Sayt test holatida ishlamoqda!
07 May, 2025   |   9 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:42
Quyosh
05:13
Peshin
12:25
Asr
17:20
Shom
19:30
Xufton
20:55
Bismillah
07 May, 2025, 9 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri masjidlarida Xatmi Qur’on o‘tkazib beruvchi qorilar bilan tanishing

16.05.2018   6039   55 min.
Toshkent shahri masjidlarida Xatmi Qur’on o‘tkazib beruvchi qorilar bilan tanishing

O‘n ikki oyning sultoni, Alloh taoloning rahmat va mag‘firatlari cheksiz yog‘ilguvchi, sog‘inib kutayotganimiz Ramazoni sharif tashrif kirib keldi. Fazilatga to‘la ushbu oyning kechalari Qur’oni karim xatmi bilan yanada munavvar bo‘ladi. Bu yil ham Alloh nasib etsa yurtimizning deyarli barcha jome masjidlarida Qur’oni karim xatm qilinadi. Toshkent shahrida ham bu yili mavjud 120 masjidddan 112 tasida Xatmi Qur’on qilinadi. Quyida poytaxtimizdagi masjidlarda xatmi Qur’on qilib beruvchi qorilar ro‘yxati bilan tanishishingiz mumkin:

 

Uchtepa tumani

1.

Abdulloh ibn Mas’ud

20

kun

Boyxonov Fozilxon Rahmon o‘g‘li

14.03.1991 y

Hakimov Shuhrat Mirzapo‘latovich

15.10.1987 y

2.

Abdulhamid hoji

25 kun

Tojiddinov Habibulloh Fazliddin o‘g‘li

27.08.1994 y

Toshmuhamedov Doniyor

23.02.1969 y

3.

Abu Hanifa

27 kun

Rashidov Axmadxon Xamidovich

29.06.1978 y

Xalimbekov Anasxon Xayrullo o‘g‘li

27.03.1996 y

Xayitboyev Muxammadali

22.09.1991 y

4.

Abu Hurayra

20 kun

Ro‘ziyev Shohboz

Ma’mur o‘g‘li

09.02.1991 y

5.

Aziz ota

25 kun

Islomov Baxodir Abdug‘affor o‘g‘li

20.07.1996 y

6.

Beshkayrag‘och

21 kun

Xamidov Abdurashid Abdushakirovich

28.10.1981 y

Umarxodjayev Murod Ulugbekovich

29.04.1987 y

Muzaffarxonov Abdullohxon

Avazxon o‘g‘li

10.08.1994 y

Abdukarimov Abduxamid

Abdurazzoq o‘g‘li

10.05.1996 y

7.

Burhoniddin

Marg‘iloniy

20 kun

Abdukarimov Ahrorjon Abduvohid o‘g‘li

27.08.1992 y

8.

Said Vakkos ota

1/15

Saynuriddinov  Saidjafar  Saidkomilovich

08.12.1988 y

Atalullayev Xayrullaxon Ibragimovich

04.10.1978 y

9.

Ko‘kcha Oktepa

1/15

Dadajonov Hasanboy Abdumannonovich.

15.11.1980 y

Sobirov Abdulbosit Abdulhafizovich.

31.12.1980 y

10.

Mahkam ota

1/15

Abdurahmonov Abduqodir Sobirovich

24.05.1987 y

Gaziyev Dilshod Abdipattayevich

29.01.1980 y

11.

Maxkamboy hoji ota

27

Kun

Mirzaqulov G‘ayrat Sherbayevich

26.10.1981 y

Saipov Baxodir Yuldashevich

19.07.1975 y

12.

Muhammad Umar o‘g‘li Zokir

28 kun

Azimbayev Alixon Zaxidxonovich

08.02.1978 y

Zohidxonov Abdulboriyxon Alixon o‘g‘li

20.07.1999 y

13.

Hazrati Ali

20 kun

Shamsiyev Axmadxodja Narxodjayevich

31.08.1967 y

Djalalov Zaynitdin Salaxitdinovich

06.05.1967 y

Madjidov Muhammad Solih Abdurasulovich

17.09.1989 y

14.

Hazrati Umar

20 kun

Mamadaliyev Fazliddin Mamasobirovich

27.05.1977 y

Azimboyev Valixon

01.10.1982 y

15.

Cho‘lpon ota

20 kun

Mamatraximov Abdulhamid Ismatillayevich

09.03.1993 y

16.

