Yaratganga shukrki, jannatmonand yurtimizda yaxshi yashash uchun hamma sharoit mavjud: serunum yerimiz, mo‘l-ko‘l suvimiz, to‘rt fasldagi tabiat mo‘tadilligi kishiga huzur bag‘ishlaydi. Afsuski, ayrim kishilar bunday nematlarga qanoat qilmasdan zarur bo‘lmasa-da, chet ellarga noqonuniy ravishda ishlashga ketmoqdalar. Alloh taolo: “Yerda o‘rmalovchi biror narsa (jonzot) yo‘qki, uning rizqi (ta’minoti) Alloh zimmasida bo‘lmasa” (Hud surasining 6-oyati).
Oyatdan ayon bo‘layotirki, bandani boqish Allohning zimmasida.
Haqiqatan, inson zoti hech qachon ochdan o‘lmaydi, yaqin o‘rtada falonchi och qolib o‘libdi, degan gapni eshitmadik. Abu Hurayra roziyallohu anhu Rasulloh sollallohu alayhi vasallamdan: “Qachonki ishlar o‘z ahlidan boshqa kishilar qo‘liga o‘tkazilsa, qiyomatni kutavering” (Imom Buxoriy) mazmunidagi hadisni rivoyat qilgan. Hadisi sharifdan banda Parvardigor bergan kasb-hunar orqali rizqini terib yeyayotgan bo‘lsa ishini boshqa sohaga o‘zgartirmasligi lozimligi ayon bo‘ladi. Sabr qilib halol yo‘l bilan harakat qilsa, albatta ko‘zlagan natijaga erishadi. Shunday ekan, ayrim insonlar mo‘may pul topish ilinjida o‘z ona yurtidan olislarda tili, dini, irqi, millati, boshqa kimsalar ichida ishlashlikni ixtiyor qilmaganlari ma’qul.
Yaratgan Egam sendan harakat Mendan barakat, degan. Yurtimizda ham tadbirkorlik, kasanachilik, dexqonchilik, hunarmandlik qilaman deganlarga hamda har bir ilm oluvchilar uchun ilm eshiklari ochiq, barcha sohada halol mehnat qilgan insonlarga oilasi, bola-chaqasi uchun sharoitlar muhayyo. Chet elga ketayotgan ayrim fuqarolarning aksarining qo‘lida kasb-hunari yo‘q, na til biladi, na qonun-qoidani. Ilmi, e’tiqodi sust yoshlar u yerda tayinli ish topa olmay, qiynalib, har xil yot oqimlarga kirib qolayotir, aldanib qullikka sotilib ketyotir yoki urush bo‘layotgan yurtlarda tirik qurol bo‘lib qolayotir. U yerda eng og‘ir ishlarni sog‘ligi ko‘tarmay yoki bemor bo‘lib yoxud avtohalokatga uchrab erta olamdan o‘tmoqda.
To‘g‘ri, ba’zilar tayinli ish topib, chet elda qonuniy mehnat qilib, uylariga moddiy yordam qilmoqdalar. Ammo ular ham imkon qadar qisqa fursatlarda oilasidan xabardor bo‘lib tursa, zimmalaridagi burchlarini ado etgan bo‘ladi. Zero, inson zoti mol-u dunyo topish mumkin, lekin umr, vaqt, ota-onasi, oilasini, issiq makonini topishi qiyin.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Har biringiz qo‘l ostingizdagilardan so‘ralasiz”, deb bizni ogohlantirganlar.
Farzandlarimizni o‘z nazoratimizdan qochirmaylik, ilm-u odob kasb-u hunar o‘rgataylik, shunda oilamiz, davlatimiz, hayotimiz yanada tinch va osoyishta bo‘ladi.
Abdulvohid IS'HOQOV,
Namangan shahridagi “Mirhakimboy” jome masjidi imom-xatibi
Luqmoni Hakim o‘z o‘g‘illariga qilgan nasihatlari Qur’oni karimda keltiriladi.
Nasihatning eng birinchisi – shikrdan qaytarish.
“Ey, o‘g‘ilcham! Allohga shirk keltirmagin! Chunki shirk ulkan zulmdir” (Luqmon surasi, 13-oyat).
Shirk eng og‘ir zulm, eng qabih jaholat va eng katta gunoh sanaladi.
Nasihatning ikkinchisi – ota-onaning haqqini ado etish.
“Agar ular (ya’ni ota-onang) seni o‘zing bilmagan narsalarni Menga sherik qilishga zo‘rlasalar, u holda ularga itoat etma! Ularga (garchi kofir bo‘lsalarda) dunyoda yaxshi muomalada bo‘lgin” (Luqmon surasi, 15-oyat).
Ota-ona hatto mushrik bo‘lsalar-da, ularga qo‘pol munosabatda bo‘lmaslik talab etiladi.
Nasihatning uchinchisi – Alloh oshkor maxfiy har bir narsa bilib turuvchi Zot.
“Ey, o‘g‘ilcham! Shubha yo‘qki, agar xantal (o‘simligining) urug‘idek (yaxshi yoki yomon amal qilinadigan) bo‘lsa, bas, u (amal) biror xarsang tosh ichida yo osmonlarda yoki yer ostida bo‘lsa, o‘shani ham Alloh keltirur. Zero, Alloh lutfli va ogoh zotdir” (Luqmon surasi, 16-oyat).
Nasihatning to‘rtinchisi – namoz, amri ma’ruf, nahyi munkar va sabr.
“Ey, o‘g‘ilcham! Namozni barkamol ado et, yaxshilikka buyur va yomonlikdan qaytar hamda o‘zingga yetgan (balolar)ga sabr qil!...” (Luqmon surasi, 17-oyat).
Nasihatning beshinchisi – ochiq yuzli, shirin so‘zli, tavoze’li bo‘lish, kibrlanmaslik.
“Odamlarga (kibrlanib) yuzingni burishtirmagin va yerda kerilib yurmagin! Chunki Alloh barcha kibrli, maqtanchoq kimsalarni suymas” (Luqmon surasi, 18-oyat).
Nasihatning oltinchisi – baqir-chaqir qilmaslik.
“(Yurganingda) o‘rtahol yurgin va ovozingni past qilgin! Chunki ovozlarning eng yoqimsizi eshaklar ovozidir” (Luqmon surasi, 19-oyat).
Davron NURMUHAMMAD