Islom olimlaridan biri talabalari bilan birga qayoqqadir ketayotgan edi. Yo‘l bo‘yidagi uylarning biridan er-xotinning baqir-chaqir qilayotgani eshitildi. Ustoz talabalariga yuzlanib:
– Odamlar nega bir-biriga g‘azab bilan qichqiradi?.. – deb so‘radi.
Talabalardan biri:
– Odam jahli chiqqanda baqiradi-da, – dedi.
Shunda u muborak zot:
– Ammo jahlimizni chiqargan inson shundoqqina peshonamizda turgan choqda unga nega baqirib gapiramiz? Unga aytmoqchi bo‘lgan gaplarimizni pastroq ovozda aytishimiz va so‘zlashga katta kuch sarflashimiz mumkin bo‘la turib nega bo‘g‘zimizni yirtadigan darajada katta kuch sarflab baqiramiz? – deb yana so‘radi.
Talabalaridan sas chiqmagach, o‘zi tushuntira boshladi:
– Ikki inson bir-biridan g‘azablangani zahoti ularning qalblari bir-biridan uzoqlashadi. Shundan keyin ular uzoq masofadan bir-biriga ovozi eshitilsin uchun baqirishga majbur bo‘ladilar. Ularning g‘azabi qanchalik kuchaysa, o‘rtadagi masofa ham shuncha uzoqlashib boraveradi va ular yanada qattiqroq baqirib gapirishga majbur bo‘ladilar.
Xo‘p, ikki inson bir-birini sevsa-chi, unda nima bo‘ladi? Ular baqirish o‘rniga muloyim ohangda gaplashadi. Chunki qalblari bir-biriga juda ham yaqindir yoki oradagi masofaning o‘zi ham yo‘qdir.
Xo‘sh, ikki inson bir-birini juda ham qattiq sevsa nima bo‘ladi? U holda ularga so‘zlashishning keragi yo‘q. Shunchaki shivirlashadi, xolos. Negaki, ularning qalbi bir-biriga yanada yaqinlashgandir. Bora-bora ularning shivirlashiga ham ehtiyoj qolmaydi, bir-biriga qarab qo‘ysalar bas, shuning o‘zi yetarli bo‘ladi. Ikki insonning bir-biriga bo‘lgan haqiqiy sevgisining izhori ana shudir.
Yana bir ozdan so‘ng talabalariga qarata bunday dedi:
– Shunday ekan, biror sabab bilan bahslashib qolsangiz, qalblaringizning orasiga masofa kirishiga yo‘l qo‘ymang. Orangizga masofa olib kiradigan so‘zlardan uzoq bo‘ling, yo‘qsa, sizlarni uzoqlashtirib yuboradi u.
Demishlarki…
“Cabzavotchi baqirur, sarrof baqirmas,
Eskichi baqirur, antiqachi baqirmas...”
Fikri qiymatli bo‘lgan baqirmaydi, baqirgan o‘ylamaydi, o‘ylamagan g‘avg‘o qiladi.
Sasimizni emas, so‘zimizni yuksaltiraylik.
Rabbim bizni go‘zal so‘zli, hikmatli va nazokatli bandalaridan aylasin, inshoalloh!
Turkchadan Damin JUMAQUL tarjima qildi.
O‘MI Matbuot xizmati
Mashhur ishbilarmon bilan bo‘lgan suhbatda undan hayotidagi esda qolarli voqea haqida so‘rashdi. U bunday hikoya qilib berdi:
«Bir kuni o‘zimda ikkilanish, taraddudni his qilib, ochiq havoda sayr qildim. Eshigi ochiq turgan bir masjid yonidan o‘tarkanman, o‘zimga-o‘zim: “Kirib ikki rakat namoz o‘qiy”, deya masjidga burildim. Unda bir kishi qiblaga yuzlanib, qo‘llarini ko‘targancha yolvorib duo qilayotgan ekan. Bildimki, biror muammosi bor. U duo qilib bo‘lgach, sekin oldiga bordim:
– Biror muammo bormi?
– Bo‘ynimda qarzim bor, – dedi u. – Shu meni bezovta qilyapti.
– Qancha?
– To‘rt ming.
Saxiyligim tutdi. Cho‘ntagimdan pul chiqarib, unga to‘rt ming berdim. U juda xursand bo‘lib ketdi va menga rahmat aytib, haqqimga duo qildi. Men tashrif qog‘ozimni berib: “Biror ehtiyojingiz bo‘lsa qo‘ng‘iroq qiling yoki ishxonamga keling”, dedim. Bu taklifdan yanada xursand bo‘ladi, deb o‘ylagandim. Biroq uning javobi meni hayratda qoldirdi! U aytdiki: “Yo‘q, birodar! Alloh sizni mukofotlasin, bu tashrif qog‘oziga ehtiyojim yo‘q. Men biror ehtiyojim bo‘lsa, ikki rakat namoz o‘qib, qo‘limni duoga ochib, hojatimni Allohdan so‘rayman. Alloh tez orada hojatimni ravo qiladi. Xuddi hozir sizni bu yerga boshlab kelib, vosita qilganidek!..”
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilingan bir hadis yodimga keldi: “Agar Allohga haqiqiy tavakkal qilsangiz, Alloh xuddi qushlarga rizq berib qo‘yganidek rizqingizni yetkazadi. Ular tongda hech vaqosiz chiqib ketib, kech bo‘lganda qorinlarini to‘yg‘azib qaytgani kabi”.
Masjiddan Alloh taoloning quyidagi oyatini takrorlab chiqdim: “Va barhayot, o‘lmaydigan Zotga tavakkal qil hamda Uni hamdu sano ila poklab yod et. Bandalarining gunohlaridan o‘ta xabardor bo‘lishda Uning O‘zi kifoyadir” (Furqon surasi, 58-oyat)».