Bu mohi sharifni har bir musulmon yaxshi kutib olib, hurmat-izzatini joyiga qo‘ygan holda kuzatishni orzu qiladi. Buning uchun u avvalo ramazonning fazilatlaridan xabardor bo‘lmog‘i lozim. Chunki ro‘za oyi har yilda bir kelib ketadigan aziz mehmon.
Uyingizga biror mehmon keladigan bo‘lsa, uni yaxshi kutib olib, xurmatini joyiga qo‘yib, ko‘ngildagidek kuzatish uchun bor imkoniyatlaringizni ishga solasiz. Xuddi shuningdek, mohi ramazonni ham ishtiyoq va ixlos bilan kutib olib, shu oyda qo‘limizdan kelganicha solih amallarni qilishga harakat etmog‘imiz lozim. Har bir musulmon bu oyda o‘zining imon va ixlosini charxlab, unga sayqal berib, e’tiqodu imoni nurini ziyoda qilib olish zarur.
Ro‘za insonni halollikka da’vat etadi, uning qalbini tozalaydi. Zero, Qur’oni karimda shunday marhamat qilingan: “Ey, imon keltirganlar, taqvoli bo‘lishlaringiz uchun sizlardan oldingi (ummat) larga farz qilingani kabi sizlarga ham ro‘za farz qilindi”(Baqara,183).
Salmoni Forsiy roziyallohu anhu bunday dedilar. Ya’ni: “Sha’bon oyining oxirgi kuni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bizlarga xutba o‘qib bo‘lganidan keyin: “Ey odamlar! Sizlarga eng ulug‘ va barokatli oy soya solib kelmoqda. U oyda bir kecha borki, u kecha ming oydan afzaldir. Alloh taolo u oyda ro‘za tutishni farz, kechasida namoz o‘qishni nafl qilgan. U oyda kimda kim biror bir nafl amal qilsa, boshqa oyda farz amalini ado qilgan bilan teng bo‘ladi, kimda kim bu oyda biror farz amalini ado etsa, boshqa oyda yetmishta farz amalini ado qilgan bilan teng bo‘ladi. U- sabr oyi. Sabrning mukofoti esa jannatdir. U- xayr exson ulashadigan oy. U oyda mo‘minning rizqi ziyoda bo‘ladi. Kimki u oyda birorta ro‘zadorga iftorlik qilib bersa, uning gunohlari kechiriladi va do‘zaxdan ozod bo‘ladi. Shuningdek, unga ham ro‘zadorning savobidan hech qancha kam bo‘lmagan savob beriladi”, dedilar. Shunda biz: “Yo Rasululloh! Biz hammamiz ham ro‘zadorga iftorlik qilib bera olmaymiz-ku”, dedik. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo bu savobni ro‘zadorga bir qultum sut yoki bitta xurmo yoki bo‘lmasa bir ho‘plam suv bilan iftorlik qilib bergan kishiga beradi. Kimki ro‘zadorni qornini to‘yg‘azsa Alloh qiyomatda unga havzi kavsardan bir qultum suv ichiradi, natijada u to jannatga kirgunicha chanqamaydi”, dedilar.
Ramazon sharif – toat-ibodat, qut-baraka, baxt-saodat oyi. Shuning bilan birga, bu oyda gunohlar yuvilajak, tavba-tazarrular, chin ixlos va e’tiqod ila qilingan duolar mustajob bo‘lib, qalblar taskin topajak.
Payg‘ambarimiz alayhissalom marhamat qilib aytadilar: “Kimki ramazon oyida ro‘zaning farzligiga ishongan va Alloh taoloning roziligini istagan holda ro‘za tutsa, uning o‘tgan gunohlari kechiriladi” (Buxoriy rivoyati).
Payg‘ambarimiz alayhissalom shunday marhamat qiladilar: “Bu oy shunday oyki, avvali – birinchi o‘n kunligi rahmat, ikkinchi o‘n kunligi – mag‘firat va uchinchi o‘n kunligi – do‘zaxdan najotdir”.
Allohning rahmati tushgan qalb egasi Haqdan adashmaydi, dunyoning zeb-ziynatlari va hoyu havaslariga aldanmaydi, haqiqatga xiyonat qilmaydi. Shuningdek, Allohning rahmati yog‘ilgan oila esa, albatta, barakotli va fayzli bo‘ladi, unda mehr-muhabbat, o‘zaro vafodorlik hukmronlik qiladi.
