Aslida, insonlar o‘qishni juda yaxshi ko‘radi. Amaliyot shuni isbotladiki, shaharlarda qad rostlagan kutubxonalar doimo odamlar diqqat markazida bo‘lib keladi. Internet rivojlanib borishi va kattalarning yoshlar savodsizligidan doim nolishiga qaramay, biz hali ham bilim tomon intilamiz. Ayniqsa, bilim manbai sifatida mana bunday yorqin arxitektura durdonalari qad rostlangan bo‘lsa.
Boyazid davlat kutubxonasi, Istanbul
Bino 1506 yil qurilgan bo‘lib, yo‘l bo‘yidagi karvonsaroy sifatida xizmat qilgan. Faqatgina 19 asr oxiriga kelib u davlat kutubxonasiga aylanadi. Yaqindagina arxitektura yodgorligini yangilash ishini Tabanlioglu studiyasining mutaxassislari o‘z bo‘yniga oldi va saqlanib qolgan mumtoz namuna bilan ozgina zamonaviy dizaynni uyg‘unlashtirdi.
Venessla, Norvegiya
Norvegiyaning Vennesla kutubxonasi koinot portalidek ko‘rinishga ega. Har bir bo‘rttirma bo‘linmalarning o‘z yoritgichi mavjud bo‘lib, u har bir tashrif buyuruvchiga ayni daqiqaning g‘alati, omonat hissiyotini ulashadi. Tovushlarni yutib yuboruvchi materiallar zalga ajoyib jimjitlikni hadya qiladi.
Birmingem kutubxonasi, Angliya
Birmingem kutubxonasining tashqi ko‘rinishi metall to‘r bilan o‘ralgan juda ham qo‘pol, qaqshatqich bo‘lib ko‘rinadi. Biroq yorqin ranglar va toza chiziqlar bilan to‘ldirilgan interer taassurotni mutlaqo o‘zgacha tomonga burib yuboradi.
Chikago ommaviy kutubxonasi, AQSH
Chikagodagi ommaviy kutubxonaning yangi soddalashtirilgan binosi huddi gavjum shahar o‘rtasiga kelib ko‘ngan koinot kemasini yodga soladi. Arxitektorlar qurilish vaqtida fen-shuy tamoyillariga asoslangani diqqatga sazovordir.
Dokk1 Library, Daniya
Dokk1 kutubxonasi yaqinda 2016 yilning eng yaxshi ommaviy kutubxonasi sifatida mukofotni qo‘lga kiritdi va u bu nomga chindan ham munosib. Skandinaviyadagi eng ulkan kitoblar jamlangan maskan Daniyaning Orxus daryosi yaqinida joylashgan. Qattiq, geometrik to‘g‘ri fasad, katta tevarak-atrof va shahar tarovatini aks ettiruvchi panoramali derazalar.
Lourens kutubxonasi, Germaniya
Bu ajoyib bilim maskani chinakam qaqnus: zamonaviy arxitektorlar 1972 yilda qurilgan uyni qayta ishlab chiqib, yig‘ib chiqishdi. Poldan shiftgacha katta derazalar bilan o‘ralgan o‘qish zali kitobsevarlarning ushalgan orzusiga o‘xshaydi.
Yangzhou Zhongshuge, Xitoy
Yanchjou (Chjen Yuan, Xitoy) kitob do‘konidagi sayr xuddi kitoblar bilan to‘ldirilgan daryo bo‘ylab yurishga o‘xshaydi. Arxitektorlar aynan shunday dizaynni yaratishgan. Foliantlarning qattiq va yumshoq muqovasi egri chiziqlarni shakllantiradi. Shift chiroqlari esa qorong‘i oynali polda aksini namoyish etib, tunnelni eslatadi.
Budyo kutubxonasi, Norvegiya
Norvegiyadagi yangi Budyo ommaviy kutubxonasi ham madaniyat markazi hisoblanadi. Kitoblardan tashqari, bu yerda uchta bino mavjud: ikkitasida konsertlar tashkil qilinadi, uchinchi bino vaqtinchalik badiiy ko‘rgazmalar uchun ajratilgan.
Qozog‘iston musulmonlari diniy boshqarmasi tashkil topganiga 35 yil to‘lgani munosabati bilan Olmaota shahrida “Markaziy Osiyo va Qozog‘istonda Islom: tarixiy an’analar va zamonaviy imkoniyatlar” mavzusida nufuzli xalqaro anjuman o‘tkazildi. Unda turli davlatlardan kelgan islom ulamolari ishtirok etishdi. Jumladan, O‘zbekiston musulmonlari idorasi huzuridagi Fatvo markazi direktor o‘rinbosari G‘ulomiddin Xolboyev ham qatnashib, “Sun’iy ong (intellekt) va uning hukmi” mavzusida chiqish qildi.
Darhaqiqat, sun’iy ong (SO) – odam kabi fikrlab, qo‘yilgan muammoga yechim topishga yo‘naltirilgan bugungi texnologiya. Garchi u turli uskuna va jihozlar ko‘rinishida bo‘lsa ham, qaror qabul qilish, insoniy xulq-atvorga taqlid qilish kabi qobiliyatlarga ega.
Axborot asri deb atalayotgan bugunga kelib ilm-fan va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari juda ham tez va shiddat bilan rivojlanib bormoqda. Taraqqiy etgan o‘lkalarda sun’iy intellekt imkoniyatlaridan foydalanish kengayib, u ko‘plab sohalarga kirib bormoqda. Ushbu “ong”ning shar’iy hukmiga aniqlik kiritish zamona faqihlari oldida turgan muhim vazifalardan. Zero, undan musulmonlar ham keng miqyosda foydalanmoqda.
O‘zbekiston ulamolari vakili G‘ulomiddin domla Xolboyevning chiqishi shu ma’noda katta qiziqish bilan tinglandi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati