Sayt test holatida ishlamoqda!
22 Iyun, 2025   |   26 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:30
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
22 Iyun, 2025, 26 Zulhijja, 1446

Nafl namozi: Tahajjud va tasbeh namozlari

23.03.2018   84153   3 min.
Nafl namozi: Tahajjud va tasbeh namozlari

Tahajjud namozi 

Bu namozning ozi ikki, ko‘pi sakkiz rakatdir. Alloh taolo: «Kechasida tahajjud (namozi) qil, senga nofila bo‘lur. Shoyadki, Robbing seni Maqomi mahmudda tiriltirsa», degan (Isro surasi, 79-oyat). 

Ushbu oyat ila tahajjud namoziga targ‘ib qilish Qur’onda kelgani eslatilmoqda. Kechasi bir uxlab turib o‘qiladigan namoz «tahajjud namozi» deb ataladi. Shuningdek, bu namoz «qiyom namozi» deb ham ataladi. Avval boshida bu namoz vojib bo‘lgan edi, bir yilchadan keyin vojibligi nasx qilingan. 

Abu Umoma roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: 

«Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam: «Sizlarga kechaning qiyomi lozimdir. Chunki u sizlardan oldingi solihlarning odatidir. U Robbingizga qurbatdir, yomonliklarga kafforotdir, gunohlarni qaytaruvchidir», dedilar». Boshqa bir rivoyatda: «U jismdan dardni quvuvchidir» ham deyilgan 

Termiziy, Ahmad va Hokim rivoyat qilgan. 

Nafl namozlarining eng afzali tahajjud hisoblanadi. Chunki bu namoz hamma uxlab yotgan vaqtda o‘qilgani uchun riyodan uzoq, ixlosga yaqin bo‘ladi. 

Izoh: tahajjud xuftondan so‘ng uxlab, kechaning ikkinchi yarmida bedor bo‘lishdir. Uyg‘onishiga ishonchi bo‘lmasa, xufton namozidan keyin o‘qib olsa ham joiz. Raddul muhtor sohiblari tahajjud namoziga: «Har bir xuftondan keyin o‘qilgan namoz» deb ta’rif bergan. Afzali esa bir uxlab turib o‘qishdir. 

Tasbeh namozi 

Ikrimaning Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilishicha, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Abbosga qarata: «Ey amaki! Sizga bermaymi? Sizga o‘rgatmaymi?» degan so‘zlarni zikr qilib, so‘ng bunday dedilar: «To‘rt rakat namoz o‘qiysiz. Har rakatda Fotihani va boshqa bir surani o‘qiysiz. Birinchi rakatda qiroatdan so‘ng qiyomda «Subhanallohi valhamdu lillahi va la ilaha illallohu vallohu akbar» tasbehlarini o‘n besh marta aytasiz. So‘ngra ruku’ga borasiz va ruku’da turganingizda mazkur tasbehlarni o‘n bor aytasiz. Keyin boshingizni ruku’dan ko‘targan vaqtda ham yana tasbehlarni o‘n marta aytasiz. 

So‘ng sajdaga borasiz. Sajdada turganingizda yana mazkur tasbehlarni o‘n bor qaytarasiz. So‘ng boshingizni sajdadan ko‘tarib, yana mazkur tasbehlarni o‘n bor aytasiz, so‘ng yana sajda qilasiz va unda yana o‘n bor tasbeh aytasiz, so‘ng boshingizni sajdadan ko‘tarib, tik bo‘lishingizdan oldin yana o‘n marta tasbeh aytasiz. Bu aytilgan tasbehlarning umumiy adadi yetmish beshta bo‘ladi. To‘rt rakatni shu taxlitda ado etasiz. Agar bu namozni bir kunda bir marta ado etishga qodir bo‘lsangiz, uni ado eting. Agar bir kunda ado etishga qodir bo‘lmasangiz, juma kuni bir marta o‘qing. Agar juma kunida ado etishga qodir bo‘lmasangiz, uni bir oyda bir o‘qing. Agar bunga qodir bo‘lmasangiz, uni bir yilda bir bor ado eting. Bunga ham imkon bo‘lmasa, umringiz davomida bir bor «tasbeh» namozi o‘qib qo‘ying».