Bir kuni Rasululloh alayhissalom juma xutbasini o‘qish uchun minbarga ko‘tarilayotganlarida uch marta “omin” dedilar. Bu “omin”larning sirini so‘raganlarida, janob Rasululloh alayhissalom: “Minbarga chiqayotganimda birodarim Jabroil Amin keldi va qulog‘imga: “Ramazonga sog‘-salomat yetib kelib, imkoniyatlari bo‘la turib, gunohlaridan yangi tug‘ilgan go‘dakdek pok bo‘lmagan kishining burni yerga ishqalsin”, dedi. Men “omin” dedim. Keyin: “Ota-onasini yoki ularning birini yoshi ulug‘likka yetganda topsa-yu, ularning xizmatini qilib, roziligini olmagan kishining burni yerga ishqalsin”, dedi. Men yana “omin” dedim. Keyin yana: “Sizning muborak nomingizni eshitib, salavot aytmagan kishining burni yerga ishqalsin”, dedi. Men yana “omin” dedim”. “Burni yerga ishqalsin”ning ma’nosini: ertaga ko‘p afsus va nadomat cheksin, mahshargohda sharmanda bo‘lsin hamda xijolatga qolsin deb ta’vil qilish mumkin.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo odam bolasining hamma amali o‘zi uchun, faqat ro‘zasi men uchundir va uning mukofotini O‘zim berurman, dedi. Ro‘za saqlovchidir. Qachon qaysi biringiz ro‘zador bo‘lsa, fahshdan gapirmasin va baqir-chaqir qilmasin. Agar birortasi u bilan so‘kishmoqchi yoki urushmoqchi bo‘lsa, men ro‘zadorman, desin. Muhammadning joni qo‘lida bo‘lgan zotga qasamki, albatta, ro‘zador og‘zining hidi Allohning nazdida mushkning hididan xushbo‘yroqdir. Ro‘zadorga ikki xursandlik bor. Biri iftor vaqtida, ikkinchisi Parvardigorga yo‘liqqanida”, dedilar (Beshovlari rivoyat qilgan). Payg‘ambarimiz alayhissalom shunday marhamat qiladilar: “Albatta, jannatda “Rayyon” degan eshik bor. U eshikdan qiyomat kunida ro‘zadorlargina kiradi. Ulardan boshqa kimsa kirmaydi. Ular kirib bo‘lganlaridan so‘ng u eshik yopiladi, ulardan boshqa kimsa u eshikdan kirmaydi”. Bu oy Parvardigori olamning abadiy tuganmas ne’mati bo‘lmish jannatiga yetishishimiz uchun berilgan ulkan bir ne’matdir. Alloh taolo barchamizga bu oyni g‘animat bilishga tavfiq bersin.
Rashidbek ERNAZAROV,
Xorazm viloyati Bog‘ot tumani bosh imom-xatibi
Bugun, 23 aprel kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov Tayland shayxulislomi o‘rinbosari doktor Abdulloh Numsuk boshchiligidagi delegatsiya bilan uchrashuv o‘tkazdi.
Muloqot avvalida Homidjon domla Ishmatbekov mehmonlarni tashrif bilan qutlab, O‘zbekiston va Tailand davlatlari aloqalari rivojlanib borayotgani, ikki davlat rahbarlarining munosabatlari o‘zaro hamkorlikni yangi bosqichga olib chiqish uchun zamin bo‘layotganini ta’kidladi.
Uchrashuv davomida martabali mehmonga O‘zbekiston musulmonlari idorasi tarixi, maqsad-vazifalari, asosiy faoliyat yo‘nalishlari, masjid-madrasalar faoliyati, diniy ta’lim va haj-umra tadbirlari to‘g‘risida so‘zlab berildi.
O‘z navbatida doktor Abdulloh Numsuk samimiy qabul uchun minnatdorlik bildirib, ikki mamlakat o‘rtasidagi aloqalar taraqqiy etayotgani va tomonlar samarali muloqotlar o‘tkazayotganini mamnuniyat bilan ta’kidladi. U O‘zbekiston zamini dunyo sivilizatsiyasi markazlaridan biri bo‘lgani, bu yurtdan yetishib chiqqan buyuk mutafakkirlar insoniyat taraqqiyotiga katta hissa qo‘shani, xususan, Imom Buxoriy, Imom Termiziy kabi allomalar butun musulmon olamiga mashhur ekanini e’tirof etdi.
Shuningdek, delegatsiya vakillari O‘zbekiston bilan ilm-fan, ta’lim-tarbiya, ilmiy-tadqiqot va ziyorat turizmi yo‘nalishlarida ko‘p qirrali hamkorlik qilishdan manfaatdor ekanlarini bildirdi.
Muloqot asnosida Homidjon domla Ishmatbekov Tayland davlati Shayxulislomi o‘rinbosari Doktor Abdulloh Numsukni 2025 yilning sentyabr oyida Islom sivilizatsiyasi markazi va Imom Buxoriy majmuasi ochilishi marosimlariga taklif etdi.
Tashrif davomida mehmonlar “Hazrati Usmon Mus'hafi”ni ziyorat qilib, yurtimizda olib borilayotgan tarixiy ishlarni yuqori baholadi.
Uchrashuv yakunida o‘zaro esdalik sovg‘alari almashdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati