O‘zbekiston va Fransiya o‘rtasidagi o‘zaro hurmat va ishonchga asoslangan do‘stona aloqalar ko‘p asrlik tarixga ega. Buyuk sarkarda Sohibqiron Amir Temurning Karl VI ga yo‘llagan maktubida: “Biz sizning davlatingiz gullab-yashnashini do‘stona tilab qolamiz”, degan samimiy istaklarni o‘qish mumkin. Yetti asr muqaddam bitilgan ushbu noma ikki mamlakat o‘rtasidagi do‘stlik naqadar mustahkam asosga ega ekanini yaqqol namoyon etadi.
Kuni kecha O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi, Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi vakillaridan iborat O‘zbekiston delegatsiyasi Fransiyaga tashrif buyurdi. Safardan ko‘zlangan asosiy maqsad Prezidentimiz tashabbusi bilan yurtimizda diniy-ma’rifiy sohada olib borilayotgan keng ko‘lamli islohotlar, islom tamadduniga beqiyos hissa qo‘shgan buyuk allomalarimiz, aziz avliyolarimizning boy ma’naviy merosini chuqur o‘rganish, tabarruk qadamjolarini obod etish borasidagi ishlarni xalqaro hamjamiyatga yetkazish, manfaatli aloqalarni yo‘lga qo‘yish, o‘zaro tajriba almashishdan iborat.
O‘zA xabariga ko‘ra, Fransiya Islom fondida bo‘lib o‘tgan uchrashuv samiy ruhda kechdi. Unda O‘zbekistonning vijdon erkinligini ta’minlashdagi boy tajribasi, turli dinlarga e’tiqod qiluvchilarga o‘z ibodatlarini ado etishlari uchun yaratilgan sharoitlar haqida batafsil ma’lumot berildi.
– Globallashuv jarayonlari shiddat bilan rivojlanib borayotgan hozirgi sharoitda turli millat va din vakillarining bir-birini tushunishi, qo‘llab-quvvatlashi, jamiyat taraqqiyoti yo‘lida hamkorlik qilishi o‘ta zarur, – deydi Fransiya Islom fondi prezidenti Jan Per Shevenman. – O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan olib borilayotgan ijtimoiy-siyosiy islohotlarni katta qiziqish bilan kuzatib borayapmiz. Shubhasiz, mamlakatingiz Markaziy Osiyo mintaqasida hal qiluvchi kuchga ega. Biz O‘zbekiston bilan madaniy-ma’rifiy sohada hamkorlik qilishdan manfaatdormiz.
Qayd etish kerakki, mazkur fond 66 millionlik Fransiya aholisi ichida 7 milliondan ziyod musulmonlarning o‘ziga xos o‘rni va mavqeini saqlash, ularning jamiyatga har tomonlama intergatsiyalashuvini ta’minlashga qaratilgan keng qamrovli faoliyatni amalga oshiradi. Fond xodimlari O‘zbekistondagi islom tadqiqotlari markazlari bilan hamkorlikda islom dinining tinchlikparvar mohiyatini o‘rganish, birgalikda ilmiy loyihalarni amalga oshirishdan manfaatdor ekanini bildirdi.
E’tiborli jihati, Fransiya Islom fondi 2021 yilda Fransiya madaniyat ishlari vazirligi, Luvr muzeyi bilan hamkorlikda Parij shahrida “Buyuk ipak yo‘li madaniyati” mavzusidagi xalqaro ko‘rgazmani o‘tkazishga hozirlik ko‘rmoqda. Fransiya tomoni ushbu ko‘rgazma doirasida “O‘zbekiston – islom sivilizatsiyasi markazi” nomli mamlakatimizning qadimiy va boy tarixiga oid ekspozitsiyalarni tayyorlashda hamkorlik qilishga umid bildirdi.
