Ma'lumki,mo'min-musulmonlar besh mahal farz namozlari bilan birga Sunnat namozlarini ham o'qishadi. Sunnat namozlar muakkada va g'ayri muakkadaga bo'linadi, ya'ni ta'kidlangan va ta'kidlanmagan sunnatlar. Muakkada sunnatlar hukm jihatdan Payg'ambarimiz sallallohu alayhi va sallam bardavom bajarganlari uchun vojibga yaqin maqomda turadi. Ularga beparvolik qilish mumkin emas.
Hanafiy mazhabimiz fiqhiy matnlarida yozilishiga ko'ra, farz namozlari bilan o'qiladigan ta'kidlangan sunnatlar quyidagilardir:
-bomdod farzidan oldin ikki rakat;
-peshinning farzidan oldin oldin to'rt va farzidan keyin ikki rakat;
-shomning farzidan keyingi ikki rakat;
-xuftonning farzidan keyingi ikki rakat;
-juma namozidan avval to'rt va keyin to'rt rakat;
Eng kuchli sunnat namozlaridan biri-bomdodning 2 rakat sunnatdir. ("Fatovoi Olamgiriya"va"At-Tabyin"kitoblari).
Hanafiy mazhabimizga ko'ra, Juma namozidan avval o'qiladigan to'rt rakat Sunnat namozi haqida bir qancha hadisi shariflar mavjud. Jumladan: Ya'ni, Ibn Mas'ud raziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda u kishi aytadi: "Payg'ambarimiz sallallohu alayhi va sallam har Juma namozidan avval to'rt rakat va undan keyin to'rt rakat namoz o'qir edilar".(Imom Termiziy rivoyati).
Quyidagi mashhur hadisga Hanafiy mazhab imomlari sharh yozganlarida xulosalariga Juma namozidan avvalgi to'rt rakat sunnati ham qo'shganlar.
Ya'ni, Ummu Habiba roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi, u aytadi: Men Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdan eshitdim:"Kim bir kecha-kunduzda o'n ikki rakat namoz o'qisa, jannatda Ushbu namozlari uchun bir uy bino qilinadi". Imom Termiziy bu hadisga ziyoda qilib:"Peshindan avval to'rt rakat, undan keyin ikki rakat, shomdan keyin ikki rakat, xuftondan keyin ikki rakat va bomdoddan avvalgi ikki rakat(sunnat)namozlaridir",deb aytganlar. (Imom Muslim va Imom Termiziy rivoyat qilishgan).
Ushbu hadisga suyanib Imom Ibn Nujaym rahimahulloh ham bir kecha kunduzda o'n ikki rakat namoz ta'kidlangan sunnat bor: "Ular bomdodning ikki rakat, peshindan oldingi to'rt rakat va peshindan keyingi ikki rakat, shomdan keyingi ikki rakat hamda xuftondan keyingi ikki rakat. Shuningdek, Jumadan oldin to'rt va keyin to'rt rakat, Ramazonda xuftondan keyin o'n salom bilan o'qiladigan yigirma rakatli taroveh namozlari", deb sanab o'tganlar ("Al-ashbah van-nazoir" kitobi).
Demak, yuqorida keltirilgan Hanafiy mazhabimizning mashhur fiqhiy kitoblari va keltirilgan ba'zi sahih hadislardan xulosa qilib, mazhab olimlarimiz nazdida Juma namozidan avvalgi to'rt rakatli Sunnat muakkada Sunnat namozlar qatoriga kiradi. Gohida masjidlarimizda mana shu sunnatni qasddan tark qilayotgan kishilarni ko'ramiz.
Vaholanki, ular noto'g'ri tushuncha sababli sunnati muakkadani tark qilmoqdalar. Bu darajadagi sunnatlarni uzrsiz tark qilinmaydi. Aks holda, dunyo va oxiratda malomatga qolinadi.
Jahongirxon Abrorov manbalar asosida
Shu yil 16 yanvar kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov O‘zbekiston Xalqaro islom akademiyasi talabalari bilan ochiq muloqot o‘tkazdilar.
Suhbat avvalida Homidjon domla keyingi yillarda yurtimizda yoshlarning ta’lim-tarbiyasini yuksaltirishga katta e’tibor berilayotgani ta’kidlash barobarida O‘zbekiston musulmonlari idorasining tarixi va bugungi faoliyati haqida so‘zlab berdi. Xususan, ilk nomi “O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari idorasi” bo‘lgan tashkilot 1943 yil 20 oktyabrda tashkil topgani, 1992 yili “Movarounnahr musulmonlari idorasi”, 1995 yili “O‘zbekiston musulmonlari idorasi” deb davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgani, istiqlolgacha 80 ta masjid faoliyat yuritgani, O‘rta Osiyoda yagona bo‘lgan Mir Arab madrasasida jami 10 nafar talaba o‘qitilganini aytib o‘tdi.
Homidjon domla o‘z so‘zi davomida mustaqillik ne’mati nasib etgandan so‘ng diniy-ma’rifiy sohada ulkan o‘zgarishlar bo‘lgani, xususan, so‘nggi yillarda muhtaram Prezidentimiz tashabbusi bilan sohada amalga oshirilayotgan ko‘lamli islohotlar natijasi va muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari sa’y-harakatlari bilan yurtimiz masjidlari soni 2145 taga, diniy ta’lim muassasalari soni 14 taga yetgani, Fatvo va ilmiy-tadqiqot markazlari, diniy adabiyotlar nashri, “Vaqf” fondi jadal faoliyat olib borayotgani, umra bo‘yicha kvota olib tashlangani, hajga boruvchilar soni yildan-yilga ortib borayotgani, eng qadimiy va nodir qo‘lyozma sanalgan “Usmon mus'hafi”, “Langar Qur’oni” yuqori darajada ta’mirlangani, Diniy idora Kutubxona fondida 20 dan ziyod toshbosma va qo‘lyozma asarlar yaxshi holatda saqlab kelinayotgani va bu kabi amaliy ishlarning sanog‘i va salmog‘i ko‘pligini ta’kidlab, ana shu e’tibor va imkoniyatlarning qadriga yetish va har kim o‘z yo‘nalishida yetuk mutaxassis bo‘lib yurt rivoji va xalq farovonligiga hissa qo‘shishi lozimligiga urg‘u qaratdi.
Muloqot yakunida har bir talabaga O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining “Yoshlarga nasihatim”, “Fitna ko‘z ilg‘amas xatar” kitoblari taqdim etildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati