Kecha 02 iyul kuni Kembrij universiteti Markaziy Osiyo forumi raisi, professor Sidxart Saksena O‘zbekiston musulmonlari idorasi binosida qabul qilindi. Uchrashuvda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi direktori Sh.Minovarov, Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori Sh.Ziyodov, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi prorektori B.Mamadiyev, O‘zbekistonga oid xorijdagi madaniy boyliklarni tadqiq etish markazi direktori o‘rinbosari D.Rasulov va sharqshunos olim S.G‘ulomovlar ishtirok etdilar.
O‘zaro salomlashuvdan so‘ng, Sh.Minovarov O‘zbekiston delegatsiyasining fevral-mart oylarida Buyuk Britaniyada bo‘lib o‘tgan safar tassurotlari, erishilgan natijalar haqida to‘xtalib o‘tib, tashrifning muvaffaqiyatli o‘tishida Kembrij universiteti Markaziy Osiyo forumi yordami uchun minnatdorlik bildirdi. Safar davomida erishilgan kelishuvlarni tatbiq qilish ikki tomonga manfaatli bo‘lishini aytib, o‘zaro tadqiqotchilar almashish, Kembrij universitetida “o‘zbek tili” kurslarini tashkil etish, o‘zbekistonlik tadqiqotchilar maqolalarini Kembrij ilmiy jurnallarida nashr qilish ishlarini yo‘lga qo‘yish kabi ikki tomonlama hamkorlikning Yo‘l xaritasiga kiritilgan tadbirlarning amalga oshirilishi mavzusida fikr almashildi. Kembrij universitetida faoliyat yuritayotgan “o‘zbek tili” kurslari tinglovchilari uchun o‘quv qo‘llanmalar tayyorlanayotgani ma’lum qilindi.
Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori Sh.Ziyodov Kembrij universitetida o‘tkazilgan muzokaralar asosida Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi tomonidan “Buxoro yahudiylarining tarixi”, “Samarqand va Buxoro madrasalari” va “Mahdumi A’zam qabridagi yodgorlik yozuvlari katalogi” mavzularida hamkorlik qilish ishlari boshlangani, Kembrij imkoniyatlaridan foydalanib grant olish uchun taklif va ma’lumot tayyorlanayotganini ma’lum qildi. Tez kunlarda ushbu mavzular bo‘yicha aniq takliflar kiritilishini bildirdi.
S.Saksena universitet olimlari tomonidan mazkur takliflar atroflicha o‘rganilishini, shaxsan o‘zi bu mavzular uchun grant masalasi bilan shug‘ullanishini bildirdi.
O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi prorektori B.Mamadiyev hamda O‘zbekistonga oid xorijdagi madaniy boyliklarni tadqiq etish markazi direktori o‘rinbosari D.Rasulovlar Buyuk Britaniyaga safar davomida erishilgan kelishuvlarni yuqori baholab, har ikki tashkilot hamkorlik bo‘yicha amaliy ishlarni boshlashga tayyorligini ta’kidladilar.
Professsor S.Saksena O‘zbekistonda ko‘p marotaba bo‘lgani, lekin har galgi tashrif unga yangicha taassurot berishini, ayniqsa so‘nggi yillarda mamlakat kun sayin rivojlanish yo‘lida yangi qadam qo‘yayotganiga guvoh ekanidan xursandligini ta’kidladi. U kelishilgan barcha tadbirlar bo‘yicha Kemrij universiteti tomoni aniq reja ishlab chiqqani va uning bosqichma-bosqich bajarilayotganini ma’lum qildi.
Yig‘ilish so‘nggida O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi, Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi, O‘zbekistonga oid xorijdagi madaniy boyliklarni tadqiq etish markazi hamda Kembrij universiteti Markaziy Osiyo forumi o‘rtasida o‘zaro hamkorlik anglashuv memorandumi imzolash marosimi bo‘lib o‘tdi.
Mehmon “Hazrati Imom” majmuasini ziyorat qildi.
Uchrashuv do‘stona va samimiy ruhda o‘tdi.
Abdulazim TO‘RAXODJAYEV
O‘MI matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakatuhu
Bugun siz azizlarga so‘zlab beradigan hikoyam Makka shahrida bundan bir necha yuz yillar oldin sodir bo‘lgan hayotiy voqea haqidadir. Bu voqea bilan Saudiyada nashr etiladigan gazetalardan birida tanishganman.
Umra ibodatini ado etish uchun Makka shahriga borganimda gazetadagi “Nima uchun nuringni ortingda qoldirding?” degan maqolaga ko‘zim tushdi. Bu qiziqarli sarlavha meni o‘ziga jalb qildi. Bu nima degani ekan deb qiziqdim. Hikoyani o‘qib, uning mazmunini angladim.
Qadim zamonda o‘ta badavlat odam yashagan ekan. U paytlar qullik davri edi. Bu boyning ham barcha shaxsiy ishlarida unga xizmat qiladigan quli bor edi.
Bomdod namoziga azon aytilganda, xizmatkor tahorat uchun suv tayyorlar va xo‘jayinini uyg‘otardi. Tahoratga yordamlashib bo‘lgach, miltillab yonadigan fonusi bilan yo‘lini yoritib masjidga olib borardi. Bu davrlarda hali elektr tok, chiroqlar yo‘q, yo‘llar zimiston, chang, ko‘chalarda tosh va chuqurlar ko‘p edi.
Shu zaylda qul 20 yildan ortiq xo‘jayiniga xizmat qildi. Kunlarning birida odatdagidek bomdod namoziga ketishayotganida boy yurishdan to‘xtab, joyida biroz jim turib qoldi-da, keyin: “Gaplarimni eshit ey Said”, dedi. Qulning ismi Said edi.
Boy: “Ey Said, men vasiyatnomamda vafot etganimdan keyin merosxo‘rlarim seni ozod qilishlarini yozdim. Bu senga 20 yildan beri menga qilgan sodiq xizmatlaring uchun mukofot bo‘ladi”, deb aytdi.
Lekin bu gapdan Said xursand bo‘lmadi, xo‘jayiniga tashakkur ham izhor etmadi, hatto bir og‘iz so‘z ham aytmadi.
Ertasi kuni yana odatdagidek masjid tomon fonusni yoqib yo‘lga tushishdi. Ammo bu safar har gal xo‘jayinning yo‘llarini yoritib ketadigan xizmatchi orqa tomonga o‘tib olgandi. Xo‘jayin nega bunday qilayotganini tushunmay: “Nega orqamdan ketayapsan? Said senga nima bo‘ldi? Nega oldinda yo‘lni yoritib ketmayapsan?” deb so‘radi.
Bu gaplarni eshitib boy odam qattiq ta’sirlandi. Unga: “Ey Said shu daqiqadan e’tiboran sen ozodsan”, dedi. Said uning bu taklifini rad etib: “Men sizning itoatkor xizmatkoringizman”, dedi.
Ushbu qissadan qanday ibrat olinadi. Ko‘pchilik o‘z nurini oldida emas, balki ortida qoldiradi. Bu nima degani? Ayrimlar: “Boy bo‘lsam falon-falon ishlarni qilaman”, “Vafot etsam kambag‘allarga to‘plagan boyliklarimni tarqatishadi”, “10 yildan keyin falon ishlarni qilaman” deyishadi. Nega o‘sha ishlarni hayotlik vaqtingizda, imkoningiz borida qilmaysiz? Nega nuringizni ortingizda qoldirasiz, oldingizda emas. Nega yaxshiliklar qilishni uzoq yillarga suramiz. Imkon borida darhol yaxshilik qilish haqida o‘ylamaymiz? Biror yaxshilik qilishni imkoningiz bormi, uni hozir qiling, shunda nuringiz oldinda bo‘ladi. Nuringizni aslo orqada qoldirmang!
Davron NURMUHAMMAD