Fayzulla xuja o‘g‘li Murod hoji

24 kun

Azimbayev Olimxon Zaxidxonovich

16.05.1979 y

Zohidxonov Xalilulloh Olimxon o‘g‘li

19.11.2001 y

17.

Abu Talha

25 kun

Valiyev Abubakir Murodillayevich

11.03.1984 y

Raxmonov Oybek Muxtorovich

27.05.1982 y

18.

Labi Zax

1/15

Axunjanov Dovud Axmatovich

31.05.1984

19.

Mirbobo ota

20 kun

Vosiyev Bilol Abdusalo o‘g‘li

27.02.1986

Payzimuxamedov Umarxon Rustam o‘g‘li

15.09.1995

Bektemir tumani

20.

Alibek

27 kun

Normatov Najmiddin Mirzaqulovich

11.09.1978 y

21.

Xo‘tan

1/15

Muhammadjonov Muhammadali

Ilhomjon o‘g‘li

06.04.2000 y

Olmazor tumani

22.

Hazrati Imom

1/15

Alimov Ahmadxon Usmonxon O‘g‘li

03.04.1983 y

Qurbonov Ismoil Abdukarimovich

04.01.1984 y

Kamolov Abdulbasir Rustam o‘g‘li

09.03.1999 y

23.

To‘xtaboy

1/15

Qodirov Yosinbek

09.02.1995 y

Ismoilov Xumoyunxon Maxdixon o‘g‘li

14.09.1992 y

Niyozov Alisher Baxromovich

17.05.1985 y

Sirojiddinov Ibrohim Xakimjon o‘g‘li

14.04.1992 y

24.

To‘lqin Akrom o‘g‘li

27 kun

Shodmonov Ziyodullo To‘lqin o‘g‘li

03.01.1991 y

Saydaliyev Muhammad Hoji Mirzo

Mo‘minjon o‘g‘li

04.07.1993 y

25.

Ibrohim ota

27 kun

Abdurahimov Muhammadjon Malik o‘g‘li

18.09.1995 y

Lutfullayev Xayrullo Xamidullo o‘g‘li

07.11.1994 y

26.

Chimir ota

23 kun

Yuldoshev Abdug‘affor Abdumannobovich

07.06.1989 y

Hamidxo‘jayev Nurmuhammad Lutfullayevich

22.01.1989 y

Qushoqov Nurmamat Shodmonboyevich

15.04.1972 y

27.

Safoboy ota

20 kun

Arabboyev Doniyorbek Azizillo o‘g‘li

17.09.1995 y

28.

Xofiz Ko‘haqiy

25 kun

Nuriddinov Yuldoshboy Ibrohim o‘g‘li

09.01.1995 y

Muhammatdinov Agzamitdin

Xayritdin ugli

04.11.1994 y

29.

Iskandar Xo‘ja

25 kun

Qodirov Zoyirjon Adhamjonovich

05.21.1981 y

Toshboyev A’zamjon Yusubjonovich

15.05.1983 y

30.

Ahmadjon qori

1/15

Ergashev Muhammadiy Tuhfatulloh o‘g‘li

30.04.1981 y

Ro‘ziyev Jahongir O‘ktamovich

23.08.1990 y

31.

Ibrohimjonboy va Orifjonboy

28 kun

Jo‘raboyev Ikromjon Abdullajon o‘g‘li

10.03.1993 y

Xoliqov Mansur Qo‘chqoraliyevich

12.09.1984 y

Turg‘unboyev Abdullo Baxtiyor o‘g‘li

15.12.1995 y

32.

Siroj Solih

1/15

Rahimov Abdulboriy Mahmudaliyevich

24.08.1980 y

Isaqov Ubaydullo Abidjonovich

21.08.1987 y

33.

Do‘stjonboy

1/15

Salohiddinov Nuriddin Zayniddin o‘g‘li

23.06.1994 y

A’zamov Abdullo Lutfullo o‘g‘li

03.02.1999 y

34.

Mevazor

20 kun

Islomov Yorbek Zokirovich

13.07.1989 y

Xolmatov Vositjon Vaxidovich

02.08.1981 y

35.

Mirzo G‘olib

1/15

Nuriddinov A’lo Qorabotir o‘g‘li

20.10.1992 y

Salohiddinov Nuriddin Zayniddin o‘g‘li

23.06.1994 y

36.

