Savollarga O‘zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo hay’ati javob beradi.
Savol: Assalom alaykum! Agar banda kufr so‘zni aytsa kofir yoki murtad bo‘ladimi? Dindan chiqqan bo‘ladimi? Keyin tavba qilsa, qabul bo‘lmaydimi? Ularning tavbalari qabul qilinmaydi deb eshitganman. Shirk kechirilmaydi deb eshitganman. Faqat Alloh kechirishini umid qilish kerak deyishadi. Yuqoridagi gunoh ham shu qatordami. Qur’onda aniq kechirilmaydi deyilganku. Shirkdan tashqari qolgan hamma gunohlar g‘ar-g‘ara kelmagunicha kechiriladi deyilganku. Nega Alloh aniq kechirmayman deganda umid qilish kerak deysizlar. Umrining oxirigacha tavba qilib, ibodatda, yaxshi amallar bilan o‘tqazsayu, qabul bo‘lmasachi. Gaplarim uchun uzr so‘rayman. Menda umid qolmadi. Lekin Payg‘ambarimiz Muhammad s.a.v. hadislarida «Qalbida zarracha iymoni bor kishi Jannatga kiradi» deb marhamat qilganlarku. Qilgan gunohi uchun do‘zahda jazolanib keyin kechiriladi deyilganku. Bu hadis yuqoridagi gunohlarni qilgan bandalarga tegishli emasmi. Domlalar ma’ruzalarda juda qattiq gapirishadi. Bunday gunohlarni qilgan bandalar endi nima qilsa qilaversin. Rahmat
Javob: Va alaykum assalom. Agar tavba qilsa Alloh taolo tavbalarni qabul qilguvchi zot, albatta qabul bo‘ladi. Shirkdan boshqa gunohlar tavbasiz ham kechiriladi. Shirk gunohi esa tavbasiz kechirilmaydi. Siz hargiz noumid bo‘lmang.
Savol: Assalomu alaykum ustozlar Namoz o‘qiydigan joyda katta oyna turgan bo‘lsa odamni o‘zini aksi ko‘rinib turgan holatda namoz o‘qiyversa bo‘ladimi?
Javob: Va alayum assalom. Boshqa joyda o‘qish kerak.
Savol: Assalamu alaykum! Ota-ona qiz farzandini turmushga uzatganidan keyin undan moliyaviy yordam yoki hadyalar kutishi joizmi va qiz farzandning ota oldidagi burchlari va farzlarini aytib bersangiz iltimos?!!!
Javob: Va alaykum assalom! Qizini turmushga uzatgach, agar ota-ona kambag‘al, muhtoj bo‘lib, qiz o‘zining shaxsiy (eriniki bo‘lmagan) mulki bo‘lsa va ota-onaning boshqa o‘g‘il farzandi bo‘lmasa yoki o‘g‘il farzandi ham faqir bo‘lsa, albatta, qiz ota-onasiga moddiy yordam berib, ta’minlashi kerak. Aks holda gunohkor bo‘ladi. Agar ota-ona muhtoj bo‘lmasa, qizidan hech qanday moddiy yordam kutmasligi kerak. Hadya bu ixtiyoriy narsa, kutadimi, kutmaydimi, qiz xohlasa qiladi, bo‘lmasa yo‘q. Lekin imkoni bor o‘g‘il-qizlar ota-ona va yaqinlariga hadya ulashib turishlari katta savobli ishdir. Moddiy yordamga muhtoj bo‘lmagan ota-onani qiz farzandlari ham turmush o‘rtog‘i ruxsati bilan ko‘p kuttirmagan holda bir hafta-ikki haftada bir ziyorat qilib turishi kerak. Albatta, bu erini uyi bilan ota-onasining uyi oraliq masofasi yaqin kishilarga oid gap. Uzoq bo‘lsa, sharoitga qarab, telefon orqali tez-tez hol so‘rab, imkon topishi bilan kelib ziyorat qilib turishi kerak. Sizga bu mavzuda Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf rahimahullohning “Yaxshilik va silai rahm” nomli kitobini o‘qib olishni tavsiya qilamiz.
Barcha javoblarga o‘tish tugmasi.
O‘MI Matbuot xizmati
Ba’zi otalar ayoli, bolalaridan o‘zining ayshu ishrati va ulfatchiligini ustun qo‘yadilar, gohida o‘sha tarafga butunlay burilib ketadilar.
