Sayt test holatida ishlamoqda!
03 Avgust, 2025   |   9 Safar, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:48
Quyosh
05:20
Peshin
12:34
Asr
17:31
Shom
19:42
Xufton
21:07
Bismillah
03 Avgust, 2025, 9 Safar, 1447

Mualliflar kitoblarni nega qo‘rqinchli nomlamoqda?

04.05.2018   3256   2 min.
Mualliflar kitoblarni nega qo‘rqinchli nomlamoqda?
Bugun kitob do‘konlarida qora va rangdor tusdagi, nomi esa tashqi ko‘rinishidan ham qo‘rqinchli kitoblar to‘lib ketdi.
Farzand dunyoga kelar ekan, ota-ona unga barkamol unib-o‘ssin, nomiga monand atrofdagilariga yaxshiliklar ulashsin, deya nafis ismlar qo‘yishadi. Ijodkorning ham bir asar yaratishini xuddi ota-onaga mezgash mumkin. Bilaks, bugun kitob do‘konlarida qora va rangdor tusdagi, nomi esa tashqi ko‘rinishidan ham qo‘rqinchli kitoblar to‘lib ketdi. Shu o‘rinda bir savol tug‘iladi. Nega ijodkorlar o‘z “farzand”larini qo‘rqinchli nomlamoqda? 
 
Masalan, Nuriddin Ismoilovning “Iblis saltanati”, “Mafiya sardori”, Nabijon Hoshimovning “Yovvoyi qiz”, Ilhom Zoirning “Ajal piramidasi”, Bahodir Xudoberganovning “Qo‘ynimdagi qotil”, Azamat Qorjovovning “Marhum kelinning xiyonati”, “Zindonband qiz nolasi”, “Qil ustidagi taqdir”, “Go‘r qizi” nomli ko‘plab asarlarga duch kelamiz.

Kitob mutolaasiga keng e’tibor berilayotgan sharoitda ular soni, turi va xillari ham ko‘payib ketdi. Mana yigirma-o‘ttiz yildirki, kitobxonlar orasida detektiv asarlarni o‘qish avj olgan. Aslida, kitobning yomoni bo‘lmaydi. Ammo ruhiyatga, qalbga salbiy ta’sir etadiganlari uchraydi.
 
Asar yaxshi bo‘lsa, hech qanday yaltiroq va jimjimador nomsiz ham o‘z o‘quvchisini topadi. Bugungi kunda detektiv asarlar shiddat bilan o‘quvchilar orasida ommalashyapti. Aslida, o‘quvchini majburlab bo‘lsa ham kitob o‘qitish savob ish. Ammo bu xildagi asarlar qay darajada kitobxon salohiyati o‘sishida ahamiyat kasb etayapti? Badiiy adabiyot bo‘stoniga qanchalar foydasi tegmoqda? Balki, faqat nomigina ularning ko‘p o‘qilish reytingini saqlab turgandir. Qaydam, asrlar o‘tib ham so‘zning sehri tufayli o‘quvchilar qalbiga yo‘l topib boradimi, yo‘qmi buni vaqt ko‘rsatadi. Ammo kitobni bu darajada qo‘rqinchli va qo‘pol nomlamaslik kerak nazarimda. 
 
To‘g‘ri, milliy dostonchiligimizda “Go‘ro‘g‘li”, yigirmanchi asr adabiyotimizda esa “Dahshat” va “Jinlar bazmi” nomli mashhur asarlar bor. Vaqtlar o‘tib ham ushbular badiiy did va saviyasi balandligi tufayli adabiyotimizda saqlanib, o‘z o‘quvchisini yo‘qotmadi. Ammo bugun mo‘may pul ishlab olish maqsadida chiqarilayotgan ayrim kitoblarni ertaga kitobxon o‘qimasligi ham mumkin. 
 
Unutmaylik, asrlar o‘tsa ham kitob insonni ma’rifatga yetaklaydigan yagona yo‘l bo‘lib qoladi.

Dilobar Asliddin qizi, 
O‘zMU magistranti.
 
 
O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Chandiq qolur, dog‘ qolur...

01.08.2025   6279   2 min.
Chandiq qolur, dog‘ qolur...

Bir qishloqda jahli tez chiqadigan, o‘zini boshqa olmaydigan o‘spirin yigit bor ekan. Kunlardan birida otasi unga har gal jahli chiqqanida bir mix olib, uyning oldidagi daraxtga qoqishini aytdi.


O‘g‘il shunday qila boshladi. Bir necha mix qoqilgan daraxtni ko‘rib, yigitning unga rahmi keldi. O‘zini boshqarishni, sabrli bo‘lishni o‘rgandi. Daraxtga mix qoqmay qo‘ydi. Buni ko‘rgan ota endi o‘g‘liga qoqilgan mixlarni sug‘urib tashlashni buyurdi. O‘g‘il otasining aytganini bajardi.


Daraxtning yaralari bitib, o‘rnida chandiqlar paydo bo‘ldi. Ota o‘g‘liga:


– Qara, o‘g‘lim! Qoqilgan har bir mix bu daraxtni yaralagan edi. Ularni sug‘urib tashlagan taqdiringda ham, o‘rni, chandiqlari qoldi. Endi daraxtning ana shu joylari mo‘rtlashib, qurt tushadi va uni yemiradi.


O‘g‘il boshini egib qoldi. Ota so‘zida davom etdi:


– Bu-ku bir daraxt ekan, Alloh taolo azizu mukarram qilib yaratgan inson zotining qalb atalmish daraxtiga ham ba’zan til atalmish bolg‘a bilan so‘z atalmish mixlar qoqiladi. Garchi keyin xatolar tan olinib, uzr so‘ralib, u “mix”lar sug‘urib olinsa-da, o‘rnida chandig‘i, dog‘i qoladi... Sen o‘shanday mixlarni qoqishdan saqlan. O‘zingni idora qilishni, jahlingni jilovlashni o‘rgan!..


Darhaqiqat, inson qalbi go‘yo nafis bir oynaga o‘xshaydi. U darz ketsa, keyin hech qachon aslidagidek tiklanmaydi. Shunday ekan, har doim Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamga o‘xshab muomila qilishni o‘rganaylik hech bo‘lmasa harakat qilaylik. Alloh hammamizni to‘g‘ri yo‘ldan adashtirmasin! Zero, ko‘ngil – Yaratganning nazargohidir.


Qudsiy hadislardan birida Alloh taolo: “Men sizlarning na suratingizga  va na chiroylaringizga qarayman. Balki qalblaringizga qarayman va sizlardagi yaxshi xislatlardan rozi bo‘laman”, degan. 

Akbarshoh Rasulov

O'zbekiston yangiliklari