Avval xabar qilganimizdek, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari bugun, 19 iyun kuni Qozog‘istonning Chimkent shahrida “Qozog‘iston – O‘zbekiston: diniy aloqalarining yangi bosqichi” mavzusidagi xalqaro forumda o‘z ma’ruzalari bilan ishtirok etdilar.
Forumda so‘zga chiqqan muftiy hazratlari ikki mamlakat o‘rtasidagi azaliy do‘stona aloqalar bugungi kunda ham izchil davom etayotgani, bu xayrli ishlarda ikki mamlakat rahbarlarining o‘zlari jonbozlik ko‘rsatayotgani quvonarli ekanini ta’kidladilar. Shuningdek, bugungi kunda mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlar, islom dini rivoji, allomlarimizning bebaho asarlarini o‘rganish yo‘lida olib borilayotgan sa’y-harakatlar haqida atroflicha to‘xtalib o‘tdilar.
Quyida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlarining “Qozog‘iston – O‘zbekiston: diniy aloqalarining yangi bosqichi” mavzusidagi xalqaro forumda so‘zlagan nutqlarini e’tiboringizga havola etamiz.
O‘MI Matbuot xizmati
IKKI QARDOSH XALQ HAMKORLIGI
Usmonxon ALIMOV,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
raisi, muftiy
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله الذي هدانا لهذا و ما كنا لنهتدي لو لا أن هدانا الله و الصلاة و السلام على رسوله الأمين و على آله و أصحابه الأجمعين أما بعد...
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barokatuhu!
Hurmatli yig‘ilish ishtirokchilari!
O‘zbek va qozoq xalqlari azaldan yaxshi qo‘shni, do‘st bo‘lib yashab kelgan. Bugun mamlakatlarimiz o‘rtasidagi hamkorlik ana shu tamoyillar asosida jadal rivojlanmoqda. Bugun biz, O‘zbekiston vakillari, Siz qozoq birodarlarimizga o‘zbek xalqining samimiy salomlarini yetkazishdan g‘oyat mamnunmiz.
Mana shunday muhtasham koshonada siz aziz, qadrdonlar bilan “Qozog‘iston – O‘zbekiston: diniy aloqalarining yangi bosqichi” mavzusidagi xalqaro forumda ko‘rishib turganimdan cheksiz mamnunman. Ushbu Forum Qozog‘istonda 2018 yilni “O‘zbekiston yili” deb e’lon qilinishi doirasida o‘tkazilayotgani bizga katta quvonch bag‘ishladi.
Xalqlarimiz asrlar davomida yonma-yon, tinch-totuv hayot kechirib kelmoqda. Biz azaldan bir zaminda yashaymiz, bir daryodan suv ichamiz. Og‘ir paytlarda ota-bobolarimiz bir-biriga yordam qo‘lini cho‘zgan, hol-ahvol so‘ragan, shirin so‘zini ayamagan.
Qozoq xalqini birlashtirgan uch buyuk biydan biri – To‘labiy nomi chindan o‘z xalqi va vataniga sadoqat ramzi bo‘lib qolgan. To‘labiyning mangu qo‘nim topgan joyi bizning zaminda ekani xalqlarimiz o‘rtasidagi abadiy do‘stlik ifodasidir.
Ulug‘ mutasavvif inson Xoja Ahmad Yassaviyning faoliyati donolik mezoni bo‘lib, O‘rta Osiyodagi xalqlarni birlashtirib, jipslashtirgani hammamizga ma’lum. Ahmad Yassaviyning shogirdi, “Yassaviya” tariqati davomchisi Chimir ota ismli avliyo ham aksar umrini Toshkentda o‘tkazgan va vafot etgandan keyin shu yerdagi qabristonga dafn etilgan. Shuning uchun ushbu qabriston Chimir ota nomi bilan ataladi. Ushbu qabriston yonida “Chimir ota” jome masjidi va maqbarasi barpo etilgan. Har yili may oyining birinchi shanba kuni Chimir ota xotirasini yod etish va maqbarasini ziyorat qilish uchun qozog‘istonlik mehmonlar va mahalliy kishilar kelishadi. Unda o‘zbek-qozoq xalqlari ota-bobolari bir-biriga azaldan qardosh ekani, shu kunlarda ham do‘stu birodar bo‘lib yashab kelayotgani ta’kidlashadi.
