Dinimiz hamisha to‘g‘ri so‘zlashga buyuradi. Qur’oni karimda bunday marhamat qilinadi: “Ey mo‘minlar, Allohdan qo‘rqinglar va to‘g‘ri so‘zlanglar! (Shunda Alloh) ishlaringizni o‘nglar va gunohlaringizni mag‘firat etar. Kim Allohga va Uning payg‘ambariga itoat etsa, bas, u ulug‘ yutuqqa erishibdi” (Ahzob, 70-71).
To‘g‘ri so‘zlash eng yaxshi fazilat, huzur-halovatning asosi. Oila va jamiyat farovonligi ham to‘g‘rilik, rostlik bilan davomli bo‘ladi. To‘g‘riso‘zlik tufayli oila, jamiyat a’zolari o‘rtasida mehr-muhabbat, ishonch kuchayadi, har sohada rivojlanish, ilgarilash bo‘ladi.
Insonning eng sof va pokiza tuyg‘ulari, hayotiy tushuncha va tasavvurlari oilada shakllanadi. Ota-ona o‘rtasidagi ishonch xonadonda xotirjamlik muhitini yuzaga keltiradi, bu – farzandlar tarbiyasi uchun foydalidir. Oilalardagi muhit mahalla, jamiyatdagi insonlararo munosabatlarga ham ta’sir etadi. Demak, oilada katta-kichikning odob talablariga rioya qilishi juda muhimdir.
Ish yo o‘qish joyidagi hamrohlarning ma’naviy kasalliklari boshqalarga ham “yuqishi” tabiiy. Zero, Alloh taolo sodiqlar bilan birga bo‘lishga buyurgan: “Ey imon keltirganlar! Allohdan qo‘rqinglar va (imonda) sodiq kishilar bilan birga bo‘linglar!” (Tavba, 119). Sodiqlar so‘z, ish, niyat va imonda sadoqatli kishilardir. So‘zda sadoqatlilik rost gapirish, yolg‘ondan saqlanish bilan bo‘ladi. Imon talabi, najotga yetishish vositasi shu. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam marhamat qiladilar: “To‘g‘riso‘zlik yaxshilikka yetaklaydi. Yaxshilik esa jannatga yetaklaydi. Albatta, kishi to‘g‘ri so‘zlaydi, hatto Alloh huzurida siddiqlardan deb yoziladi” (Muttafaqun alayh).
Hamma narsa doimiy bajarib yurish bilan odatga aylanadi. To‘g‘riso‘zlik ham shunday. Hatto o‘z foydamizga qarshi kelsa ham, to‘g‘ri gapni o‘rnida ayta bilsak, buning mukofoti ikki dunyoda yaxshilik bo‘ladi.
Joziba JAMOL qizi,
“Xadichai Kubro” ayol-qizlar islom o‘rta-maxsus
bilim yurti mudarrisasi
O‘MI Matbuot xizmati
Cavol: Kollejda o‘qib yurgan vaqtlarimda ba’zan avtobusdan yo‘lkirani bermasdan tushib ketardim. Bu ishning og‘ir gunoh ekanini anglab yetdim. Buni qanday to‘g‘rilasam bo‘ladi? Taxminiy hisoblab, sadaqa qilsam bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz bu ishingiz uchun avvalo istig‘for aytib, tavba qilasiz. To‘lamagan yo‘lkiralaringizni taxminiy hisoblaysiz hamda o‘zingiz foydalangan avtobuslar boshqarmasidan yo‘lkiralar to‘lanadigan hisob raqamlari bo‘lsa, qarzlaringizni shunga o‘tkazib qo‘yasiz va shu bilan zimmangizdagi yukdan qutilasiz, inshaalloh. Agar ularda bunday imkoniyat bo‘lmasa, sadaqa qilib yuborasiz.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.