Ey muhtaram ota! Nima uchun oilangiz va bolalaringizdan qochyapsiz?! Nima uchun ko‘zingizdagi nurga parda tashlayapsiz, farzandlaringiz sizni tun qorong‘usidan boshqa mahal ko‘ra olishmayapti.
Barchalari sizni izlaydilar. Yosh bolalarni o‘psangiz, kattalar davrasida bo‘lsangiz, tabassumingizga sababchi bo‘luvchi ayolingizga e’tibor qaratsangiz, qanday ham go‘zal!
Zimmangizdagi ularning haqlariga bee’tibor bo‘lmang. “Yemak-ichmak, kiyim-kechagini to‘kib-sochib qo‘ysam bo‘ldi, vazifamdan qutuldim”, deb o‘ylamang. Ular siz tomoningizdan yetkaziluvchi ma’naviy, ruhiy ozuqaga muhtojdirlar.
Ey muhtaram ota! Oilangiz bee’tibor qolsa, ko‘zi ochlarning hirslari ularni yeb bitirishi mumkin. “Boshsiz qolgan jasad tirik turadi”, deb o‘ylamang. Siz oilangiz uchun tananing boshideksiz, bosh tanadan judo bo‘lsa, ruh tanadan ajraydi va hayot tugaydi.
Oilangizga mustahkam qo‘rg‘on bo‘ling. Unutmangki, qiyomat kuni har bir rahbar o‘z qo‘l ostidagilari borasida javob beradi.
Barcha mas’uliyatni ayolingizga yuklab qo‘ymang. Tarbiya mashaqqatini uning yelkasiga yuklamang.
O‘tinaman, zoye bo‘layotgan umringizga, oilangizga qayting! Avval Robbingizga qayting va qilgan gunohu isyonlaringizga tavba qiling. Namozga mahkam bo‘ling. Qalbingizda iymon qayta barq urib, rahmat vujudingizga sizib kirishi uchun tun qorong‘usida turib tahajjud o‘qing.
Har gal bolalaringizni, ayolingizni ko‘rsam, ularning ko‘zidagi mahzunlik meni tilka-pora qiladi. Buning ta’siridan sizga aytadigan oxirgi gapim:
Yerdagilarga rahm qil, samoning Egasi senga ham rahm qiladi. Senga shukrini ado qilolmaydigan darajada ne’matlar ato etgan Robbingga yaqinlash. Oila deb atalmish ne’matdan yuz o‘girding. Oilangni tashlab ketding, ular qayoqqa borarini bilmay qolishdi.
Achinarli bir voqeani keltiray: Ota-onasi ishga ketib yolg‘iz qolgan bolalarning sho‘xliklari avjiga chiqib, oralaridan biri pichoq o‘ynab xonadagi charim divan va kursini yirtib, teshdi. Ota ishdan kelib bolaning qilgan ishini ko‘rdi va qattiq g‘azablanib bolaning qo‘l-oyoqlarini mahkam bog‘lab qo‘ydi.
Bola tinmay yig‘lab, bo‘shatib yuborishlarini o‘tinib so‘radi. Lekin bari befoyda edi. G‘azablangan otaga hech narsa ta’sir qilmadi. Lekin ona bog‘ichlarni yechishga urindi. Ota unga: “Agarda yechsang, taloqsan”, dedi.
Bola tinmay yig‘layverganidan tinkasi quridi va uxlab qoldi. Uning qo‘l-oyoqlarining rangi o‘zgara boshladi va ko‘karib ketdi.
Ota qo‘rqib ketganidan bog‘ichni yechdi va bolani darhol shifoxonaga olib bordi. Bola koma holatida edi. Shifokorlar bolaning oyoq-qo‘llarini amputatsiya qilishga qaror qilishdi. Bola o‘tkir ishemiyaga chalingan edi.
Ota amputatsiya qilish uchun berilgan qog‘ozga imzo qo‘yarkan, tinmay yig‘lardi.
Haqiqiy musibat bola jarrohlik amaliyotidan chiqqanidan keyin boshdandi. Bola otasiga qarab: “Dada, dadajon, oyoqlarimni qaytarib berishsin. Endi hecham bunday ish qilmayman”, deya dod soldi.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.