Islomobod

1/15

Norboyev Muhammadjon Doniyor o‘g‘li

09.06.2000 y

Rahimjonov Rahmatulloh Muhammadjon o‘g‘li

03.11.1995 y

Zabihullayev Abdurazzoq Abdulloh o‘g‘li

11.12.2000 y

37.

Imom Buxoriy

25 kun

G‘oziyev Rahmatullo Husanboyevich

08.05.1982 y

Mahkamov Zikrulloh Mash’alxon o‘g‘li

25.04.1997 y

Abdullayev Merojiddin Kamoliddin o‘g‘li

20.02.1997 y

38.

Abu Bakr Qaffol Shoshiy

20 kun

Abdumajidov Hasanxon Yahyoyevich

12.01.1981 y

Djalilov Nabiyddin Ne’matullayevich

15.11.1988 y

39.

Masjidi salom

2/15

Azimov Dilmurod Ne’matovich

12.09.1987 y

Aminov Muhammadismoil Rahmatulloh o‘g‘li

20.01.1988 y

Davlatov Hikmatullo Normuminovich

16.02.1992 y

Xudoyberdiyev Farrux Amankeldiyevich

19.08.1979 y

40.

Ismatilla hoji

27 kun

Abdullayev Shavqiddin Ilhomjon o‘g‘li

05.05.1991 y

41.

Imom at-Termiziy

1/20

Esonqulov Inoyatulloh Abdusamin o‘g‘li

01.22.1991 y

Yakkasaroy tumani

42.

Usmon bin Maz’un

1/15

Xasanov Qudratjon Isoxjanovich

01.06.1987 y

To‘rayev Muhammad Zaynuddinovich

09.04.1978 y

43.

Yakkasaroy

1/15

Dadamirzayev Azamjon Tohirovich

21.02.1973 y

44.

Raximxon hoji ota

20 kun

Qodirov Orifjon

A’zamovich

05.03.1979 y

Xolmatov Komil

Bakimamatovich

23.05.1979 y

Yuldashev Muhiddin

Madaminovich

06.09.1981 y

45.

Rakat

20 kun

Xotamov Xikmatjon

Hojiqurbonovich

30.03.1986 y

Qulbayev Jasurbek

Foyzillayevich

19.03.1990 y

Boymirzayev Muxammadayub Akmal o‘g‘li

26.12.1990 y

Mirobod tumani

46.

Al-Badr

20 kun

Akbarov Alovuddin Xayrullo o‘g‘li

12.08.1996 y

47.

Qo‘yliq ota

1/15

Normatov Rahmatullo Sobirjonovich

14.03.1984 y

Shamsuddinov Tohirjon

Tursunovich

11.11.1975 y

Mirzo Ulug‘bek tumani

48.

Shayx Ziyovuddinxon

1/20

Hasanov Ulug‘bek Abdusalom o‘g‘li

09.09.1994 y

Karabayev Abdulxay Alimdjanovich

05.09.1987 y

49.

To‘ra Buva

1/15

Usmonov Shaxobiddin Nuriddinovich

02.12.1982 y

50.

Avayxon

1/15

Shukrullayev Muxammad-Alixon

Xayrullo o‘g‘li

25.12.1993 y

Shukrullayev Omilxon Xayrulla  o‘g‘li

24.04.1995 y

51.

Mulla Xolmirza ota

1/15

Mutalibjonov Muxammad Ayub Nuriddin o‘g‘li.

03.12.1992 y

Xusanov Qodir Jumayevich

18.04.1990 y

52.

Mulla Qosim

 

Dadayev Fatxullo Hamidulloh o‘g‘li

07.01.1993 y

Umarov Suxrobxon Muhibullo o‘g‘li

07.01.1993 y

53.

Tepa

 

Umaraliyev Sherzodjon Abdulahad o‘g‘li

16.09.1991 y

54.

Oqqo‘rg‘on

1/15

Boborahimov Fazliddin

Nizomiddinovich

12.01.1987 y

55.

Dorul Omon

 

Abduvosiyev Muhammadnosir Qudratullo o‘g‘li

18.04.1997 y

Xoldorov Behzod Xolisboy o‘g‘li

13.08.1996 y

56.

Oltin Tepa

1/15

Xalimbekov Saidakbarxon Xayrillayevich

20.09.1989 y

Jalilov Xayrulla Ziyovidinovich

19.06.1966 y

Sirg‘ali tumani

57.

Quddusi sharif

1/15

Inog‘omov Islom Ilhom o‘g‘li

05.06.1993 y

58.

Qo‘shqo‘rg‘on

20 kun

Murtazoyev Muhammadsodiqxon Shukrulloh o‘g‘li

20.02.1996 y

59.

Ma’rufota

27 kun

Zufarov Qutbiddin Nurillayevich

15.06.1992 y

60.

No‘g‘ay qo‘rg‘on

29 kun

Uralov

Mansur

Urolovich

10.03.1990 y

Murtazayev

Axliddin

Abdumajid o‘g‘li

24.09.1992 y

Shayxontohur tumani

61.

Yahyo qori

27 kun

Abdullayev Abdulbosit Akbarjon o‘g‘li

21.06.1995 y

Qosim Abdullo Mirabzal o‘g‘li

01.01.1992 y

To‘laganov Hojiakbar Bahodir o‘g‘li

02.05.1995 y

62.

Obidxon Maxdum

25 kun

Yusupov Jamshid Mansurjonovich

29.07.1985 y

Islomov Ziyoviddin Nizomiddin o‘g‘li

14.04.1992 y

63.

Muyi Muborak Ukkosha

25 kun

Babojanov Otabek Muhammadjonovich

08.09.1989 y

Oxunjanov Abduxay Fozil o‘g‘li

07.04.1998 y

Qosimov Akromjon Axmadjon o‘g‘li

23.04.1997 y

64.

Xo‘ja Allambardor

27 kun

G‘oyipov Maqsudjon Homidovich

30.06.1981 y

No‘monov Muhiddin

05.03.1981 y

Muhsinov Mo‘minjon Baxtiyor o‘g‘li

11.01.1993 y

65.

Shayx Zayniddin

20 kun

Aminov Muxammadloik Abduvoxidovich

21.05.1991 y

Xalimov Nasrullo Xolmatovich

11.02.1986 y

66.

Dorussalom

28 kun

Turg‘unov Xamidullo Abdubannoyevich

03.05.1983 y

Xisorov Erkin Ahmadhoji o‘g‘li

09.07.1985 y

67.

Xo‘ja Ahror Valiy

28 kun

A’zamjonov Abdulhafiz Soyibjonzoda

29.10.1995 y

Zaxadullayev Miyon Xasib Abdulvaxob o‘g‘li

04.09.1993 y

68.

Munavvar qori

28 kun

Toshmuxamedov Boxodir Tursunovich

05.06.1970 y

Hakimjonov Muhammadjon Zohidjon o‘g‘li

28.06.1995 y

69.

Islom Nuri

27 kun

Axmatkulov Elyorjon Odilbek o‘g‘li

27.06.1983 y

Asrorov Saidaxror Abdusalom o‘g‘li

24.03.1991 y

Erqulov Ibroxim Turmuhammad o‘g‘li

03.10.1993 y

70.

Huvaydo

20 kun

Nizomov Muhammadrauf Muhammadjonovich

20.05.1986 y

Sodikov Xafizullo Ne’matovich

06.11.1988 y

71.

Imom Hasan

21 kun

Yusupov Inoyatullo Ibaydullayevich

28.11.1986 y

Abdukarimov Abdulbosit Abdulhamid o‘g‘li

25.09.1995 y

72.

Zangi ota

1/15

Supiyev Yokubjon Solixonovich

26.09.1968 y

Supiyev Abdulaziz Yokubjon o‘g‘li

27.12.1992 y

73.

Baland

20 kun

Mirzayev Nasrullo Salaydinovich

13.12.1980 y

Sobitov Habibullo Alijon o‘g‘li

22.03.1992 y

74.

Kox ota Buzruk

28 kun

G‘oipov Shamsiddin Muhiddinovich

12.03.1984 y

Jalilov Abbosqori

Ne’matullo o‘g‘li

08.08.1992 y

75.

Eshonguzar

1/15

Jurayev Ilxomjon Valijon  o‘g‘li

13.04.1998 y

Umaraliyev Hasan Shokirovich

03.11.1996 y

76.

Fotimai-Zaxro

27 kun

Abbosov Akmalxon Muxsim  o‘gli

18.12.1990 y

Qodirov Fayzullo Husanovich

20.081986 y

Salomov Abdulboqiy Abdujalol o‘g‘li

14.06.1990 y

77.

