Kecha, 13 mart kuni Toshkent shahriga Dehli shahri Jome masjidining bosh imomi, Hindistondagi Naqshbandiya tariqatining namoyandalaridan biri Said Ahmad Buxoriy rahbarligidagi diniy delegatsiya tashrif buyurgani haqida xabar bergan edik.
Bugun, 14 mart kuni hindistonlik mehmonlar Samarqand shahriga yetib bordilar. Ularni Samarqand viloyat vakilligi mutasaddilari kutib olib, rasmiy muzokaralar olib bordilar.
Mehmonlar yurtimizda islom dini rivoji yo‘lida amalga oshirilayotgan islohotlar bilan tanishish, tabarruk qadamjolarni ziyorat etish, qadimiy obidalar, tarixiy yodgorliklarni ko‘zdan kechirishni maqsad qilganlar.
Delegatsiya a’zolari dastlab O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Toshkent islom universitetida bo‘lib, bu yerda o‘qituvchi va talabalar uchun yaratilgan sharoitlar bilan tanishdi.
Mamlakatimizda inson manfaatlari hamda erkinliklarini ta’minlashga, milliy va diniy qadriyatlarni yanada yuksaltirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Xususan, yo‘lga qo‘yilgan diniy ta’lim tizimi zamonaviy talablarga javob beradi. Toshkent islom universitetida yuksak ma’naviyatli, mustaqil fikrlovchi, diniy bag‘rikenglik tamoyillari asosida tarbiyalangan mutaxassislar yetishib chiqmoqda.
Ayni paytda mazkur o‘quv dargohida diniy hamda dunyoviy fanlar o‘zaro uyg‘unlikda o‘rganilib, ilmiy tadqiqotlar olib borilayotir. Jumladan, universitet qoshida ta’sis etilgan Islomshunoslik ilmiy-tadqiqot markazi Qur’oni karim va hadislarning diniy aqidaparastlik hamda mutaassiblikka qarshi kurashdagi o‘rnini ochib berish, islom madaniyatining umuminsoniy madaniyat rivojiga qo‘shgan hissasini tizimli o‘rganish va boshqa yo‘nalishlarda samarali faoliyat yuritmoqda.
— Qutlug‘ zaminingizga qadam qo‘yishimiz bilan qalbimizni cheksiz quvonch, surur egallab oldi, — deydi Said Ahmad Buxoriy janoblari. — Zero, bu tuproq ne-ne muborak zotlarni kamolga yetkazgan. Ularning qilgan ishlari, ilmu amalidan taralgan yog‘du bugun ham insonlar qalbini yoritib, yurtingizda ezgulik sog‘inib yashash, mehr-oqibat, bag‘rikenglik muhitini mustahkamlab turibdi.
O‘zbekistonda islom dinini yanada rivojlantirishga yo‘naltirilgan ishlar tahsinga loyiq. Samarqandda Imom Buxoriy nomidagi xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, Toshkentda Islom sivilizatsiyasi markazi, Islom akademiyasi faoliyatining yo‘lga qo‘yilishi dunyo ahli e’tiborini yana bir bor mamlakatingizga qaratdi. O‘zbekistonda “Jaholatga qarshi ma’rifat” tamoyili asosida olib borilayotgan ishlar, ilmning hamma uchun ochiqligi ta’minlanayotgani bugun tobora dolzarblashib borayotgan din masalasidagi jaholatga barham berishda muhim ahamiyatga ega.
O‘zbekiston rahbarining BMT Bosh Assambleyasining Nyu-York shahrida bo‘lib o‘tgan 72-sessiyasida so‘zlagan nutqi butun dunyoda, jumladan, Hindistonda katta qiziqish bilan kutib olindi. Prezidentingiz islom dini ezgulik hamda tinchlikka, asl insoniy fazilatlarni asrab-avaylashga da’vat etishini alohida ta’kidladi. O‘z navbatida, muhim takliflarni o‘rtaga tashladi. Xususan, Shavkat Mirziyoyevning BMTning “Ma’rifat va diniy bag‘rikenglik” deb nomlangan maxsus rezolyutsiyasini qabul qilish tashabbusi butun islom olamida quvonch, g‘urur-iftixor uyg‘otdi. Bu takliflar hozirgi murakkab davr uchun g‘oyat dolzarb ahamiyatga ega. Ekstremizm, radikalizmga qarshi kurashishda islomning asl manbalari — Imom Buxoriy, Hakim at-Termiziy hadislari, Nasafiy tafsirlariga murojaat qilish kerak. O‘ylaymanki, islom madaniyatini tushunmoqchi bo‘lganlar, albatta, O‘zbekistonga kelishlari zarur. Bu ham ilm, ham ziyorat bo‘lar edi.
O‘zbekistonda diniy-ma’rifiy sohada ro‘y berayotgan ijobiy o‘zgarishlar, ziyorat turizmini qo‘llab-quvvatlash hamda rivojlantirish bo‘yicha ko‘rilayotgan chora-tadbirlar, yurtingizdagi tabarruk manzillarda sayyohlar uchun yaratilayotgan qulay sharoitlar bu borada muhim o‘rin tutadi.
Tadbir davomida mehmonlar Toshkent islom universitetida saqlanayotgan xalifa Usmon Mus'hafi nusxasi, Burhoniddin Marg‘inoniy o‘z qo‘li bilan yozgan “Al-Hidoya” asari, ta’lim dargohida olib borilayotgan ilmiy izlanishlar bilan tanishtirildi.
O‘MI Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Imom Muslim, Abu Dovud va Molik vidolashuv haji hadisida Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qiladilar:
"Ayollar haqida Allohdan qo‘rqinglar! Chunki sizlar ularni Allohning omonati ila olgansiz. Ularning farjlarini Allohning kalimasi ila halol qilib olgansizlar. Sizlar uchun ularning zimmasida siz yomon ko‘rgan biror kishiga to‘shaklaringizni bostirmaslik majburiyati bor. Agar o‘shani qilsalar, ularni achitmaydigan qilib uringlar. Ular uchun sizning zimmangizda ma’ruf yo‘l bilan rizqlari va kiyimlari majburiyati bor".
Muoviya Qurayshiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Yo Allohning Rasuli, bizning birimizda xotinining nima haqqi bor?» dedim.
«Qachon taomlansang, uni ham taomlantirasan. Qachon kiyim kiysang, uni ham kiyintirasan. Yuziga urmaysan. Qattiq so‘kmaysan va uydan boshqa joyda hijron qilmaysan», dedilar u zot alayhissalom (Abu Dovud va Nasoiy rivoyat qilishgan).
Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:
«Hind binti Utba: «Allohning Rasuli, Abu Sufyon o‘ta baxil odam, menga va bolamga kifoya qiladigan narsani bermaydi. Faqat unga bildirmay olsamgina bo‘ladi», dedi.
«O‘zingga va bolangga yetarlisini to‘g‘rilikcha ol», dedilar u zot alayhissalom (Ikki shayx rivoyat qilishgan).
Barcha ulamolar ayollarning nafaqasi erlariga vojib bo‘lishiga ittifoq qilganlar.
Aqlga solib ko‘rilganda ham, ayol kishi erning xizmatlarini qilganidan keyin, uning izmida bo‘lganidan keyin, albatta, uning nafaqasi erga vojib bo‘ladi-da!
Uning miqdori ikkisining holiga qarab bo‘ladi. Ikkisi boy bo‘lsa, boyniki, kambag‘al bo‘lsa, kambag‘alniki bo‘ladi. Er boy, xotin kambag‘al yoki aksincha bo‘lsa, ikki holning o‘rtasida bo‘ladi. Agar xotin otasining uyida bo‘lsa ham yoki erning uyida bemor bo‘lsa ham.
Erga xotini uchun vojib nafaqalar besh qismdir:
1. Taom.
Bunga oziq-ovqat, ichimlik va ovqatga qo‘shib yeyiladigan narsalar (sirka, yog‘ va shunga o‘xshash) hamda ovqat pishirish uchun ketadigan barcha narsalar kiradi. Taomning miqdori yetarli bo‘lishi kerak, mazkur miqdor erning boy-kambag‘alligiga qarab belgilanadi.
2. Kiyim.
Yetarli darajada, bir sidra kiyim-bosh doimo bo‘lishi kerak. Hanafiy va shofe’iy mazhablarida: «Har olti oyda bir sidra yangi kiyim olib beriladi», deyilgan.
3. Maskan.
Er o‘z xotinini maskan bilan ta’minlashi vojib. Maskan erning moliyaviy imkoniyati saviyasida bo‘ladi. Shu bilan birga, maskan to‘liq jihozlangan bo‘lishi shart. Unda yashash uchun kerakli har bir narsa bo‘lishi lozim.
4. Agar xotin xizmatkor ishlatib yuradigan toifadan bo‘lsa, xizmatkor solib berish ham uning nafaqasiga kiradi.
5. Tozalik asbob-anjomlari va uyning kerakli matohlari.
Agar er moli bo‘la turib, nafaqa bermasa, qozi uni qamashga hukm chiqaradi. Xotin talab qilsa, boshqa mulklari sotilib, uning nafaqasi beriladi. Er noilojlikdan nafaqa bera olmasa, qamalmaydi.
«Ulardan asoingni ko‘tarma va ularni Allohdan qo‘rqishga chaqirib turgin».
Ya’ni ahli ayoling sening haybatingni doimo sezib tursin. Ulardan sodir bo‘ladigan har bir noshar’iy ishni e’tiborsiz qo‘ymasligingni unutmasinlar.
Sen ularni doimiy ravishda Alloh taologa taqvo qilishga chaqirib tur. Bu ishda juda ko‘p yaxshiliklar bor.
«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz.