Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Yanvar, 2025   |   16 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:46
Peshin
12:38
Asr
15:39
Shom
17:23
Xufton
18:41
Bismillah
16 Yanvar, 2025, 16 Rajab, 1446

Andres Auer: bu serquyosh o‘lka menga begona emas

12.05.2018   2840   2 min.
Andres Auer: bu serquyosh o‘lka menga begona emas

Bugun, 10 may kuni Germaniya xalqaro hamkorlik jamiyati vakillaridan iborat delegatsiya O‘zbekiston musulmonlari idorasiga tashrif buyurdi. Mehmonlarni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Ibrohim domla Inomov kutib oldi.

Ibrohim domla Inomov mehmonlarni tashrif bilan samimiy qutlab, muftiy Usmonxon Alimov hazratlarining salomlarini yetkazdi.

Shundan so‘ng, Ibrohim domla Inomov O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan bugungi kunda yurtimizda amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar, xususan, diniy sohadagi ijobiy yangiliklar haqida gapirib o‘tdi.

U nutqida davom etib, diniy idora, uning tuzilmasi va faoliyati haqida atroflicha  to‘xtaldi. Shuningdek, O‘zbekiston musulmonlari idorasi tashabbusi bilan har yili bir necha yuz minglab adadda kitob, jurnal va gazetalar chop etilayotganini ta’kidladi. Bugungi tezkor zamonda, axborot olish va almashishning eng qulay vositasi internet bo‘lgani uchun hozirda diniy idora tizimida ham bir necha o‘nlab saytlar faoliyat yuritayotgani, ularda kundalik xabarlar, turli mavzudagi maqolalar, onlayn darslar va tezkor savol-javoblar berib borilayotganini alohida qayd etdi.

Uchrashuvda so‘z olgan delegatsiya rahbari Andreas Auer diniy idora vakillariga samimiy qabul uchun minnatdorlik bildirdi. U o‘z nutqida bu serquyosh o‘lka unga begona emasligi, O‘zbekistonda ancha yillardan beri ishlashi, ikki mamlakat o‘rtasidagi hamkorlik aloqalarida ozmi ko‘p hissa qo‘shayotganidan mamnun ekanini bildirdi. Shuningdek, u Germaniya davlat universiteti bilan hamkorlikda ijtimoiy-diniy masalalarga bag‘ishlangan ko‘plab loyihalar, jumladan, hozirda O‘zbekiston va Qozog‘iston bo‘yicha yangi loyiha ustida ish olib borayotganini aytdi.

Samimiy ruhda kechgan muloqot davomida jaholatga qarshi kurash bo‘yicha Diniy idora va imom-xatiblar tomonidan olib borilayotgan ishlar, ayniqsa, mahalla, ta’lim muassasalari, korxona va tashkilotlar bilan hamkorlikdagi ishlar haqida ma’lumot berildi.

Uchrashuv yakunida delegatsiya rahbari Andreas Auer yurtimizda amalga oshirilayotgan ishlar, o‘zgarishlar va yangilanishlarni e’tirof etib, O‘zbekistonda yoshlarni radikal g‘oyalardan himoya qilish borasida juda katta ishlar qilinganini yuksak baholadi.

Mehmonlar qabul va samimiy suhbat uchun minnatdorlik bildirdilar.

 

O‘MI Matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Hukm chiqarishda hadisning ahamiyati

16.01.2025   533   2 min.
Hukm chiqarishda hadisning ahamiyati

Hazrat Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam Qur’oni karimning sharhlovchisi sifatida hukm chiqarish vakolatiga ega edilar. Shunga binoan hadis hukm chiqarish bo‘yicha ikki asosiy sohani qamrab oladi.
Birinchi soha: Qur’oni karimda zikr etilgan hukmlarni yoritib berish.
Ikkinchi soha: Qur’oni karimda  ko‘rsatilmagan masalalarni hukm shaklida belgilash.
Birinchi sohada hadis Qur’oni karim oyatlarini tafsir qiladi. Umumiy ma’noga ega bo‘lganini xoslashtiradi, ya’ni unga xususiy ma’no beradi, mutloq, ya’ni, qayd va shartsiz oyatlarni qaydlaydi. 
Shu o‘rinda ba’zi bir misollar keltirib o‘tamiz. Qur’oni karimda “Namoz o‘qinglar” deb amr qilingan. Lekin namozlarning soni, sifati, rak’atlarining soni Payg‘ambarimiz alayxissalom tomonidan belgilangan va amalda ko‘rsatib berilgan. Bu esa mujmal iborani izohlash misoli.
Umumiy mazmunni xos qilish uchun misol. Qur’oni karimda meros tizimi umumiy ma’noda kelgan. Ya’ni meros qoldirish va meros olish huquqi berilgan. Lekin Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam meros olish uchun din birligi, qotil bo‘lmaslik va qul bo‘lmaslikni shart qilib qo‘yib uni xoslashtirganlar. Masalan, o‘z otasini o‘ldirgan yoki nohaq yo‘l bilan uning o‘limiga sabab bo‘lgan farzand otasidan meros olish xuquqidan mahrum bo‘ladi.
Ikkinchi soha bo‘yicha hadisga tegishli masalalar. Zarurat chog‘ida Qur’oni karimda aytilmagan biron bir yangi hukmni hadis hukm qilib belgilab beradi. Bu o‘rinda ayrim hukmlar Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamdan maxfiy vahiy yoki ilhom orqali sodir bo‘lgan va ba’zilari u zotning ijtihodlari va shaxsiy fikrlaridan kelib chiqqan. Albatta, Payg‘ambarimiz alayhissalom ijtihod qilishda ham islom ruhi va falsafasini nazarda tutar edilar.
Bu o‘rinda ko‘p misollar berish mumkin. Masalan, momoga merosdan oltidan bir hissa berish, nikoh bitimining to‘g‘ri bo‘lishi uchun guvohlar shartligi, badan a’zolari xun bahosini belgilash kabi hukmlar kiradi.
Islom shariatida hadislarning o‘rni ahamiyatli ekani ko‘rinib turibdi. Hukmlar faqatgina Qur’oni karimning o‘zidan olinmaydi. Qur’oni karimda kelgan ko‘pgina hukmlar tafsilotini bilish uchun hadislar muhim ahamiyat kasb etadi. Balki shar’iy hukmlarning bir qanchasi hadislar orqali kelib chiqqan ekan.     

Oybek Hoshimov,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.