Sayt test holatida ishlamoqda!
26 Iyun, 2025   |   1 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:06
Quyosh
04:51
Peshin
12:31
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
26 Iyun, 2025, 1 Muharram, 1447

Mehnat migrantlari diqqatiga! Imtiyozli biletlar qanday olinadi

16.03.2018   6336   5 min.
Mehnat migrantlari diqqatiga! Imtiyozli biletlar qanday olinadi

Ma’lumki, 2018 yil 5 martda O‘zbekiston Prezidenti “O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining vaqtinchalik mehnat faoliyatini amalga oshirish uchun respublika tashqarisiga transportda chiqish vaqtida xavfsizligini ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida” Prezident Qarorini imzoladi. Unga ko‘ra mehnat migrantlari uchun imtiyozli biletlar maxsus kassalar orqali sotiladi. 

2018 yil 1 apreldan boshlab “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ va O‘zbekiston havo yo‘llari” MAK vaqtinchalik mehnat faoliyatini amalga oshirish uchun respublikadan tashqariga chiqayotgan fuqarolarga platskart va umumiy vagonlarga temir yo‘l chiptalari hamda iqtisodiy (ekonom) klass aviachiptalar narxlariga 20 foizgacha chegirma taqdim etadi, temir yo‘l va aviachipta xarid qilish xarajatlarini qisman qoplash uchun 300 ming so‘m miqdorda beg‘araz to‘lov bir yilda bir marta amalga oshiriladi. Imtiyozli biletlarni sotish tartibi 2018 yil 5 martdagi 3584-sonli Prezident Qarori bilan tasdiqlangan Tartibga ko‘ra amalga oshiriladi. 

Imtiyozli biletni qanday sotib olish mumkin? 

Ma’lumki, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligining tuman (shahar) Bandlikka ko‘maklashish markazlari tuzilmasida umumiy 300 shtat birligida vaqtinchalik mehnat faoliyatini amalga oshirish uchun respublika tashqarisiga chiqayotgan fuqarolar bilan ishlash sektorlarini tashkil etiladi. Sektorlar xodimlari uyma-uy yurib vaqtinchalik mehnat faoliyatini amalga oshirish uchun respublika tashqarisiga chiqib ketishni rejalashtirayotgan fuqarolarni aniqlaydi hamda ular bilan chet elga xavfsiz chiqish va imtiyozli tariflarda temir yo‘l va aviachiptalar sotuvi mexanizmi masalalari bo‘yicha axborot-tushuntirish va targ‘ibot ishlarini amalga oshiradi. 

Potensial mehnat migrantlari temir yo‘l va aviachiptalarni imtiyozli tariflarda xarid qilish oldidan vaqtinchalik mehnat faoliyatini amalga oshirish uchun respublikadan tashqariga chiqayotgan fuqarolarni imtiyozli tariflarda chipta taqdim etishning shaffofligini ta’minlash maqsadida Tashqi mehnat migratsiyasi agentligi elektron ma’lumotlar bazasiga ro‘yxatga olinadi. 

Tashqi mehnat migratsiyasiga murojaat qilish kunida fuqaro ma’lumotlar bazasida bo‘lg‘usi ish joyi, yo‘l marshruti va ketish istagidagi sanasi ko‘rstailgan holda qayd etiladi. 

Agentlik o‘sha kuniyoq fuqaro haqidagi ma’lumotlarni valyuta hisobi ochish uchun va maxsus “VISA-migrant” kartalari berish uchun “Aloqabank”ga va agentlik qoshidagi temir yo‘l chiptalari va aviabiletlarni bronlash hamda sotishga ixtisoslashgan kassalarga yo‘llaydi. 

Kassa bir ish kuni ichida bilet bron qilish uchun “O‘zbekiston temir yo‘llari” yoki “O‘zbekiston havo yo‘llari”ga buyurtma beradi. Yo‘lovchi tashuvchi bir ish kuni ichida biletni bronlashi lozim. 

Bronlashga oid ma’lumotlarni olgach, kassa ikki ish kuni ichida fuqaroni bilet sotiladigan manzil va ketish sanasi haqida xabardor qiladi. 

Ma’lumotlarni olgan O‘zbekiston fuqarosi ixtisoslashgan kassaga murojaat qiladi, kassa o‘sha kuniyoq imtiyozli bilet (20% chegirmali) va 300 ming so‘mli chegirmani hisobga olgan holda bilet sotishi shart. “Aloqabank” mehnat migrantiga bir ish kuni ichida valyuta hisob raqami ochadi va VISA-migrant plastik kartasini beradi. Karta minimal komissiyaga va nolli sug‘urta depozitiga ega bo‘ladi. 

Umumiy jamlanganda, tasdiqlangan sxemaga ko‘ra, imtiyozli biletni rasmiylashtirishga yetti ish kunidan ko‘p vaqt ketmasligi lozim. 

“O‘zbekiston temir yullari”da vaqtinchalik mehnat faoliyatini amalga oshirish uchun respublikadan tashqariga chiqayotgan fuqarolarga platskart va umumiy vagonlarga temir yo‘l chiptalari hamda “O‘zbekiston havo yo‘llari”ning iqtisodiy (ekonom) klass aviachiptalar narxlariga 20 foizgacha chegirma tegishlidir. Ma’lumki,  Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 23 fevraldagi 42-raqamli Qarori bilan avia va temir yo‘l chiptalariga imtiyozli tariflar joriy etilgan. 

Ko‘rinib turganidek, mehnat migranti mazkur temir yo‘l yoki aviabiletni 20% chegirma bilan va yana 300000 so‘m arzonga olishi mumkin. 

Bilet sotib olish jarayoni mobaynida hayot va sog‘liqni sug‘urtasini rasmiylashtirish ham mumkin. Bundan tashqari, milliy yo‘lovchi tashuvchilarnining xorijga vaqtincha ishlashga chiquvchilar oldidagi mas’uliyatini sug‘urtalash mexanizmi joriy etilishi rejalashtirilmoqda. 

Shuningdek… 

Mehnat migrantlari transport va boshqa xarajatlar uchun “Ipoteka-bank” orqali 1000 AQSH dollarigacha bo‘lgan kredit olishlari mumkin. Kreditlarni (Western Union, Contact va boshqa shu singari) xalqaro to‘lov tizimlari orqali olish va to‘lashning qulay mexanizmlarini joriy etish rejalashtirilgan.

Mehnat migrantlari uchun rus va boshqa tillarga va ishlab chiqarish kasblariga o‘qitish bo‘yicha kurslar, jumladan bepul kurslar tashkil etiladi. Rossiya, Qozog‘iston, Turkiya va Janubiy Koreyadagi konsullik muassasalarida mehnat migratsiyasi masalalari va fuqarolarning ijtimoiy-huquqiy himoyasi bilan shug‘ullanadigan xodimlar ish olib boradi. 

Shu yildan boshlab avtobusda xalqaro yo‘lovchi tashishga ixtisoslashgan kompaniya faoliyat yurita boshlaydi. Kompaniya uchun 100 dona avtobus xarid qilinadi va ular O‘zbekistonning turli mintaqalaridan xorijga qatnaydi. 

Manba:mehnat.uz

HORIJDAGI YURTDOSHIM
Boshqa maqolalar

«Bismillah»ni aytish esidan chiqib qolsa...

23.06.2025   5260   5 min.
«Bismillah»ni aytish esidan chiqib qolsa...

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

 

عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: إِذَا أَكَلَ أَحَدُكُمْ فَلْيَذْكُرِ اسْمَ اللهِ، وَإِنْ نَسِيَ أَنْ يَذْكُرَ اسْمَ اللهِ فِي أَوَّلِهِ فَلْيَقُلْ بِسْمِ اللهِ أَوَّلَهُ وَآخِرَهُ. رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ وَالتِّرْمِذِيُّ.

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Qachon birortangiz taom yesa, Allohning ismini zikr qilsin. Agar avvalida Allohning ismini zikr qilishni unutib qo‘ysa, «Bismillahi avvalahu va axirohu» desin», dedilar» (Abu Dovud va Termiziy rivoyat qilganlar).


Ba’zan taom tanovul qilish paytida inson shoshilib, «Bismillah»ni aytish esidan chiqib qoladi. Bir oz yeganidan keyin «Bismillah»ni aytmagani esiga tushib qoladi. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning ushbu hadisi shariflariga binoan, ana shunday vaqtda «Bismillahi avvalahu va axirohu» demog‘i lozim.

Bu jumlaning ma’nosi «avvalida ham, oxirida ham Bismillah» degani bo‘lib, taomning barakasini qaytaradi va unga shayton sherik bo‘lishini qirqadi.