Abdulloh Ibn Xuzofa

20 kun

Rustamjonov Abdullatif Rustamjon o‘g‘li

15.04.1981 y

Vahobov Xusan Nabiyevich

08.07.1985 y

78.

Oq tunika

1/15

Mamasidikov Kamolidin  Komiljon o‘g‘li

13.12.1994 y

Supiyev Abduraxmon Ayubxon  ugli

02.11.1994 y

Haydaraliyev Ibrohimjon Obabakirovich

04.30.1986 y

79.

Sulton hoji

20 kun

Xalilov Abdulxakim  Abduxalim ugli

06.01.1991 y

Dehqonov Abdurasul Ne’matjon o‘g‘li

08.08.1992 y

80.

Firdavs

28 kun

Raxmonberdi Abdulaziz  Rustamjon o‘g‘li

11.12.1997 y

81.

Oqilon

20 kun

Artukkariyev Abdunosir Murtazaxanovich

18.04.1984 y

Isroilov Samixon Abdullayevich

10.01.1981 y

82.

Eshon Boboxon

1/15

Abdullayev Abdulbosit Akbarjon o‘g‘li

21.06.1995 y

Abduragimov Muhammadiy Rustamjanovich

12.04.1986 y

Yashnabod  tumani

83.

Al-Hudaybiya

20 kun

Xodjayev Muxiddin Fazilxonovich

02.07.1977 y

Fozilxonov Abdulloxon Fayzulloh o‘g‘li

25.02.1999 y

Abrarov Abdulaziz Abduvali o‘g‘li

17.05.1997 y

Saidakbarov Saidasqar Saidbosit o‘g‘li

19.10.2000 y

84.

Go‘zal

20 kun

G‘anijonov  MuxammadSodiq  Muxtorjon o‘g‘li

19.12.1998 y

No‘monov Kamoliddin Usmonovich

30.07.1985 y

Mustafoyev Biloliddin Rahmatullo o‘g‘li

26.04.1996 y

85.

Xolid ibn Valid

27 kun

Akbarov Imiyaminjon Iminjonovich

17.04.1983 y

Abrorov Abdulboqiy Abdusamiy o‘g‘li

24.04.1999 y

Abrorov Abdulhakim Abduvali o‘g‘li

04.09.1998 y

86.

Pul yemas ota

27 kun

Ganiyev Muxummadlatif Abdulxalilovich

15.03.1991 y

Mirodilov Abdulaziz Mirobidovich

02.12.1999 y

Mirodilov Djasur Mirobidovich

04.03.1987 y

87.

Islom ota

20 kun

Zaitov Anvar Kamolxonovich

21.06.1982 y

Davlatov Avazbek Akbaraliyevich

29.07.1983 y

88.

Imom A’zam

27 kun

Xodjayev Ne’matulla Satvoldiyevich

06.04.1974 y

Shukrullayev Muhammadboburxon

06.01.1995 y

Abduvaliyev Jaloliddin

Abduvohid o‘g‘li

15.05.1995 y

89.

Qul xoja  Ahmad Yassaviy

27 kun

Husniddinov Zuhriddin Nuriddin o‘g‘li

10.11.1995 y

Sultonmahmudov Abdulmajid Abdurashid o‘g‘li

23.09.1995 y

90.

Ali ibn Abu Tolib

20

kun

Mirsodiqov Nurulloh Qudratillayevich

24.12.1977 y

Siddiqov Yunus Qobilovich

12.05.1981 y

Chilonzor tumani

91.

Qatortol

2/15

Alimov Abror Afzaljonovich

25.07.1986 y

92.

Oltinxon to‘ra

1/20 kun

Xoshimov Asilxon Xusanxon o‘gli

29.05.1991 y

93.

Novza

30 kun

Samiyev Abdulxodiy Pattoxonovich

01.11.1988 y

Ubaydullayev Islom Musayevich

21.12.1977 y

94.

Tinchlik

20 kun

Tuyg‘un Ibroxim Jaxongir o‘g‘li

20.06.1995 y

Muxsimov Shoyusuf Shoaxror o‘g‘li

03.07.1994 y

95.

Katta Qozirobod

1/15

Mirzayev Shamsiddinxon Muxammadullo o‘g‘li

09.09.1998 y

Nurmuxammedov Alisher  Rajab o‘g‘li

16.06.1977 y

96.

Hasanxon qori

1/15

Tursunov Abbos Axmadovich

17.12.1980 y

Xursandmurodov Tolib Shukurullo o‘g‘li

24.08.1997 y

97.

Bo‘ta buva

1/15

So‘piyev Ayubxon Solixonovich

11.05.1966 y

Hamidullayev No‘monxon Yaxyoxon o‘g‘li

02.12.1998 y

Sadullaxonov Asror Sa’dullaxonovich

21.05.1992 y

98.

Ko‘zi ojizlar

1/15

Rasulov Ahmadjon Muxammadjonovich

29.01.1979 y

99.

Sobitxon hoji

20 kun

Yusupov Nosirxon Habibullayevich

14.06.1984 y

Ismailov Ne’matullo Habibullo o‘g‘li

25.08.2018 y

100.

Do‘mbirobod

20 kun

Tojiddinov Abdulbosit

10.06.1975 y

101.

Nosirxon

1/15

Abdullayev Miraxmad Fatxulla o‘g‘li

19.02.1996 y

Samug‘ov Abbosxon Olimjon o‘g‘li

08.08.1995 y

Yunusobod tumani

102.

Minor

1/15

Ne’matov Jahongir To‘lqinovich

26.10.1978 y

Qobilov Abdulbosit Badriddinovich

31.01. 1983 y

103.

Mirza Yusuf

27 kun

Husanov Qodirjon Ne’matjonovich

21.01.1976 y

Sayfuddinov Abduqodir Rahmatulloh o‘g‘li

26.01.1998 y

Hamidov Sadriddin

10.02.1990 y

104.

Kamoliddin Orif al Buxoriy

25 kun

Hakimullaev Muxammadsodiq Zakariyo o‘g‘li

10.07.1997 y

105.

Yunusobod

1/17

Qo‘ldashev Abduhalil Ergashali o‘g‘li

05.05.1999 y

106.

Umar ibn Xattob

1/15

Karimov Qosimjon Obidovich

11.07.1972 y

107.

Mahammat Nosir Xoji

1/15

Ishmatbekov Hamidjon Bahromovich

19.02.1970 y

Baxromov Maqsudjon Mahmudjon o‘g‘li

10.09.1995 y

Baxromov Sunnatilla Hamidjon o‘g‘li

02.11.1996 y

108.

Masjidul Xayr

1/15

Maxmudxonov Muhammad Isoxon Mahmud o‘g‘li

24.05.1995 y

109.

Kulol-Qo‘rg‘on

28 kun

Saidov Xudoyqul Egamberdiyevich

10.07.1983 y

110.

Hasanboy

1/15 kun

Karimov Abdurauf Muqimjanovich

13.04.1982 y

Ho‘jayev Muhammadjon Egamberdi o‘g‘li

07.06.1996 y

111.

Omina

27 kun

Obidjonov Mashhurbek

05.07.1993 y

Shodiyev Yusuf

12.12.1985 y

112.

Oqtepa

1/15

Obidov Nurilla Raxmatullayevich

29.07.1976 y

Turg‘unov Abdulxay  Nasibulloh o‘g‘li

29.10.1988 y

Azimov Dilmurod Ne’matovich

12.09.1987 y

G‘aniyev Azizbek To‘xtasin o‘g‘li

10.01.1991 y

Aminov Muhammadismoil Rahmatulloh o‘g‘li

20.01.1988 y

O‘MI Toshkent shahar vakilligi Matbuot xizmati

 

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

O‘zlikni anglash – ma’naviyat asosidir

03.05.2025   11272   7 min.
O‘zlikni anglash – ma’naviyat asosidir

Jonajon vatanimiz O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan taraqqiyot tobora yangidan yangi bosqichlarga qadam qo‘yishda davom etmoqda. Bu, shubhasiz, jamiyat hayotining har bir jabhasida “Inson manfaatlari hamma narsadan ustun” tamoyiliga asoslangan o‘ziga xos bir qator islohotlarni amalga oshirishda ham o‘z ifodasini topmoqda. 
 

Mamlakatimizda turli dinlarga e’tiqod qiluvchi millat vakillari o‘rtasida o‘zaro diniy bag‘rikenglikni targ‘ib etish, millatlararo totuvlik va ijtimoiy barqarorlikni ta’minlashga qaratilgan islohotlar ham shular jumlasidandir. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2025 yil 21 aprel kuni e’lon qilingan “Fuqarolarning vijdon erkinligi huquqi kafolatlarini yanada mustahkamlash hamda diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlarni yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi  farmonida ham ayni shu masalalar nazarda tutilgan.


Mazkur farmonda ta’kidlanishicha, jahon tamaddunida alohida o‘rin tutgan, umumbashariy taraqqiyot omili bo‘lgan ilm-fan va madaniyat rivojiga katta hissa qo‘shgan buyuk alloma va mutafakkirlarimiz qoldirgan ulkan ilmiy-ma’naviy merosini chuqur o‘rganish, yosh avlod qalbida Vatanga sadoqat, milliy-diniy qadriyatlarga hurmat tuyg‘ularini tarbiyalashda ulardan unumli foydalanish bu islohotlarning asosiy negizini tashkil etadi.


Farmon asosida Din ishlari bo‘yicha qo‘mita va O‘zbekiston musulmonlari idorasi hamda Buxoro viloyati hokimligining Bahouddin Naqshband yodgorlik majmuasi markazi muassisligida Bahouddin Naqshband ilmiy-tadqiqot markazini tashkil etish takliflari ma’qullangan va uning asosiy vazifalari belgilab berilgan. Jumladan, unda “...buyuk ajdodimiz Bahouddin Naqshband va naqshbandiylik tariqati allomalarining yuksak insonparvarlik g‘oyalarini ilmiy asosda o‘rganish, yosh avlodni bag‘rikenglik hamda o‘zaro hurmat ruhida tarbiyalash maqsadida targ‘ibot ishlarini olib borish” ham qayd etib o‘tilgan.


Albatta, bu vazifani bajarish nafaqat olimlar, balki bugun diniy sohada xalqqa xizmat qilayotgan barcha xodimlar zimmasiga ham ulkan mas’uliyat yuklaydi. Zero, sohaning har bir xodimi tasavvuf ta’limoti tarixi va uning bugungi kundagi ahamiyatini teran anglashi, yurtimizda yashab, ijod qilgan ulug‘ allomalarning boy ilmiy-ma’naviy merosini xalqqa yetkazishi, keng targ‘ib qilishi zamon talabidir.


Bahouddin Naqshband va naqshbandiylik tariqati haqida so‘z ketganda, eng avvalo, turli manbalarda bu ulug‘ alloma haqida aytilgan fikr-mulohazalarga to‘xtalib o‘tish o‘rinlidir.


Ana shunday manbalardan biri, so‘zsiz, ulug‘ mutafakkir Alisher Navoiy bobomizning qator asarlaridir. Shoir ijodida naqshbandiylik tariqati asosiy o‘rin tutadi. Har bir asarining g‘oyaviy mazmuni, ularda ilgari surilgan tasavvufiy qarashlar bevosita uning Bahouddin Naqshband va naqshbandiylik tariqatiga katta e’tibor berganligidan darak beradi. “Lison ut-tayr” dostoni ham bundan mustasno emas.


Asarning “Xoja Bahouddin Naqshband so‘zi fanoyi komil maqomida” bobida shoir ulug‘ allomaga shunday ta’rif beradi:


Xojai oliy sifoti arjmand,
Shah Baho ul Haq vad-din Naqshband.

Chun bu iqlim uza bo‘ldi taxtgir,
Tuzdi yo‘qluk kishvari uzra sarir.


Navoiy ta’kidlashicha, Shoh Bahouddin Naqshband oliy axloqiy sifatlarga ega zotdir. Chunonchi, u zot bu iqlim taxtiga o‘tirgach, ya’ni dunyoga kelgan kunidan boshlab, o‘zini yo‘qlik taxtida ko‘rdi. Demak, Shoh Bahouddin Naqshband hazratlarining eng ulug‘ insoniy fazilatlaridan o‘zligini anglab, xudbinlikdan kechishdir. Shoir fikrini davom ettirar ekan yozadi:


O‘z vujudin pok sayri haqshunos,
Har ne birlakim qilur erdi qiyos.

Ondin o‘zni kam topar erdi base,
Sarvu guldin o‘ylakim xoru xase.


