yeding? Nima ichding? Qon bosiming bormi? Qandli diabet bilan og‘rimaganmisan?» degan savollarni beradi. Keyin dori yozib beradi. Shifokorning ishi shunaqa. O‘sha shifokordan: «Siz aytgan falon dori qanday tayyorlangan?» deb so‘raysizmi? Yo‘q. Bu sohaning o‘z mutaxassislari bo‘ladi – dorishunoslar.
Xuddi shunga o‘xshab, muhaddislar ham faqihlarga: «Sizlar tabibsizlar, bizlar esa dorishunos», deyishadi. Ha, faqihlar shifokorga o‘xshaydi, ularning amali hukm chiqarish bo‘ladi. Ularni biror tashkilot deb olsak, odamlar ularga nikoh va taloq, savdo-sotiq masalalari bo‘yicha murojaat qilishsa, holatga qarab, hukm chiqarib berishadi. Demak, faqihlar mukallaflar qilayotgan amallarning holati haqida bahs qilishadi, ularning dalili haqida emas. Dalilning bahsini qila oladigan zotlar esa mutlaq mujtahidlardir.
Bir masalaning dalili mujtahid tomonidan Qur’on va sahih Sunnatdan olinganiga ishonch hosil qilmasak, uni qabul qilmaymiz.
Mujtahidlar kimlar? Ular sahoba, tobe’in va mazhab imomlaridir. Hukm faqat hanafiy, molikiy, shofe’iy yoki hanbaliy mazhabi ulamolari tomonidan chiqarilgan bo‘lsagina qabul qilamiz. Masalan, bir hukmning Abu Hanifaga nisbat berilganini ko‘rsak, aniq bilamizki, u zot hech qachon dalilsiz gap aytmaganlar. Oddiy muftiy esa mazhabni puxta o‘rgangach, mana shu mazhab asosida fatvo beradi, chunki uning oldida mutlaq mujtahidlardan yetib kelgan, ishonchli, mazhabda qaror topgan hukmlar bo‘ladi. Biz hukmni mana shunday mazhabdan sodir bo‘lsagina qabul qilamiz. Farmatsevt odam dorini faqat ishonchli korxonadan olib, Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan muhrlangan holatda berishi kerak bo‘lganidek, biz ham hukmni faqatgina ishonchli, muhr bosilgan mazhab tomonidan berilgandagina qabul qilamiz. Shundagina ko‘nglimiz xotirjam bo‘ladi.
Masalan, kamina xodimingizning ishi ham shaxsning holatlarini o‘rganishdir. Falonchida nima sodir bo‘ldi, nega xotinini taloq qildi, uning holati qanday? Shularni bilib, so‘ng unga mazhabdan hukm aytaman. Men shifokor bo‘lsam-u, dorishunos bo‘lmasam, lekin o‘zimcha borib, dori tayyorlasam, bemorni o‘ldirib qo‘yishi mumkin, chunki mening ishim uni davolashdir, unga dori tayyorlash emas. Dorini shu sohaning mutaxassislari tayyorlaydi. Buning uchun juda katta ilm, tajriba kerak. Endi men faqih bo‘la turib, yangitdan hukm chiqarish bilan shug‘ullansam, «Falonchining xotiniga taloq tushibdi», deb fatvo berib yuboraman, Falonchining qo‘lini kesishga hukm qilaman, yana kimningdir hayotini barbod qilaman, natijada butun jamiyatni buzib yuboraman. E’tibor beryapsizlarmi?! Shunday holat yuzaga keladi!
«Hanafiy mazhabiga teran nigoh» kitobidan