Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Fevral, 2025   |   14 Sha`bon, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:01
Quyosh
07:21
Peshin
12:42
Asr
16:12
Shom
17:57
Xufton
19:11
Bismillah
13 Fevral, 2025, 14 Sha`bon, 1446

Qur’on zabt etgan qalblar: Naqiyr, qitmiyr va fatiyl o‘rtasidagi farq

21.03.2018   4304   2 min.
Qur’on zabt etgan qalblar: Naqiyr, qitmiyr va fatiyl o‘rtasidagi farq

Alloh taolo Qur’oni Karimda marhamat qilib aytadi:

 

وَمَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ نَقِيرًا 

“Kimki u xoh erkak bo‘lsin, xoh ayol – mo‘minlik holida savobli ishlar qilsa, aynan ular jannatga kirurlar va ularga xurmo danagining ipicha ham zulm qilinmagay” (Niso surasi, 124-oyat).

Naqiyr – xurmo mevasi danagining o‘rtasida bo‘ladigan nuqtaga aytiladi (yuqoridagi rasmda chap tarafda).

 

Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday degan:

 

يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ مَا يَمْلِكُونَ مِنْ قِطْمِيرٍ 

“(Alloh) kechani kunduzga kiritur va kunduzni kechaga kiritur, U Quyosh va Oyni ham (sizlar uchun) bo‘yin sundirib qo‘ygandir – har biri muayyan muddatgacha sayrda bo‘lur. Ana shu sizlarning Rabbingiz – Allohdir, Podshohlik faqat Unikidir. (Ey, mushriklar!) Sizlar Uni qo‘yib iltijo qilayotgan narsa (soxta ma’buda)laringiz esa, xurmo danagining pardasicha narsaga ham ega emasdir (Fotir surasi, 13-oyat).

Qitmiyr – xurmo mevasi danagining yupqa pardasiga aytiladi (yuqoridagi rasmda o‘ng tarafda).

 

Alloh taolo Qur’oni Karimda bunday deb marhamat qilgan:

 

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنْفُسَهُمْ بَلِ اللَّهُ يُزَكِّي مَنْ يَشَاءُ وَلَا يُظْلَمُونَ فَتِيلًا 

O‘zlarini poklayotgan kimsalarni ko‘rmaysizmi? Haqiqatan, Alloh kimni xohlasa (o‘shani) poklaydi, (Alloh tomonidan) xurmo danagining ipicha ham zulm qilinmaydi (Niso surasi, 49-oyat).

Fatiyl – xurmo mevasi danagining o‘rtasidan ko‘tarilib turgan ingichka ipga aytiladi (yuqoridagi rasmda o‘rtada).

 

Internet materiallaridan

Nozimjon Iminjonov tarjimasi

O‘MI matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Qo‘l bilan taom yeyish sunnati

7.02.2025   5701   2 min.
Qo‘l bilan taom yeyish sunnati

Bugungi kunda taomlanish madaniyatimiz tobora g‘arb madaniyatiga moslashib borayotgani hech kimga sir emas. Restoranlarda vilkalar va pichoqlardan foydalanish odatiy holga aylangan, hatto o‘zimizning milliy taomlarimizni ham qo‘l bilan yeyishdan uyaladiganlar topiladi. Aslida esa, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning taomlanish odoblariga nazar tashlasak, go‘shtni pichoq bilan emas, tishlab yeyish tavsiya qilinganini ko‘ramiz.

Oisha roziyallohu anho rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deydilar: "Go‘shtni pioq bilan kesib yemanglar, chunki bu ajam (musulmon bo‘lmagan)larning ishi. Uni tishlab yenglar, shunda yeyish osonroq va mazasi yoqimliroq bo‘ladi" (Abu Dovud, 3778-hadis).

Yana bir hadisi sharifda Sofvan ibn Umayya roziyallohu anhu bunday deydilar:  "Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga taomlanayotib, go‘shtni suyagidan qo‘lim bilan ajratib yedim. Shunda u zot: Suyakni og‘zingga yaqin olib kelib yegin, ana shunda mazali va yoqimli bo‘ladi”, dedilar (Abu Dovud, 3779-hadis).

Bu hadislar bizga nimani o‘rgatadi? Eng avvalo, taomlanish madaniyati g‘arbga ergashish bilan o‘lchanmasligini anglatadi. Bugungi kunda ba’zi kishilar qo‘l bilan ovqat yeyishni madaniyatsizlik deb bilishadi. Aslida esa, bu aynan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning sunnatlaridan biridir. Sunnatga mos kelgan narsa hech qachon or va uyat bo‘lishi mumkin emas.

Bundan tashqari, qo‘lda yeyishda miya ovqatga tayyorgarlik ko‘radi va hazm jarayoni yaxshiroq kechadi. Qo‘llar bilan ovqatni ushlaganda miya oshqozonga hazm jarayonini boshlash haqida signal yuboradi. Qo‘llar teridagi mikrobiota (foydali bakteriyalar) tufayli organizmning immunitetini kuchaytiradi. Qo‘l bilan yeyishda kishi ovqatning tuzilishi va haroratini his qilib, shunga muvofiq ish ko‘radi. Qo‘l bilan ovqat yeganda odam sekinroq yeydi va tanasiga yetarlicha to‘yinganlik signalini berishga imkoniyat beradi. Bu esa ortiqcha ovqat yeyishning oldini oladi. Bolalar uchun qo‘l bilan ovqat yeyish motorika (mayda qo‘l harakatlari) va mustaqillikni rivojlantiradi.
Demak, taomlanishda ham biz sunnatni unutmasligimiz, o‘z madaniyatimiz va islomiy qadriyatlarimizga sodiq qolishimiz kerak. G‘arb qadriyatlari hayotimizning ajralmas qismiga aylanib borayotgan bir paytda, biz sunnat yo‘lidan uzoqlashmaylik!