Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam: “Ibodatdan keyingi eng afzal amallardan biri – mo‘minlar qalbiga xursandchilik ulashish”, deb marhamat qilganlar.
Haqiqatan ham, bir insonga yaxshilik qilib, uning ko‘nglini ko‘tarish, ruhiy tasalli berish – dinimizda ajri ulug‘ amal hisoblanadi. Mana shunday hikmatni o‘ziga shior qilib olgan O‘zbekiston musulmonlari idorasi savobli ishlar qilishda davom etmoqda.
Namangan viloyatida xizmat safarida bo‘lib turgan muftiy Usmonxon Alimov hazratlari Namangan viloyati bosh imom-xatibi Abdulhay Tursunov, tuman bosh imom-xatibi Shokirjon Mansurov hamda tuman DXX rahbari Orifjon Xomidov hamrohligida Uchqo‘rg‘on tumani Nurobod ko‘chasida istiqomat qiluvchi Zokirjon Saitaliyevning xonadoniga tashrif buyurishdi.
Ma’lum bo‘lishicha, Zokirjon Saitaliyev qariyb 20 yildan buyon jazoni ijro etish muassasasida saqlanmoqda. Uning rafiqasi Tojixon Saitaliyeva yurtimizdagi ijobiy o‘zgarishlar natijasida, eri qattiq tartibli koloniyalardan manzillisiga o‘tkazilganini aytib, endilikda turmush o‘rtog‘i avfnoma yozgani, davlatimiz Rahbarining oqilona islohotlari natijasida, turmush o‘rtog‘ining ozodlikka chiqishiga umidvor ekanini aytdi. Shuningdek, Tojixon Saitaliyeva o‘tgan davr mobaynida juda qattiq qiyinchiliklarni boshidan o‘tkazgani, diyorimizda aholi manfaatlarini o‘ylab amalga oshirilayotgan xayrli ishlar ko‘nglini yorishtirgani, ayniqsa, mana shunday din peshvolari va mutasaddi shaxslarning uning xonadoniga tashrif qilishlari katta xursandchilik baxsh etganini ko‘zida yosh ila so‘zladi.
Shundan so‘ng, muftiy hazratlari muhtaram Prezidentimizning xalq dardini o‘ylab, olib borayotgan dono siyosatlari natijasida, qilgan qilmishiga chin ko‘ngildan pushaymon bo‘lgan, jinoyatni bilib-bilmay sodir etgan, to‘g‘ri yo‘lga qat’iy o‘tgan mahkumlarning avf etilayotganini tushuntirib, Saitaliyev Zokirjonning ham yaqin kunlarda ozodlikka chiqishini Yaratgan Parvardigordan so‘rab duolar qildilar. Shuningdek, xonadon ahllariga tasalli berib, ularning ko‘nglini ko‘taradigan iliq so‘zlarni aytdilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Tarixchilar Usmonli sultonlarining haj ziyoratiga bormaganiga ikki sababni ko‘rsatadilar:
1. Xavfsizlik muammolari:
Sultonlar haj safariga borishda xavfsizlik muammolariga duch kelgan bo‘lishlari mumkin. Ular uchun hajga borish oddiy odamlarnikidan farqli ravishda murakkab bo‘lgan, chunki sultonning yo‘lda hujumga uchrash xavfi katta edi. Bu holat katta qo‘shin bilan safar qilishni talab qilardi. Haj niyatida yo‘lga chiqib qon to‘kishga sabab bo‘lmasligini afzal bilganlar.
2. Davlat boshqaruvidagi mas’uliyat:
Sultonlar mamlakatni muddatsiz tark etish xavfli deb hisoblashgan. Haj safarlari bir necha oy davom etgani sababli, davlatni hukmdorsiz qoldirish anarxiya va siyosiy beqarorlikka olib kelishi mumkin edi. Shuning uchun sultonlar haj o‘rniga davlat boshqaruvi va xarbiy yurishlarga ustunlik berganlar.
Vaqt o‘tishi bilan Usmonlilar sulolasiga bu an’anaga aylandi. Sultonlar “hajji badal” qilishni tayinlagan bo‘lishi mumkin.
Shu bilan birga, Usmoniy sultonlari Makka va Madinaga doim e’tibor qaratgan. Ular har yili xayriya karvonlarini jo‘natib, muqaddas shaharlarning aholisiga moliyaviy yordam ko‘rsatganlar va Haramayn masjidlarini ta’mirlab, kengaytirib turganlar.
Po‘latxon Kattayev,
TII Hadis va Islom tarixi fanlari kafedrasi katta o‘qituvchisi.