 

“Mo‘minning me’roji” kitobidan olindi

O‘MI Matbuot xizmati

Fiqh
Boshqa maqolalar

Hijriy yangi yilingiz muborak bo‘lsin!

20.06.2025   12634   3 min.
Hijriy yangi yilingiz muborak bo‘lsin!
2025 yilning 26 iyun kuni – yangi 1447 hijriy yil – Muharram oyi boshlanishining 1 kunidir. Ashuro kuni 2025 yilning 5 iyul, shanba kuniga to‘g‘ri keladi.

Muharram oyi qanday oy?
Muharram oyi – musulmonlar taqvimining birinchi oyidir. Bu oy Alloh taolo urush, qon to‘kishni harom qilgan (Zulhijja, Zulqa’da, Muharram, Rajab) to‘rt oyning biri bo‘lib, uning o‘ninchi kuni ya’ni, ashuro kuni alohida fazilatlarga ega.


Ashuro qanday kun?
Bu kun haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bu shunday yaxshi kundirki, bu kunda Alloh Bani Isroilni dushmanlaridan qutqargan. Shu bois Muso alayhissalom bu kunda ro‘za tutgan. Men Musoga ko‘proq (yaqin bo‘lishga) haqliroqman”, dedilar va u kunda ro‘za tutib, odamlarni ham uning ro‘zasini tutishga buyurdilar” (Imom Buxoriy rivoyati).


Ashuro kuni ro‘za tutish o‘tgan bir yillik gunohlarga kafforat bo‘ladi.
Bu haqda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ashuro kunining ro‘zasi – Allohdan umid qilamanki – bir yil oldingi gunohlarga kafforat bo‘ladi”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).


Bu kun yaqinlarga kengchilik qilish, bir yillik kengchilikka sabab bo‘ladi.
Abu Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim Ashuro kuni ahli ayoliga kenglik yaratsa, Alloh unga yil bo‘yi kenglik yaratadi”, dedilar (Imom Bayhaqiy rivoyati).

Sufyon ibn Uyayna rahmatullohi alayh: “Bu hadisni oltmish yil tajriba qildim va faqatgina yaxshilik ko‘rdim”, deganlar.


Ashuro kunini Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qanday o‘tkazardilar?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu kunni o‘tkazib yubormaslik uchun qattiq harakat qilardilar, uning savobiga erishish uchun bu kunning kelishini intiqlik bilan kutardilar. Bu haqda Ibn Abbos roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni Ashuro kuni ro‘zasini Ramazon oyi ro‘zasini kutib sog‘ingandek, boshqa kun va oy ro‘zasini kutganlarini ko‘rmadim” (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).


Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Ashuro kuni ro‘zasini tutib, odamlarni ham bu kunning ro‘zasini tutishga buyurganlarida, sahobalar: “Yo, Rasululloh! Bu kun yahudiy va nasroniylar ulug‘laydigan kun-ku!” deyishdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh xohlasa kelasi yil to‘qqizinchi kuni ham tutamiz”, dedilar. Ammo, kelasi yil kelmasidan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam vafot etdilar (Imom Muslim rivoyati).

Ulamolarimiz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ushbu niyatlariga e’tiboran, Ashuro kuniga qo‘shib bir kun oldingi yoki bir kun keyingi kunda ham ro‘za tutmoq afzal deydilar.

Alloh taolo ushbu oyning fazilatlaridan barcha mo‘min-musulmonlarni to‘liq bahramand etsin. O‘zining roziligini topadigan amallarda bardavom qilsin.

Davron NURMUHAMMAD