Yahyo ibn Ayub aytadi: “Umar ibn Xattob roziyallohu anhu yaxshi ko‘radigan bir yigit bor edi. Bir kuni kechqurun o‘sha yigit xufton namozini o‘qimasdan qayoqqadir ketdi. Yo‘lda bir ayol unga ro‘para keldi. Ayol o‘zini unga taklif qildi. Yigit ayolga mahliyo bo‘lib, uning ortidan ergashdi. Ikkovlari ayolning eshigi oldiga yetib borishganda, yigit to‘xtab, o‘ylay boshladi. Xayoliga
إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَواْ إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ
“Taqvo qiluvchilar, agar ularga shaytondan bir sharpa yetsa, zikr qilarlar, bas, ko‘ribsanki, ular (to‘g‘ri yo‘lni) ko‘ruvchi bo‘lib turibdilar”. (Shaytondan biror bir sharpa (vasvasa, ig‘vo va g‘azab) yetishi jaholat, ko‘rlik va nodonlikka boshlaydi. Allohning zikri esa, ilm-ma’rifat, ko‘zi ochiqlik va oqillik manbaidir.) (A’rof, 201) oyati keldi. Yigit shu oyatni tilovat qildi-da, hushidan ketdi. Buni ko‘rgan ayol qichqirib yubordi.
Yigitning keksa otasi bor edi, darhol unga xabar qilindi. Otasi yetib kelgach, o‘g‘lini ko‘tarib, hovliga olib kirdi va to o‘ziga kelgunicha muolaja qildi. Yigit hushiga kelgach, otasi undan: “Senga nima bo‘ldi, o‘g‘lim?” deb so‘radi. O‘g‘il: “Otajon, so‘ramang!” dedi. Ota qo‘yarda-qo‘ymay o‘g‘lidan so‘rayverdi. Noiloj o‘g‘il otasiga bo‘lgan voqeani gapirib berdi va yuqoridagi oyatni tilovat qildi. Oyatni o‘qib bo‘lishi bilan baland ovozda baqirdi-da, joni uzildi.
Otasi o‘g‘lini dafn qilib bo‘lib, bo‘lib o‘tgan ishlarni Umar ibn Xattob roziyallohu anhuga aytib berdi. Hazrati Umar roziyallohu anhu yigitning qabri tepasiga kelib turdilar va ismini aytib chaqirdilar. Keyin “Ey falonchi, Alloh taolo: “Robbisi huzurida turishdan qo‘rqqanlar uchun ikki jannat bor”. (Qiyomat kuni olam Parvardigorining huzurida savollarga javob berishdan, hisob-kitob maqomidan qo‘rqib, tirikligidayoq tayyorgarlik ko‘rib, yaxshilik bilan kun kechirganlarga ikki jannat bor ekan. “Ikkin jannat”ning bir necha sharhlari bor, jumladan, insga alohida jannat, jinga alohida jannat yoki ikkovlaridan har birlariga ikkitadan jannat, gunohkorlar jahannam bilan o‘ta qaynoq suv o‘rtasida aylansalar, taqvodorlar birinchi jannatlari, ya’ni, bog‘lari bilan ikkinchi jannatlari - bog‘lari orasida sayr qiladilar.)” degan deb nido qildilar. Shunda qabr ichidan: “Darhaqiqat, Robbim menga o‘sha ikki jannatni berdi, ey Umar!” degan nido keldi”.
Abu Is'hoq Sa’labiyning “Qotla-l-Qur’an” nomli
asaridan Nozimjon Iminjonov tarjimasi
O‘MI Matbuot xizmati
Savol: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam barcha musulmonlarning haqqiga duo qilganlar. U zot biz haqimizda o‘zimizdan ko‘ra ko‘proq qayg‘urganlar va bizni o‘zimizdan ham ko‘proq sevganlar. Biroq, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam alohida duo qilgan mo‘minlar toifasi bor. Ular kimlar va nima uchun ularning haqqiga Rasululloh sollallohu alayhi vasallam 3 marta duo qilganlar?
Javob:
عَنِ الْعِرْبَاضِ بْنِ سَارِيَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَي الله عَلَيْهِ وَسَلَّم كَانَ يُصَلِّي عَلَى الصَّفِّ الْأَوَّلِ ثَلَاثًا وَعَلَى الثَّانِي وَاحِدَةً. )رَوَاهُ النَّسَائِيُّ.(
Irboz ibn Soriya roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. “Nabiy sollallohu alayhi vasallam birinchi safga uch marta, ikkinchi safga bir marta salavot aytar edilar” (Imom Nasoiy rivoyati).
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning salavot aytishlari bu – duo qilishlari. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam birinchi safdagilarning haqqiga 3 bora, ikkinchi safdagilarni esa 1 marta duo qilganlar.
عَنِ الْبَرَاءِ رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَي الله عَلَيْهِ وَسَلَّم قَالَ: إِنَّ اللهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى الَّذِينَ يَصِلُونَ الصُّفُوفَ الْأُوَلَ، وَمَا مِنْ خَطْوَةٍ أَحَبَّ إِلَى اللهِ مِنْ خُطْوَةٍ يَمْشِيهَا الْعَبْدُ يَصِلُ بِهَا صَفًّا .)رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ وَالنَّسَائِيُّ.(
Baro roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Albatta, Alloh taolo va Uning farishtalari birinchi saflarni to‘ldiruvchilarga salavot aytadilar. Alloh taolo uchun bandaning safni to‘ldirish uchun bosgan qadamidan ko‘ra mahbubroq qadam yo‘qdir”, dedilar (Abu Dovud, Nasoiy rivoyati).
Alloh taoloning salavoti bu – rahmat, farishtalarniki esa, istig‘fordir. Qolaversa, birinchi safni to‘ldirish uchun tashlangan qadamlar – Allohga eng sevimli qadam sanaladi. Birinchi safga bundan ortiq targ‘ib bo‘lmasa kerak.
Demak, birinchi yoki ikkinchi safda bo‘lishga harakat qilish lozim ekan.
Davron NURMUHAMMAD