O‘zbekiston musulmonlar idorasi matbuot xizmati
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَءُوا كِتَابِيَهْ. إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَاقٍ حِسَابِيَهْ. فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ. فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ. قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ. كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ
Yaqinda davlatimiz Rahbari raisligida ijtimoiy himoya sohasida amalga oshirilgan ishlar hamda 2025 yildagi ustuvor vazifalarga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari nutq so‘zladi.
Jumladan, ijtimoiy himoyaga muhtoj, nogironligi bo‘lgan kishilarga yordam ko‘rsatishning fazilati, ular haqiga xiyonat qilish og‘ir gunohligi, Ijtimoiy himoya milliy agentligi tashkil etilishi, xayru ehsonlar o‘z egalariga yetkazilayotgani, yaxshilik qilishning fayzu barakasi haqida to‘xtaldi.
Qur’oni karimda yutuqqa erishish va oxiratda najot topishning to‘rt asosiy sababi haqida so‘z boradi. Alloh taolo aytadi: “Ey iymon keltirganlar, ruku, sajda qilinglar va Rabbingizga ibodat qilinglar hamda yaxshilik qilinglar, shoyadki, najot topsangiz” (Haj surasi, 77-oyat).
“Yaxshilik qilinglar” buyrug‘i barcha yaxshilikni o‘z ichiga oladi. Alloh taolo boshqa bir oyatda aytadiki: “Ularning ko‘pgina maxfiy suhbatlarida yaxshilik yo‘q, magar kim sadaqaga, yaxshilikka va odamlar orasida islohga amr qilsagina, yaxshilik bor” (Niso surasi, 114-oyat).
Haqiqiy yutuq odamlarning holini o‘nglash kabi voqelikda ta’siri ko‘rinadigan yaxshi amallaridir. Talabaning muvaffaqiyati ilmiy yuksalishda, jamiyatga foydasi tegadigan mutaxassis bo‘lib yetishishda. Ustozning muvaffaqiyati talabalarga chiroyli ta’lim berishda. Shu kabi har qanday kasb egasining yutug‘i o‘z ishini puxta bilishi, unga yuklangan vazifani to‘la-to‘kis ado etishidadir.
Haqiqiy yutuq Haqning toatida bo‘lish, Uning buyrug‘iga amal qilish, qaytarig‘idan qaytish ila ro‘yobga chiqarkan!
Haqiqiy yutuq – qiyomat kunida kishining amallari yozilgan daftari o‘ng tomonidan berilishidir: «Bas, o‘z kitobi (nomai a’moli) o‘ng tomonidan berilgan kishi aytur: “Mana, mening kitobimni o‘qingiz! Darhaqiqat, men hisobotimga ro‘baro‘ bo‘lishimni bilar edim”. Bas, u qoniqarli maishatda, oliy jannatda, mevalari (uzib oluvchiga) yaqindir. (Jannat ahliga): “O‘tgan kunlarda (dunyoda) qilib o‘tgan (ezgu) amallaringiz sababli (ushbu noz-ne’matlarni) yoqimli ishtaha bilan yeb-ichaveringiz!” (deyilur)» (Haqqa surasi, 19–24-oyatlar).
Musulmon inson dini va oxirati xususida muvaffaqiyatga erishishi kerak degani dunyoviy muvaffaqiyatlarga erishishga harakat qilmasin, dunyoga butunlay qo‘l siltasin deganimas! Aksincha, musulmon kishining dunyoda muvaffaqiyat qozonish uchun harakat qilishi – Allohning yerdagi “xalifasi” maqomiga munosib ish! O‘tkinchi hayotda muvaffaqiyat qozonishga berilib ketib, oxirat tadorigidan chalg‘imasa, bas! Musulmonlar dinu dunyolarida, oxiratlarida yutsalar, naqadar soz bo‘ladi!
Abdulaziz ABDULLAYEV,
Qamashi tumanidagi “Chim” jome masjidi imom-xatibi
"Hidoyat" jurnali 2-sonidan