Haqshunos – Allohni tanigan alloma o‘zini nimaga qiyos qilsa, undan past ko‘rar, ya’ni oddiy xas sarv bilan gulning nazdida qanchalik ko‘rimsiz bo‘lsa, u zot ham o‘z vujudini hech qachon biror narsadan ortiq ko‘rmas va butun hayoti davomida shunday kamtarlikka amal qilib yashagan. Agar insonlar o‘z hayotlarini insonparvarlik va bag‘rikenglik asosida qursalar, dunyoda ro‘y berayotgan o‘zaro nizolar, qirg‘inbarot urushlar, o‘tkinchi mol-dunyo uchun qilinayotgan pastkashliklarga barham berilgan, insonlar bir-biri bilan tinch-totuv hayot kechirgan, ona zamin bag‘rida begunoh go‘daklarning qonlari daryo bo‘lib oqmagan bo‘lar edi. Ammo afsuski, bugun dunyoning turli mamlakatlarida bunday mislsiz fojialarning guvohi bo‘lib turibmiz.


Tasavvuf ahli orasida Bahouddin Naqshbandiy hazratlarining: “Musibatlar juda ko‘pdir. Faqat eng buyuk musibat esa vaqtning foydasiz, bekorga ketishidir”, – degan pandu nasihati mashhurdir. Shunga ko‘ra hikoyatda naqshbandiylikning yana bir tamoyili bozgashtga ham to‘xtalib o‘tiladi. Unga ko‘ra o‘zining har bir nafasini nazorat qilgan orif uning biror lahzasi, hattoki, nafas olish va chiqarishning orasidagi onlardan biri ham, g‘aflat bilan behuda o‘tgan bo‘lsa bozgasht qilishi, ya’ni g‘aflatda kechgan har bir ishini qaytadan bajarishi lozimligini ta’kidlaydi.


Zero, ahli Haq – Allohning oshiqlari shu tariqa o‘z vujudini inkor etib, shu sabab bilan budini – borligini nabud – yo‘qlikka almashtiradiki, shoir bu o‘rinda kitobxonlarni naqshbandiylikning yana bir rashhasi “vuqufi qalbiy” – “qalbdan ogoh bo‘lish”ga qaratadi. Bu rahshaga ko‘ra solik hamisha o‘z qalbidan ogoh bo‘lishi, unda kechayotgan har bir o‘y-fikrlarni tartibga solib, hatto xayolan bo‘lsa-da, kibru havoga, manmanlikka yo‘l qo‘ymasligi kerak.


Alisher Navoiy Bahouddin Naqshband hazratlari umrlarining oxirigacha o‘zlarida mujassam bo‘lgan fazilatlarni tark etmaganligi va shu tariqa fano bo‘lganliklarini aytib, shunday yakunlaydi:


Bo‘yla oshom ettilar jomi fano,
Qolmog‘ondin so‘ng asar o‘zdin yano.

Haq vujudidin baqoye topmayin,
Jomi vahdatda liqoye topmayin,

Chun fano xayliga doxil bo‘ldilar,
Boqiyi mutlaqqa vosil bo‘ldilar.


Shoir ta’kidlashicha, Bahouddin Naqshband hazratlari o‘zligidan, ya’ni “men”likning kibru havolaridan kechgan holatda vafot etdilar. U kishining nazarida Haq vujudidan boshqa boqiy bo‘lmadi, o‘zining Haq nazdida hechligini anglab yetdi va fano xayli – ahliga qo‘shilib, boqiyi mutlaq – Alloh visoliga erishdi.


Alisher Navoiyning “Lison ut-tayr” dostonidan olingan hikoyatlar garchi hajman kichik bo‘lsa ham, Bahouddin Naqshband hazratlari ta’limotining eng asosiy tamoyillarini o‘zida aks ettirganligi bilan qadrlidir. O‘ylaymizki, mushtariylar bu asar tahlilini Prezidentimiz farmonlarida aytilgan “tasavvuf ta’limoti tarixi va uning bugungi kundagi ahamiyatini ilmiy tadqiq etish, “Yetti pir” allomalari va aziz avliyolarning boy ilmiy-ma’naviy merosini xalqaro maydonda keng targ‘ib qilish” yo‘lidagi arzimas urinishlarimizdan biri sifatida qabul qiladilar va yo‘l qo‘ygan nuqson-xatolarimizni kechiradilar. Albatta, umid qilamizki, bu borada yanada teranroq qarashlar bilan boyitilgan maqolalar bilan bizni xursand etadilar.


Alisher domla Naimov,
Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi o‘rinbosari

O‘zlikni anglash – ma’naviyat asosidir O‘zlikni anglash – ma’naviyat asosidir O‘zlikni anglash – ma’naviyat asosidir
Ibratli hikoyalar