Aslida, insonlar o‘qishni juda yaxshi ko‘radi. Amaliyot shuni isbotladiki, shaharlarda qad rostlagan kutubxonalar doimo odamlar diqqat markazida bo‘lib keladi. Internet rivojlanib borishi va kattalarning yoshlar savodsizligidan doim nolishiga qaramay, biz hali ham bilim tomon intilamiz. Ayniqsa, bilim manbai sifatida mana bunday yorqin arxitektura durdonalari qad rostlangan bo‘lsa.
Boyazid davlat kutubxonasi, Istanbul
Bino 1506 yil qurilgan bo‘lib, yo‘l bo‘yidagi karvonsaroy sifatida xizmat qilgan. Faqatgina 19 asr oxiriga kelib u davlat kutubxonasiga aylanadi. Yaqindagina arxitektura yodgorligini yangilash ishini Tabanlioglu studiyasining mutaxassislari o‘z bo‘yniga oldi va saqlanib qolgan mumtoz namuna bilan ozgina zamonaviy dizaynni uyg‘unlashtirdi.
Venessla, Norvegiya
Norvegiyaning Vennesla kutubxonasi koinot portalidek ko‘rinishga ega. Har bir bo‘rttirma bo‘linmalarning o‘z yoritgichi mavjud bo‘lib, u har bir tashrif buyuruvchiga ayni daqiqaning g‘alati, omonat hissiyotini ulashadi. Tovushlarni yutib yuboruvchi materiallar zalga ajoyib jimjitlikni hadya qiladi.
Birmingem kutubxonasi, Angliya
Birmingem kutubxonasining tashqi ko‘rinishi metall to‘r bilan o‘ralgan juda ham qo‘pol, qaqshatqich bo‘lib ko‘rinadi. Biroq yorqin ranglar va toza chiziqlar bilan to‘ldirilgan interer taassurotni mutlaqo o‘zgacha tomonga burib yuboradi.
Chikago ommaviy kutubxonasi, AQSH
Chikagodagi ommaviy kutubxonaning yangi soddalashtirilgan binosi huddi gavjum shahar o‘rtasiga kelib ko‘ngan koinot kemasini yodga soladi. Arxitektorlar qurilish vaqtida fen-shuy tamoyillariga asoslangani diqqatga sazovordir.
Dokk1 Library, Daniya
Dokk1 kutubxonasi yaqinda 2016 yilning eng yaxshi ommaviy kutubxonasi sifatida mukofotni qo‘lga kiritdi va u bu nomga chindan ham munosib. Skandinaviyadagi eng ulkan kitoblar jamlangan maskan Daniyaning Orxus daryosi yaqinida joylashgan. Qattiq, geometrik to‘g‘ri fasad, katta tevarak-atrof va shahar tarovatini aks ettiruvchi panoramali derazalar.
Lourens kutubxonasi, Germaniya
Bu ajoyib bilim maskani chinakam qaqnus: zamonaviy arxitektorlar 1972 yilda qurilgan uyni qayta ishlab chiqib, yig‘ib chiqishdi. Poldan shiftgacha katta derazalar bilan o‘ralgan o‘qish zali kitobsevarlarning ushalgan orzusiga o‘xshaydi.
Yangzhou Zhongshuge, Xitoy
Yanchjou (Chjen Yuan, Xitoy) kitob do‘konidagi sayr xuddi kitoblar bilan to‘ldirilgan daryo bo‘ylab yurishga o‘xshaydi. Arxitektorlar aynan shunday dizaynni yaratishgan. Foliantlarning qattiq va yumshoq muqovasi egri chiziqlarni shakllantiradi. Shift chiroqlari esa qorong‘i oynali polda aksini namoyish etib, tunnelni eslatadi.
Budyo kutubxonasi, Norvegiya
Norvegiyadagi yangi Budyo ommaviy kutubxonasi ham madaniyat markazi hisoblanadi. Kitoblardan tashqari, bu yerda uchta bino mavjud: ikkitasida konsertlar tashkil qilinadi, uchinchi bino vaqtinchalik badiiy ko‘rgazmalar uchun ajratilgan.
Bir odamning qorni ochdi. U garchi iqtisodiy ahvoli yaxshi bo‘lmasa-da, bir tamaddixonaga kirib, taom buyurtma qildi. Buyurtma tayyor bo‘lgunga qadar derazadan tashqariga qarab o‘tirarkan, ellik yoshlardagi odam tez-tez tamaddixonaga qarab qo‘yayotgani, kirishga jazm qilolmay turganiga ko‘zi tushdi. O‘tgan ketganlar unga e’tibor bermas, u esa aftidan juda och qolgan edi.
Shu payt buyurtma berilgan taom olib kelindi. U esa hech o‘ylanmasdan ovqatni olib, o‘zi och bo‘lsa-da, ko‘chadagi odamga olib chiqib berdi. So‘ng ortiga qaytib, hisobni berishlarini so‘radi. Holatni zimdan kuzatib turgan tamaddixona rahbari xizmatchiga bir qog‘oz berdi. Unda bunday so‘zlar yozilgan edi:
“Insoniylik bebahodir, sizday oliyjanob inson bizning tamaddixonaga kelganidan baxtiyormiz. Ruxsat bersangiz, siz bir miskinni mehmon qilganingiz kabi biz ham sizni mehmon qilsak”.
Xulosa shuki, Alloh taolo hech bir amalni zoye qilmas, bandasini bandasidan qarzdor holda qoldirmas, ehsonga ehson bilan javob qaytarar ekan.
Shunday ekan, imkonimiz borida boshqalarga yaxshilik qilib qolaylik.
Akbarshoh Rasulov