Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Iyun, 2025   |   18 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:39
Bismillah
14 Iyun, 2025, 18 Zulhijja, 1446

Bu kunlarda “yo‘l”ga chiqish har kimga ham nasib etmaydi

13.06.2018   4501   3 min.
Bu kunlarda “yo‘l”ga chiqish har kimga ham nasib etmaydi

Bugun, 13 iyun. Ramazonning 28 kuni. Hamma saharlik qilib, shodiyona ruhda tong ottirdi. Ammo Rabbimiz bugun tongda O‘zbekiston xalqiga, ilm ahllariga boshiga og‘ir judolik solganini ko‘pchilik ishga borayotib yo‘lda eshitdi. Mashhur voiz, nuktadon navoiyshunos, yetuk muharrir, Toshkent shahri bosh imom-xatibi Anvar qori Tursunov 60 yoshida vafot etdi...

Hozirgina ko‘zda yosh bilan ustozning janozasidan qaytdik. Minor masjidi faoliyat boshlaganidan beri bunchalik ko‘p odamni ko‘rmagan bo‘lsa kerak. Har juma shu yerga Anvar qorining ma’ruzasini tinglagani kelib, u kishining ma’ruzasidan to‘lqinlanib ko‘ziga yosh olgan odamlar bugun uning o‘zining tobutining tepasida turib ko‘z yoshi qildik.

Yahudiylik, nasroniylik va Islom dinini qiyoslab o‘rgangan hind olimi – oti shu onda esimga kelmay qoldi. “Musulmonlar o‘lim Allohning huzuriga borish deydi. Unda ulardan biri vafot etsa nega yig‘laydi?” deb hayron bo‘ladi. Buning javobi oddiy: musulmonlar Anvar qoridek ajoyib voizidan, olimidan ayrilgani bois o‘zlarining holiga yig‘laydi.

Binobarin, biz bugungi ayriliqni musibat deb emas, judolik deb ataganimizning sababi ham shundadir.

Jaloliddin Rumiy hazratlari o‘limni visol kechasi deb ta’riflagan. Butun hayotini dini Islomga bag‘ishlagan, hayotining har bir lahzasida Islom ma’rifatini tarqatgan, ne-ne adashgan yurtdoshlarimizni to‘g‘ri yo‘lga solib qo‘ygan, ana shu ishlari yo‘lida bir necha yil burun qurolli hujumga ham uchragan Anvar qori akaning vafoti ana o‘sha hujum asoratidan bo‘lgani bois u kishining maqomi ham shahid bo‘ldi. Boz ustiga  ustoz ramazoni sharifda jon taslim qildiki, buning ham o‘ziga xos fazilati bordir. Ana shunday go‘zal xislatlar bilan Parvardigorimizning huzuriga yo‘l olgan qori akamizga o‘lim, haqiqatan, visol oqshomi bo‘ladi, degan umiddamiz.

Janoza namozini o‘qishdan oldin qisqagina ma’ruza qilgan muftiy Usmonxon Alimov hazratlari, jumladan, bunday dedilar: “Ramazon oyining gunohlar kechiriladigan dahasida, Laylatul Qadr kechalari o‘tkazilgandan keyin Allohning huzuriga borish jamiki mo‘min-musulmonlarning orzusidir. Bunday kunlar kimlarga nasib etadi, kimlarga nasib etmaydi. Anvar qori akamiz uzoq vaqt qattiq xastalikdan aziyat chekib yotdilar. Chunki Alloh taolo O‘zining sevgan bandasiga shunday dard berib, o‘sha dardni uning jamiki gunohlariga kaforat qiladi. Rabbimiz muhtaram qori akamizni ana shu dard bilan poklab, O‘zining huzuriga gunohlari to‘kilgan holda chorladi”.

Anvar qori Tursunovning ixlosmandlari qalbidan joy olgan amri ma’ruflari uning haqqiga abadiy duolar yog‘ilishiga sabab bo‘ladi, inshoalloh! Mehribon Parvardigorimiz ustozni O‘z rahmatiga olsin!

 

Damin JUMAQUL

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Chatgpt dan diniy savollarga javob olish

13.06.2025   1694   2 min.
Chatgpt dan diniy savollarga javob olish

Savol: Chatgpt (sun’iy intellekt) orqali diniy savollarimizga javob olsak bo‘ladimi, shu javoblarga  amal qilsak bo‘ladimi? 

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Yo‘q, bu joiz emas. To‘g‘ri, Chatgpt platformasi ayrim sohalarda insonlarga foyda bermoqda. Ammo diniy savollarga to‘g‘ri javob berishga ojizlik qiladi. Chunki u ham inson omili tomonidan ishlab chiqilgan bir mahsulot. Qolaversa, ba’zan savollarga taxminiy javoblar, hatto bu masala falon kitobda bor deb, arabiy iboralar ham berishi mumkin. Lekin u keltirgan iboralar na u aytgan kitobda va na boshqa fiqhiy manbalarda uchramaydi. Shu bois shar’iy masalalarga ahli ilm, mutaxassislarga murojaat qilish orqali yechim topish darkor. Alloh taolo oyati karimada bunday marhamat qilgan:


فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ

“Agar bilmaydigan bo‘lsangiz, zikr ahlidan so‘rangiz!” (Anbiyo surasi, 7-oyat).

Musulmon odam biror narsani bilmay qolsa, uni biladigan kishidan, o‘sha sohaning «zikr ahli»dan o‘rganishi lozim bo‘ladi. Shunday ekan, e’tiqod va dinu-diyonatga tegishli narsalarni ham shu sohaning bilimdonlaridan so‘rash talab etiladi. Buyuk tobeiy Ibn Sirin rahimahulloh bunday deganlar:


 ‌إن ‌هذا ‌العلم ‌دين فانظروا عمن تأخذون دينكم. رواه مسلم

“Albatta, bu ilm dindir. Bas, diningizni kimdan olayotganingizga qaranglar” (Imom Muslim rivoyati).
Mazkur iboraning sharhida Mulla Ali Qori rahimahulloh bunday deganlar:
“Bu ilm” so‘zidan murod Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ummatga olib kelgan Qur’oni karim va hadisi sharifdan iborat bo‘lgan ta’limotdir. Uni ishonchli va adolatli zotlardan olmoqdamisiz yoki yo‘q, shunga nazar solinglar, ya’ni qayerdan, kimdan ilm olayotgangizni aniq bilinglar”. (“Mirqotul mafotih” kitobi). Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.