Sayt test holatida ishlamoqda!
25 Fevral, 2025   |   26 Sha`bon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:46
Quyosh
07:04
Peshin
12:41
Asr
16:25
Shom
18:12
Xufton
19:25
Bismillah
25 Fevral, 2025, 26 Sha`bon, 1446

O‘zbek jamiyatida fohishalik illatiga qachon barham beriladi?

7.06.2018   4314   6 min.
O‘zbek jamiyatida fohishalik illatiga qachon barham beriladi?

Alloh taolo yaratgan bandalariga fahsh ishlardan saqlanishni qattiq buyurgan. Qur’oni karimning Isro surasi, 32-oyatida shunday marhamat qilinadi: «Zinoga yaqinlashmanglar! Chunki bu buzuqlik va eng yomon yo‘ldir». Inson hayotini barbod qiladigan bu yo‘llardan qaytariq bo‘lishiga qaramay, ba’zi kimsalar gunohi kabiralarni qilishdan toymaydi. Buni hayotning o‘zi ko‘rsatib qo‘ymoqda.

Yaqinda internetda Toshkent shahridagi Qo‘yliq bozori atrofida fohishalik bilan shug‘ullanayotgan ayollar tasviri tushirilgan video paydo bo‘ldi. Unda hudud keksalari tomonidan bunday kimsalar yoshlarga salbiy ta’sir o‘tkazayotgani, huquqni muhofaza qiluvchi organlar esa vaziyatga mana bir necha yilki, befarq qarab kelayotgani ta’kidlanadi.

Fohishalar faoliyatiga qarshi tuman huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan tezkor tadbir uyushtirildi. Natijada fohishalik bilan shug‘ullanuvchi 80 nafarga yaqin ayol ushlandi. Ularga nisbatan ma’muriy ishlar bo‘yicha Bektemir tuman sudi tomonidan jazo belgilandi. Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksga ko‘ra, fohishalik bilan shug‘ullangan shaxsga nisbatan eng kam ish haqining 1 baravaridan 3 baravarigacha jazo nazarda tutilgan. Ular jazosini oldi. Shu bilan muammo o‘z yechimini topdimi? Yo‘q...

Bayon qilmoqchi bo‘lgan fikrlarimiz qo‘pol chiqadigan bo‘lsa, aybga buyurmaysiz, chunki bu mavzuga batafsil to‘xtalib o‘tish va uni xolis yoritish ana shunday qo‘pol fikrlarni yuzaga chiqaradi. Xo‘sh, suddan so‘ng ular uyiga boradi, telefonini yoqadi, “kliyent”lari yoki o‘zi ularga qo‘ng‘iroq qiladi (qiyin vaziyatda emasmi?!). Mijozga odatdagidek fohishalik xizmati taklif etiladi. Qarabsizki, belgilangan jarima puli tayyor. Ertasiga kassaga pulni to‘laydi va yuzim-ko‘zim demay faoliyatini davom ettiraveradi (agar Alloh insof berib bu gunohdan qaytmasa). Ko‘rib turganingizdek, razolat egalariga bunday jarima jazosi yetarli emas.

Ularning nega bunday qabih ishlar qilishayotgani sababi bilan qiziqdik. Ma’lum bo‘lishicha, ularning aksariyati yashash joyidagi tuman hokimiyatiga murojaat qilgan, ish topolmagan, uysiz, ajrashganlarining esa huquqiy ongi past, aliment undirishga murojaat qilishni bilmaydigan yolg‘iz ayollar.

O‘tgan davr mobaynida ularga nisbatan befarqlik holatlari kuzatilgan, tegishli tashkilotlar esa keraksiz qog‘ozlarni to‘ldirish bilan band bo‘lgan. Zimmalaridagi vazifalarni bajarmay kelgan. Afsus bilan tan olishimiz kerak bu - «o‘zimiz pishirgan osh».

Lekin tanganing ikkinchi tomoni ham bor. Hayot qiyinchiliklariga uchragan boshqa ayollar-chi? Ular bunday qabih ishlarni qilayotganlari yo‘q-ku. Allohga shukr aytib, halol mehnati bilan oilasini boqayotgan ayollar qanchadan qancha. Bu musulmon millatiga yarashmaydigan jirkanch holatdir.

Rivoyat qilishlaricha, jahannamdagi bir vodiyda ilonlar bo‘ladi. Har bir ilonning yo‘g‘onligi tuyaning bo‘ynidek bo‘lib, ular namozni tark qiluvchilarni chaqadi. Ularning zahri inson jismida yetmish yil o‘z ta’sirini ko‘rsatadi. So‘ng uning go‘shtlari shalvirab tushadi. Jahannamda “Jubbul huzn” (qayg‘u o‘rasi) deb nomlangan yana bir vodiy bo‘lib, u ilon va chayonlar makonidir. Har chayon xachirdek keladi. Uning yetmishta nishi bo‘lib, har bir nishi zaharga to‘la. U zinokorni chaqib zaharlaydi. Uning og‘rig‘i ming yil azob beradi. So‘ng zinokorning go‘shtlari titilib, farjidan qon, yiring oqadi. Oxiratda zinokorlar ana shunday dahshatli jazo olishlari sahih hadislarda aytib o‘tilgan. Toshkent shahar bosh imom xatibi o‘rinbosari va «Islom ota» jome masjid imom xatibi Jasurbek qori Raupov bilan aynan mana shu gunohi kabira mavzusida suhbatlashdik. “Bunday gunohlarga ota-onalarning farzandlariga halol va harom nima ekanligini o‘rgatmaganliklari sabab bo‘lmoqda. Alloh taolo zino qilish tugul unga yaqinlashishni ham taqiqlagan. Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v): «Qaysi bir qavmda zino ko‘payadigan bo‘lsa, ularga ota-bobolari eshitmagan kasallik keladi», - deb aytib o‘tganlar. Bugungi kunda tarqalgan OITS va shunga o‘xshash kasalliklar ana shunday ofatlardan biri hisoblanadi. Yana bir hadisda Muhammad (s.a.v): «Kimki ikki jag‘i va ikki oyog‘i orasini gunohlardan saqlasa, jannatga kirishlariga men kafil», deb aytib o‘tganlar. Shunday ekan jannatga kirishning oson yo‘lidan to‘sadigan zinodan saqlanishimiz zarur.

Bir kuni bir sahoba kelib payg‘ambarimiz (s.a.v)ga “Yo Rasululloh, zino qilmoqchiman, kuch-quvvatim ko‘payib ketyapti”, dedi. Shunda Rasululloh (s.a.v) «O‘zingning opang, singling yoki onang bilan begona erkak zino qilishini xohlaysanmi?», dedilar. Shunda uning jahli chiqib, nega bunday deyayotganliklarining sababini so‘radi. Shunda Rasululloh: «Sen zino qilmoqchi bo‘lgan insonning ham akasi, ukasi yoki o‘g‘li bo‘lishi mumkinligini unutma», - dedilar. Shunda sahoba bu gunohi kabiradan saqlanishga Alloh nomi bilan qasam ichdi. 

Jamiyatda bunday illat tarqalishiga asosiy sabab insonning nafsi, uni jilovlay olmasligi. Boshqa qiyinchiliklar sabab bo‘la olmaydi. Urush davrida juda ko‘p qiyinchiliklar bo‘lgan. Lekin insonlarimiz sabr qilgan. Hozir jamiyatimizda mehnat qilgan inson rizqini topyapti. Ochlikdan o‘ldi, degan gapni eshitganimiz yo‘q. Ochko‘zlikdan o‘ldi, degan gaplar qulog‘imizga chalinyapti. Shunday ekan sabr qilishimiz, mehnat qilib halol rizq topishni o‘rganishimiz zarur. Farzand tarbiyasiga befarq bo‘lmay, solih va soliha farzandlarni tarbiyalab o‘stirishimiz kerak”, - dedi Jasurbek qori Raupov.

Xulosa shuki, biz farzandlarimizga halol va harom nima ekanligini yoshlik chog‘laridan singdirishimiz kerak ekan. Bundan tashqari, fahsh ishlar kabi jinoyatni qilgan shaxslarga nisbatan qonunchilik tomonidan og‘irroq jazolar nazarda tutilishi shart. Bunday shaxslarga ma’lum bir muddatga majburiy mehnat jazosi berilsa, adolatdan bo‘lar edi. Zora jazo davrida halol mehnatning noni shirinligini tushunib yetishsa. Qonunchilik tashabbusiga ega tashkilotlardan ana shunday loyihalarni kutib qolamiz. Shu bilan birga, joylardagi hokimliklar, xotin-qizlar qo‘mitalari, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari va yoshlar ittifoqi mutasaddilari mazkur muammo bo‘yicha jamiyatni sog‘lomlashtirish bo‘yicha alohida dasturlarini ishlab chiqishlari zarur. Muammo ildizi ko‘rinib turibdi. Unga barham berish qolgan xolos. Yutuqlar doimgidek biz bilan qoladi. Kelajakda maqtanishga vaqt topiladi. Muammo bor. Uni bosiqlik bilan rivojlangan davlatlar tajribasidan foydalangan holda hal etish kerak. Yo‘qsa, razolat botqog‘i kengayishda davom etadi.

Zafarbek Solijonov

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Ro‘za - majburiy ochlik emas!

24.02.2025   3347   4 min.
Ro‘za - majburiy ochlik emas!

Ro‘zaning  falsafasi – Shayx Muhammad G‘azzoliy rahimahulloh

Ro‘za ibodati  faqat moddiy hayotni istaydigan kishilar uchun yot yoki inkor etiladigan ibodatdir. Chunki bunday kishilar faqat tananing ehtiyojilarini tan oladilar, ruhiyatni e’tiborga olmaydilar. Faqat dunyo hayotiga ishonadilar va oxirat kuniga e’tibor qaratmaydilar. Shuning uchun ham bunday kishilar shahvoniy istaklarni cheklaydigan, oz muddat bo‘lsa ham nafsni tarbiyalaydigan ibodatni yoqtirmaydilar.
Ba’zi odamlar faqat daromadni ko‘paytirish va turmush darajasini oshirish haqida o‘ylaydi, ammo bundan pokroq hayot kechirish uchun vosita sifatida foydalanishga ahamiyat bermaydi.
Ovqat inson organizmi uchun ikkita asosiy vazifani bajaradi.
Birinchisi – tananing harakatlanishiga yordam beradigan issiqlik bilan ta’minlash.
Ikkinchisi – tananing eskirgan hujayralarini yangilash va o‘sishini ta’minlaydi.

Diyetolog olimlarning aytishicha, inson tanasi kunlik faoliyatini ta’minlash uchun ma’lum miqdorda kaloriya talab qiladi. Lekin amaldachi? Agar insonga 100 kaloriya kerak bo‘lsa, u kamida 300 kaloriya iste’mol qiladi, hatto ba’zan 1000 kaloriyagacha yetishi mumkin!
Ovqat – inson uchun yoqilg‘i. U tanani quvvatlantirish uchun zarur. Avtomobil yoki boshqa texnika bilan inson organizmining farqi shundaki, mashinaning yoqilg‘i baki aniq bir miqdorni sig‘dira oladi va haddan tashqari to‘lish imkoniyati yo‘q. Ammo inson oshqozoni kengayish qobiliyatiga ega va keragidan ko‘p yeyilsa ham sig‘averadi.
Avtomobil yoqilg‘i bilan ta’minlanganda, u bakdagi so‘nggi tomchisigacha ishlatadi. Lekin insonning oshqozoni kerakli miqdorni qabul qilgandan so‘ng, ortiqcha qismni yog‘ shaklida to‘playdi, bu esa vazn ortishiga sabab bo‘ladi. Agar mashinada ortiqcha yoqilg‘i to‘planishi mumkin bo‘lganida, u tanaga plastik moddalar qo‘shish yoki g‘ildiraklarni kattalashtirish kabi tasavvur qilib bo‘lmaydigan natijalarga olib kelgan bo‘lar edi!
Inson ajablanarli mavjujotdir, u har doim yetarli miqdordan ko‘proq narsaga intiladi. Ba’zan u o‘z tanasiga zarar yetkazadigan narsaga erishish uchun hatto urishishgacha boradi. Qo‘lidagi ortiqcha resursni muhtoj kishilarga yordam berish yoki kambag‘allarga oziq-ovqat sifatida tarqatish o‘rniga, o‘zi uchun zaxira qilib to‘playdi.

Bir kuni men ko‘p tamaki chekishni yaxshi ko‘radigan bir do‘stim bilan uchrashdim. Uni afsus bilan kuzatib turdim va Allohdan uni bu illatdan xalos qilishini so‘radim. U esa kulgan holda: "Alloh duoyingizni qabul qilmasin, men sigaretning lazzatidan mahrum bo‘lishni istamayman", dedi.
Bu so‘zlar meni juda hayratlantirdi. Chunki inson – o‘ziga zarar yetayotganini bilgan holda ham, o‘z zarariga harakat qiladigan yagona mavjudotdir!
Ro‘za tutishning asosiy tarbiyaviy maqsadi – insonni kerakli miqdor bilan kifoyalanishga o‘rgatish va uni ortiqcha iste’mol qilishdan tiyishdir. Lekin ko‘pchilik bu ma’noda ro‘za tutmaydi, balki kunduzi o‘zini tiyib, iftor vaqtida ko‘proq ovqat yeyish bilan bu odatni buzib qo‘yadi.

Ro‘zaning eng muhim jihatlaridan yana biri – u insonni turli qiyinchiliklarga chidamli qilishidir. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ertalab uylarida oziq-ovqat bor-yo‘qligini so‘rar edilar. Agar yo‘q deyilsa, u holda "Men bugun ro‘za tutishni niyat qilaman" der edilar va kunlarini odatdagidek o‘tkazar edilar.
U zot hech qachon ochlikdan shikoyat qilmasdilar. Chunki Allohga bo‘lgan ishonchlari komil edi: "Albatta, har bir qiyinchilikdan keyin yengillik keladi" (Inshiroh surasi, 5-6).
Butun jamiyat ham xuddi shunday ruhiy qudratga ega bo‘lsa, muammolarga yuzlanganida yengil va xotirjam qolishi mumkin. Jamiyat hayotida ba’zan qattiq qiyinchiliklar ro‘y beradi: hosil kamayib ketadi, iqtisodiy inqiroz yuzaga keladi, odamlar och qolishadi. Ular bu holatni norozilik bilan qarshi oladilar va sabr qilishga majbur bo‘ladilar.
Lekin ro‘za tutish majburiy ochlik emas! U musulmon kishining o‘z xohishi bilan Allohga yaqinlashish yo‘lidir. Inson Alloh uchun och qoladi, shahvatlarini tiyadi, sabri evaziga ajr umid qiladi.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytadilar: "Kimki Ramazon ro‘zasini iymon va ixlos bilan tutsa, o‘tgan gunohlari mag‘firat qilinadi".
Bu hadisdagi "iymon va ixlos" so‘zlari katta ma’noga ega. Bu degani, kishi qilgan amalining mukofotini darhol olmaydi, balki uni Allohning huzuridagi zaxiralar qatorida saqlaydi.

Homidjon qori ISHMATBЕKOV