Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Yanvar, 2025   |   16 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:46
Peshin
12:38
Asr
15:39
Shom
17:23
Xufton
18:41
Bismillah
16 Yanvar, 2025, 16 Rajab, 1446

“Har yerni qilma orzu...”

11.05.2018   3588   2 min.
“Har yerni qilma orzu...”

Yaratganga shukrki, jannatmonand yurtimizda yaxshi  yashash uchun hamma  sharoit mavjud: serunum yerimiz, mo‘l-ko‘l suvimiz, to‘rt fasldagi  tabiat mo‘tadilligi kishiga huzur bag‘ishlaydi. Afsuski, ayrim kishilar bunday nematlarga qanoat qilmasdan zarur bo‘lmasa-da, chet ellarga noqonuniy ravishda ishlashga ketmoqdalar.  Alloh  taolo: “Yerda o‘rmalovchi biror narsa (jonzot) yo‘qki, uning rizqi (ta’minoti) Alloh zimmasida bo‘lmasa” (Hud surasining 6-oyati).

Oyatdan ayon bo‘layotirki, bandani boqish Allohning zimmasida.

Haqiqatan, inson zoti hech qachon ochdan o‘lmaydi, yaqin o‘rtada falonchi och qolib o‘libdi, degan gapni eshitmadik. Abu Hurayra roziyallohu anhu Rasulloh sollallohu alayhi vasallamdan:  “Qachonki ishlar o‘z ahlidan boshqa kishilar qo‘liga o‘tkazilsa, qiyomatni kutavering” (Imom Buxoriy) mazmunidagi hadisni rivoyat qilgan. Hadisi sharifdan banda Parvardigor bergan kasb-hunar orqali rizqini terib yeyayotgan bo‘lsa ishini boshqa sohaga o‘zgartirmasligi lozimligi ayon bo‘ladi. Sabr qilib halol yo‘l bilan harakat qilsa, albatta ko‘zlagan natijaga erishadi.  Shunday ekan, ayrim insonlar mo‘may pul topish ilinjida  o‘z ona yurtidan  olislarda tili, dini, irqi, millati, boshqa kimsalar ichida ishlashlikni ixtiyor qilmaganlari ma’qul.

Yaratgan Egam sendan harakat  Mendan barakat, degan. Yurtimizda ham tadbirkorlik, kasanachilik, dexqonchilik, hunarmandlik qilaman deganlarga hamda  har bir ilm oluvchilar uchun ilm eshiklari ochiq, barcha sohada halol  mehnat qilgan insonlarga oilasi, bola-chaqasi uchun sharoitlar muhayyo. Chet elga ketayotgan ayrim fuqarolarning aksarining qo‘lida kasb-hunari yo‘q, na til biladi, na qonun-qoidani. Ilmi, e’tiqodi sust yoshlar u yerda tayinli ish topa olmay, qiynalib, har xil yot oqimlarga kirib qolayotir, aldanib qullikka sotilib ketyotir yoki urush bo‘layotgan yurtlarda tirik  qurol bo‘lib qolayotir. U yerda eng og‘ir ishlarni sog‘ligi ko‘tarmay yoki bemor bo‘lib yoxud avtohalokatga uchrab erta olamdan o‘tmoqda.

To‘g‘ri, ba’zilar tayinli ish topib,  chet elda qonuniy mehnat qilib, uylariga moddiy yordam qilmoqdalar. Ammo ular ham imkon qadar qisqa fursatlarda oilasidan xabardor bo‘lib tursa, zimmalaridagi burchlarini ado etgan bo‘ladi.  Zero, inson zoti mol-u dunyo topish mumkin, lekin umr, vaqt, ota-onasi, oilasini, issiq makonini topishi qiyin.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Har biringiz qo‘l ostingizdagilardan so‘ralasiz”, deb bizni ogohlantirganlar.

Farzandlarimizni o‘z nazoratimizdan qochirmaylik, ilm-u odob kasb-u hunar o‘rgataylik, shunda oilamiz, davlatimiz, hayotimiz yanada tinch va osoyishta bo‘ladi.

 

Abdulvohid IS'HOQOV,

Namangan shahridagi “Mirhakimboy” jome masjidi imom-xatibi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Vatan har kishining qalbidan boshlanadi

13.01.2025   3039   4 min.
Vatan har kishining qalbidan boshlanadi

Vatan – bu insonning tug‘ilib o‘sgan yeri, uning go‘daklik chog‘idanoq mehr qo‘ygan o‘chog‘i, mahallasi va qishlog‘i bilan ta’riflanadi. “Vatan” so‘zi arab tilida tug‘ilib o‘sgan joy, ona yurt ma’nosini anglatadi. Vatanga muhabbat yuksak insoniy fazilat. Bu borada: “Vatanni sevmoq iymondandir” hikmatini esga olishning o‘zi kifoyadir. Bizga ma’lumki, Vatanga bo‘lgan muhabbat joy, makon va vaqt tanlamaydi. Bu tuyg‘u inson tug‘ilishi bilan vujudga kelib, vafot etishi bilan o‘z poyoniga yetadi.


Vatanga mehr esa ona suti bilan qalbga singadi. Shu o‘rinda Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Burhoniddin Marg‘iloniy, Qaffol Shoshiy, Farobiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Al-Xorazmiy, Mirzo Ulug‘bek, Ahmad Farg‘oniy kabi buyuk allomalarimiz Vatanga bo‘lgan kuchli  muhabbatlari tufayli ko‘plab asarlarini yurt nomi bilan bog‘laganlari tarixdan ma’lum.


Buyuk ajdodlarimiz Najmiddin Kubro Vatan himoyachisi qanday bo‘lishiga yorqin misol bo‘la oladi. Minglab muridlarga ega bo‘lgan bu tariqat peshvosi mo‘g‘ullar bostirib kelganligidan xabar topgach, birinchilardan bo‘lib Vatan himoyasiga otlanadi. Mo‘g‘ul hukumdorlari Najmiddin Kubroning xalq orasidagi obro‘-e’tiborini ko‘rib, unga shaharni tashlab, o‘zi ixtiyor qilgan tarafga ketishini taklif qiladi. Biroq, vatanini o‘z jonidan ustun bilgan Najmiddin Kubro bosqinchilarga qarshi jangga kirishadi, lashkarlarni olg‘a chorlab borayotganida shahid bo‘ladi. Jaloliddin Manguberdining esa mohir lashkarboshiligi, jasorati va mardligi mo‘g‘ul imperiyasi hukmdori Chingizxonni lol qoldirgani tarix sahifalaridan ma’lum. U Jaloliddinning sha’niga maqtov so‘zlarini izhor etib: “Otadan dunyoda hali bunday o‘g‘il tug‘ilmagan. U sahroda sher kabi g‘olib jangchi, daryoda esa nahang (akula) kabi botirdir”, deydi va o‘g‘illariga yuzlanib: “Otaga shunday o‘g‘il zarurki, u ikki girdob – olov va suv girdobidan ozodlik maydoniga chiqa oladi”, deb ta’riflashi uning mardligini tan olganini anglatadi.


Bir  so‘z  bilan  aytganda,  ming  yillar  davomida  yurtimizga ko‘plab bosqinchilik hujumlari bo‘lgan. Barcha zamonlarda o‘z yurti himoyasi uchun bosqinchilarga qarshi ozodlik bayrog‘ini baland ko‘targan vatanparvar yo‘lboshchilar, millat qahramonlari dushmanlar bilan tinimsiz kurash olib borgan.


Vatanni sevish uni himoya qilish savobli ish. Unga xiyonat qilish esa kechirilmaydigan katta gunoh bo‘lsa-da, ayrim kishilar o‘z vatanini tashlab o‘zga yurtlarda vatangadolik qilib yurganliklariga nima deyish mumkin. 


Bobolarimizdan meros bo‘lib kelayotgan “O‘zga yurtda shoh bo‘lguncha o‘z yurtingning gadosi bo‘l” degan hikmatli so‘zga ko‘ra, bu insonlarda na vatan, na insoniylik, na ota-onaga bo‘lgan hurmat, aka-uka, opa-singilga bo‘lgan mehr, qavmu qarindosh va qo‘ni qo‘shnichilikka nisbatan oqibatni aks etmaganini ko‘rishimiz mumkin. Ularning ayrimlari esa turli radikal diniy-ekstremistik tashkilot va oqimlarga qo‘shilib ketayotgani kishini ajablantiradi. Ular o‘zga ayrim manfaatdor yovuz kishilarning nayrangiga uchib o‘z vatanidan, oilasidan hatto ota-onasidan ham voz kechib ketmoqda… Bunday xislat insoniylik me’zoniga xam to‘g‘ri kelmaydi. Zero, inson o‘z vatani ravnaqi uchun fidoiylik ko‘rsatishi, bu yo‘lda kerak bo‘lsa, jonini ham berishga tayyor bo‘lishi lozimdir.


Donishmandlardan birining aytishicha: “Vatan bir bog‘dir, Vatanning sodiq farzandlari bu bog‘ni o‘z yurak qonlari ila sug‘armaklari darkordir”. O‘zini vatan farzandi deb hisoblovchi inson butun tanu-joni bilan yurak qoni ila vatan bog‘ini yashnatish uchun xizmat qilishi kerak. “Vatan ostonadan boshlanadi”, deganidek vatan har bir kishining qalbidan, vijdonidan boshlanadi.


Ma’rufxon Aloxodjayev,
Namangan shahar “Abdulqodir qori” jome
masjidi imom-xatibi

 

MAQOLA