Qozoq birodarlar aytgandek, “o‘zbegim – o‘z og‘am” bo‘lsa, o‘zbeklar aytgandek, “qozoq yo‘ldoshing bo‘lsa, yo‘ldan adashmaysan” degan iboralarda juda katta hikmat bor.
Markaziy Osiyo xalqlarini buyuk maqsadlar yo‘lida, kelajak yo‘lida birlashtirishda O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev va Qozog‘iston Prezidenti Nursulton Nazarboyev bilan juda ko‘p ishlar amalga oshirishmoqda.
Hozirgi kunda mamlakatlarimiz o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar yangi bosqichga ko‘tarilmoqda. Mamlakatlarimiz diniy idoralari bilan aloqalar keng yo‘lga qo‘yilganini alohida ta’kidlash kerak. Mintaqadagi mo‘min-musulmonlar birdamligini ta’minlash va shar’iy ehtiyojlarini qondirish yo‘lida yaxshi natijalarga erishilmoqda. Masalan, o‘tgan Ramazon oyi va hayitining birinchi kunini belgilashda O‘zbekiston, Qozog‘iston musulmonlari idoralari ulamolari bilan kengashib, yakunda bir to‘xtamga kelingani o‘zaro hamkorlikning juda katta ijobiy samarasi bo‘ldi.
Hurmatli yig‘ilish ishtirokchilari, mana shunday xayrli ishlarda barchamiz hamkor va hamjihat bo‘lib yondoshsak, oldimizga qo‘yilgan maqsadlarimizga erishamiz, inshoalloh.
Alloh taboraka va taolo Kalomi sharifida:
وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ
“Ezgulik va taqvo (yo‘li)da hamkorlik qilingiz, gunoh va adovat (yo‘li)da hamkorlik qilmangiz!..”, deb marhamat qilganini doimo yodda saqlashimiz lozim.
Muhtaram yig‘ilish qatnashchilari!
O‘zbekistonda diniy soha faoliyatini tubdan takomillashtirish bo‘yicha bir qator islohotlar, ijrootlar amalga oshirilmoqda. Bir vaqtlar xayol qilish ham qiyin bo‘lgan ishlar bugun ko‘z o‘ngimizda namoyon bo‘lmoqda. O‘tgan yarim yil mobaynida juda ham katta ishlar qilindi, ayrimlarini keltirib o‘tamiz:
Mana shunday xayrli ishlar Qozog‘iston davlatida ham bo‘layotganidan xabarimiz bor. Buning uchun barchamiz ertayu kech, tunu kun Parvardigorga shukrona keltirishimiz va astoydil, ixlos bilan mehnat qilishimiz kerak bo‘ladi. Zero, Qur’oni aziymush-sha’nda quyidagicha marhamat qilinadi:
رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَدْخِلْنِي بِرَحْمَتِكَ فِي عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ
“Ey, Rabbim! Menga va ota-onamga in’om etgan ne’matingga shukr qilishga va O‘zing rozi bo‘ladigan yaxshi amallarnigina qilishga meni muvaffaq etgin va meni O‘z fazling bilan solih bandalaring qatoriga kiritgin!” (Naml, 19).
Hurmatli yig‘ilish ishtirokchilari!
O‘zbekiston musulmonlari idorasi siz-azizlar bilan hamkorlik munosabatlarini yanada jadal davom ettirishga tayyor ekanini bildirgan holda “Qozog‘iston – O‘zbekiston: diniy aloqalarining yangi bosqichi” mavzusidagi xalqaro forum ishiga muvaffaqiyatlar tilayman.
Vassalamu alaykum va rahmatullohi va barakotuh.
Hasan Basriy rahimahulloh Robbiga osiylik qilayotgan bir jamoani ko‘rdilar va ularga qarata bunday dedilar: “Alloh taoloning nazdida xor bo‘lishdi va U Zotga osiy bo‘lishdi. Bordi-yu, ular Alloh uchun qadrli bo‘lganlarida, Alloh ularni gunohdan saqlagan bo‘lur edi”.