وَعَنْهَا قَالَتْ: كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَأْكُلُ فِي سِتَّةٍ مِنْ أَصْحَابِهِ فَجَاءَ أَعْرَابِيٌّ فَأَكَلَهُ بِلُقْمَتَيْنِ، فَقَالَ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَمَا إِنَّهُ لَوْ سَمَّى كَفَاكُمْ. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ وَصَحَّحَهُ.

Yana o‘sha kishidan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam o‘zlarining oltita sahobalari bilan taom yemoqda edilar. Bir a’robiy kelib, ikki luqmada (hammasini) yeb qo‘ydi. Shunda u zot sollallohu alayhi vasallam: «Agar u tasmiya aytganida, hammangizga yetar edi», dedilar» (Termiziy rivoyat qilgan va sahih, degan).

Bu hadisi sharifda har bir odam taomni «Bismillah»ni aytib yesa, u barakali bo‘lishiga dalolat bor.


Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam va u kishining olti sahobalari albatta «Bismillah»ni aytib, so‘ng taom yeyishni boshlaganlar. Ammo haligi a’robiyning «Bismillah»ni aytmay taom yegani barakani qochirdi.

وَكَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ جَالِسًا وَرَجُلٌ يَأْكُلُ فَلَمْ يُسَمِّ حَتَّى لَمْ يَبْقَ مِنْ طَعَامِهِ إِلَّا لُقْمَةٌ، فَلَمَّا رَفَعَهَا إِلَى فِيهِ قَالَ: بِسْمِ اللهِ أَوَّلَهُ وَآخِرَهُ، فَضَحِكَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثُمَّ قَالَ: مَا زَالَ الشَّيْطَانُ يَأْكُلُ مَعَهُ، فَلَمَّا ذَكَرَ اسْمَ اللهِ اسْتَقَاءَ مَا فِي بَطْنِهِ. رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ وَالنَّسَائِيُّ.

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam o‘tirgan edilar. Bir kishi taom yer edi. U tasmiya aytmadi. Faqat bir luqma taom qolgandagina «Bismillahi avvalahu va axirohu» dedi. Shunda Nabiy sollallohu alayhi vasallam kuldilar va:

«Shayton u bilan taom yeb turdi. Allohning ismini zikr qilganida qornidagi narsani qusib yubordi», dedilar» (Abu Dovud va Nasoiy rivoyat qilganlar).

Bu ham barchamiz uchun dars. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bor joydagi har bir o‘tirish, harakat va sakinat hammaning diqqat e’tiborida bo‘lishi ma’lum.

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam o‘tirgan joyda bir odam «Bismillah»ni aytmay, taom tanovul qila boshladi. Hamma damini ichiga yutib, nima bo‘lar ekan, deb kutib turdi.

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam esa indamas edilar. Haligi kishi esa taom yeyishda davom etar edi. Endi nima bo‘ladi? Atigi bir luqma taom qolganda birdan esiga tushib qolib:

«Bismillahi avvalahu va axirohu» dedi».


Shunda Nabiy sollallohu alayhi vasallam kuldilar va: «Shayton u bilan taom yeb turdi. Allohning ismini zikr qilganda qornidagi narsani qusib yubordi», dedilar».

Demak, taomni «Bismillah»ni aytmay yegan odam bilan birga shayton ham uning taomidan qo‘shilishib yeb turar ekan.

Bu esa ham gunoh, ham taomning barakasini qochirishdir. Shuning uchun bu masalaga juda ehtiyot bo‘lmoq kerak. Mabodo avvalida aytish esdan chiqib qolgan bo‘lsa ham, eslagan zahoti aytish lozim.

Allohning ismini zikr qilib, so‘ng taom yeyishni boshlash islomiy ovqatlanish madaniyatining boshida turadi.

Albatta, taom Alloh taolo tomonidan bandaga beriladigan ulkan ne’mat ekanligi hech kimga sir emas. Doimo Allohni eslab turishi lozim bo‘lgan banda uchun ne’matga erishgan paytda ne’mat beruvchi Zotni eslash zarurati yana ham ortadi. Ana shunday paytda Allohni – ne’mat beruvchi Zotni esidan chiqargan odam xato qilgan bo‘ladi. Agar o‘zi eslab, xatosini to‘g‘rilasa, yaxshi. Agar uning esiga tushmasa, atrofdagilar unga eslatib qo‘yishlari lozim. Chunki Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam doimo shunday qilganlar.

«Hadis va hayot» kitobi 16-juzidan