Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Yanvar, 2025   |   23 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:20
Quyosh
07:42
Peshin
12:40
Asr
15:47
Shom
17:31
Xufton
18:48
Bismillah
23 Yanvar, 2025, 23 Rajab, 1446

Malayziyada Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi ilmiy xodimlari ma’ruza qilishdi

4.07.2018   3201   2 min.
Malayziyada Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi ilmiy xodimlari ma’ruza qilishdi

Malayziyada o‘tkazilayotgan “Qo‘lyozmalar va tarixiy hujjatlarga bag‘ishlangan ikkinchi xalqaro konferensiya” o‘z ishini davom ettirmoqda. Bu haqda  "Azon" nashri xabar berdi.

Konferensiyada Quvayt arab ochiq unversiteti professori Muhammad Hassan Tayyon eng nodir qo‘lyozmalarning tadqiq, tahqiq qilish va ularni o‘rganish borasidagi tajriba-tavsiyalarini berish bilan birga Ibn Sino va boshqa yurtimizdan chiqqan allomalarning hayoti va ilmiy  merosi to‘g‘risida fikrlarini bildirdi.

Saudiyaning Podshoh Malik Abdulaziz universiteti qo‘lyozmalar fondi mudiri, Shayx Abdulloh ibn Muhammad al-Munif o‘z so‘zida: O‘zbekistondan ko‘pllab allomalar yetishib chiqqanligi, ularning ma’naviy merosi bugun dunyodagi qo‘lyozma fondlarini oltin xazinasiga aylanganligini ta’kidladi va “Arablar doimo ilm-ma’rifatni qo‘llab quvvatlaydi. Zero, ilm-ma’rifat Makkadan boshlangan. Ammo uning taraqqiyoti va tarqalishida ajamlarning hissasi katta”, – deb ta’kidladi. Shuningdek, Shayx Abdulloh ibn Muhammad al-Munif IBXITMi bilan ilmiy-tadqiqot ishlarida, ma’naviy merosimizni tadqiq etishda amaliy yordamga tayyor ekanligini bildirdi.

Mazkur konferensiya raisi va Malayziya islom ilmlari universiteti professori Najm Abdurahmon o‘zining BAA da 25.000 dan ortiq qo‘lyozmalar saqlanadigan shaxsiy kutubxonasida mavjud asarlar Movarounnahr ulamolarining asarlari qo‘lyozmalari ekanligini aytib, Imom Buxoriy, Imom Termiziy va Abdulhamid Keshiylarning hadis ilmi rivojida tutgan o‘rni va ularning ilmiy meroslari eng nodir qo‘lyozmalardan ekanini ta’kidladi va: “Men umrimni Imom Buxoriy asarlarini jamlashga sarfladim. Bir sahifa ma’lumot topsam, albatta uni o‘z shaxsiy fondimga kiritdim. Muhaddisning hayoti va merosiga oid yetti mujallad asar yaratdim”, – dedi.

Shuningdek, IBXITM vakillari direktor o‘rinbosari Sh. Umarov “Movarounnahrlik mashhur muhaddislar hayoti va ilmiy merosi” mavzusida chiqish qildi. Ma’ruza anjuman ishtirokchilari tomonidan diqqat bilan tinglandi va mavzuga oid savol-javoblar bo‘lib o‘tdi.

O‘MI Matbuot xizmati

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar

“Ya Haliymu ya Aliym, ya Aliyyu ya Aziym” duosining fazilati

15.01.2025   3728   3 min.
“Ya Haliymu ya Aliym, ya Aliyyu ya Aziym” duosining fazilati

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Mutorrif ibn Mus’ab aytadilar: “Men xalifa Mansurning huzuriga kirsam, u g‘amgin va xafa holatda ekan. Ayrim yaqin insonlaridan judo bo‘lgani sabab, hatto so‘zlashmay qo‘ygan ekan. U menga: “Ey Mutorrif! Men musibatga duchor bo‘ldim. Bu baloni Allohdan boshqa hech kim bartaraf qila olmas. Alloh bu musibatni daf qilishini so‘rashim uchun biron duo bormi? Men uni o‘qib yurardim”, dedi.