Demak, Alloh taolo qaysi bandasini yaxshi ko‘rsa, uni gunohlardan saqlab qo‘yar ekan. Birortamiz gunoh qilib, Allohni unutib, Robbining nazdida haqir banda bo‘lishni istaymizmi?! Albatta, yo‘q!
Nafsingiz sizni gunohga chorlagan paytda qilayotgan ishingizning oqibati haqida o‘ylang hamda Alloh taolo sizni ko‘rib turganini his eting. O‘zingizga o‘zingiz shu savolni bering: “Seni hurmatlab e’zozlovchi biror kim shu holingda ko‘rib qolsa, undan uyalgan bo‘larmiding?! Qanday qilib Robbing bo‘lmish Alloh taolodan uyalmaysan?!”.
Nafsingizga: “Sen ertaga boshingga bu gunohlarning balosi urishi va sharmanda bo‘lishdan omondamisan?” deng. Bir narsani yodingizdan chiqarmangki, siz qanday gunoh qilishingizdan qat’i nazar, Allohning ato etgan ne’matlaridan foydalangan holingizda gunohga qo‘l urgan bo‘lasiz. Alloh taolo sizga bergan, siz u bilan haromga nazar tashlayotgan ko‘zingizning o‘zi qancha ne’mat?! Haromga cho‘zayotgan qo‘lingizning o‘zi aslida qancha ne’mat?! Qanchadan-qancha talaffuzi halol bo‘lmagan narsalarni tilingizda aylantirasiz. Ato etilgan ne’matlar ila gunoh qilishingiz ne’mat ato etguvchi Zotga nisbatan minnatdorchilikmi, shukrmi?!
Zimiston tunda tosh ostidagi chumolini ko‘ra olgan Zot sizni ham ko‘rib turibdi, buni yodingizdan chiqarmang!
Hikoyat. Bir kuni bir erkakka begona ayol bilan birga xilvatda qolishni shayton ziynatli qilib ko‘rsatibdi. Ayolning yoniga kirganida ko‘zlari olayganicha unga qarab: “Bizni hech kim ko‘rmayaptimi?” – debdi. Ayol: “Yo‘q, Allohdan boshqasi ko‘rmayapti”, debdi. Shu payt erkakning ko‘zlari yoshlanib: “Xudo haqqi, ko‘rayotganlar ichida Robbim buyukdir! Mabodo meni biror kichikroq bola ko‘rib turgan bo‘lsa-da, uning oldida bunaqangi ish qilishga jur’atim yetmaydi-yu, qanday qilib olamlar Rabbi bo‘lgan Zot ko‘rib turgan bo‘lsa, men bu kabi gunoh ishni qila olaman?!” – debdi va ayolning uyidan chiqgani holda Alloh taoloning: «(Alloh) ko‘zlarning xiyonatini (ya’ni, qarash man etilgan narsaga o‘g‘rincha ko‘z tashlashni) ham, dillar yashiradigan narsalarni (yomon niyatlarni) ham bilur»[1], degan kalomini eslabdi.
Shoir aytadi:
Xilvat bir go‘shada qolsang-da yuz yil,
Holing ko‘rib turgan Xudo bor, bilgil.
Oshkoru yashirin – baridan voqif,
Alloh hech ishingdan emasdir g‘ofil.
Gunohkorga qilayotgan ishi qanchalik kichik, arzimasdek ko‘rinsa-da, Allohning nazdida qilgan gunohi kattalashib boraveradi.
Muhammad ibn Abu Bakr rahimahulloh aytadilar: “Bandaning gunohni kichik deb hisoblashi – bu uning Allohga bo‘lgan jur’atidan. Boisi, banda ma’siyatni kichik deb hisoblasa, gunohga bepisand qaraydi, qalbida uni yengil qabul qiladi va gunohlarining ko‘payishidan parvosi falak ham bo‘lmaydi”.
Ibn Mas’ud roziyallohu anhu ham bu borada shunday deydilar: “Musulmon odam bir tog‘ning ostida turibman-u, mana shu tog‘ boshimga qulab ketay deyapti, deya gunohlarini tasavvur qilgan odamdir. Fojir esa gunohlarni burniga qo‘nib, keyin tezda uchib ketgan pashsha deya hisoblaydi”.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] G‘ofir surasi, 19-oyat.