Men: “Ey mo‘minlarning amiri! Muhammad ibn Sobit menga Amr ibn Sobit al-Basriydan rivoyat qilib gapirib bergan. “Basralik bir kishining qulog‘iga pashsha kirib ketib, quloq pardasigacha yetib bordi. U og‘riqdan qiynalib, kechasiyu kunduzi uxlolmay qoldi. Shunda Hasanning yaqinlaridan bir kishi: “Sahoba Alo ibn Hazramiyning duolarini o‘qigin, chunki Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sahobalari ushbu duoni sahroda va dengizda so‘rab duo qilganlarida, Alloh taolo ularni mashaqqatdan xalos qilgan”, deb aytgan edi, u kishi: “Alloh rahm qilsin, u qanaqa duo?” dedi. Shunda men u kishiga quyidagi rivoyatni aytib berdim:

“Alo ibn Hazramiyni Bahraynga yuborildi. U kishi sahroni yurib borarkan, juda qattiq chanqoq va suvsizlikdan o‘lar holatga keldi. Shunda u zot ulovdan tushdi va  ikki rakat namoz o‘qidi. So‘ngra: “Ya Haliymu, ya Aliym, ya Aliyyu, ya Aziym, isqinaa” (Ey Halim, ey Biluvchi, ey Oliy va ey Buyuk Zot, bizni suv bilan sug‘or, tashnaligimizni qondir) deb duo qilgandi, birdan qushning qanotiga o‘xshab ketadigan bulutlar paydo bo‘lib, gumburlay boshladi. So‘ngra yomg‘ir yog‘a boshladi, biz idish va meshkoblarimizni to‘ldirib oldik. Yo‘limizda davom etib, dengiz qirg‘ogidagi kichik ko‘rfazga yetib keldik. U yerda hech qimirlashni iloji yo‘q edi. Suzib ketishimiz uchun kemalarimiz ham yo‘q edi. U kishi ikki rakat namoz o‘qib: “Ya Haliymu ya Aliym, ya Aliyyu ya Aziym, ajiznaa” (Ey Halim, ey Biluvchi, ey Oliy va ey Buyuk Zot, bizni bu yerdan o‘tkazib yubor), deb aytdilar. So‘ngra otning tizginidan ushlab: “Allohning ismini aytib bu yerdan kechib o‘tinglar”, dedilar.

Abu Hurayra roziyallohu anhu: “Biz suvning ustidan yurib o‘tdik. Allohga qasamki, bizni na oyoqlarimiz, na mahsilarimiz va na oyoq kiyimlarimiz ho‘l bo‘lgan edi. O‘sha paytda qo‘shin to‘rt ming otliqdan iborat  edi”, deb aytdilar.

(Ibn Abu Dunyo, Lalkaiy va Ibn Abu Shayba musanniflarida ba’zi qisqartirish va qo‘shimchalar bilan rivoyat qilishgan).

Haligi qulog‘iga pashsha kirib ketgan kishi ham ushbu duoni o‘qigan edi, qulog‘idan pashsha chiqib, o‘z holiga keldi.

Xalifa Mansur ham qiblaga qarab, ushbu duo bilan so‘ray boshladi. Biroz fursat o‘tib, menga yuzlandi va: “Ey Mutorrif, Alloh mendagi g‘amni aritdi”,  deb ovqat keltirishlarini amr qildi va meni ham taklif etdi, birga o‘tirib tanovvul qildik.

“Yoqimsiz narsalarni bartaraf qilish va balo ofatdan qutulishda duoning ahamiyati” nomli kitobdan.

Biz ham hayotda qandaydir muammo va to‘siqlarga duch kelib: “Ya Haliymu ya Aliym, ya Aliyyu ya Aziym”, deb aytib, o‘sha muammoni ko‘tarishini Allohdan astoydil va chin ixlos bilan so‘rasak, insha Alloh U Zotning yordami bilan muammolardan xalos bo‘lamiz.