Dinimiz hamisha to‘g‘ri so‘zlashga buyuradi. Qur’oni karimda bunday marhamat qilinadi: “Ey mo‘minlar, Allohdan qo‘rqinglar va to‘g‘ri so‘zlanglar! (Shunda Alloh) ishlaringizni o‘nglar va gunohlaringizni mag‘firat etar. Kim Allohga va Uning payg‘ambariga itoat etsa, bas, u ulug‘ yutuqqa erishibdi” (Ahzob, 70-71).
To‘g‘ri so‘zlash eng yaxshi fazilat, huzur-halovatning asosi. Oila va jamiyat farovonligi ham to‘g‘rilik, rostlik bilan davomli bo‘ladi. To‘g‘riso‘zlik tufayli oila, jamiyat a’zolari o‘rtasida mehr-muhabbat, ishonch kuchayadi, har sohada rivojlanish, ilgarilash bo‘ladi.
Insonning eng sof va pokiza tuyg‘ulari, hayotiy tushuncha va tasavvurlari oilada shakllanadi. Ota-ona o‘rtasidagi ishonch xonadonda xotirjamlik muhitini yuzaga keltiradi, bu – farzandlar tarbiyasi uchun foydalidir. Oilalardagi muhit mahalla, jamiyatdagi insonlararo munosabatlarga ham ta’sir etadi. Demak, oilada katta-kichikning odob talablariga rioya qilishi juda muhimdir.
Ish yo o‘qish joyidagi hamrohlarning ma’naviy kasalliklari boshqalarga ham “yuqishi” tabiiy. Zero, Alloh taolo sodiqlar bilan birga bo‘lishga buyurgan: “Ey imon keltirganlar! Allohdan qo‘rqinglar va (imonda) sodiq kishilar bilan birga bo‘linglar!” (Tavba, 119). Sodiqlar so‘z, ish, niyat va imonda sadoqatli kishilardir. So‘zda sadoqatlilik rost gapirish, yolg‘ondan saqlanish bilan bo‘ladi. Imon talabi, najotga yetishish vositasi shu. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam marhamat qiladilar: “To‘g‘riso‘zlik yaxshilikka yetaklaydi. Yaxshilik esa jannatga yetaklaydi. Albatta, kishi to‘g‘ri so‘zlaydi, hatto Alloh huzurida siddiqlardan deb yoziladi” (Muttafaqun alayh).
Hamma narsa doimiy bajarib yurish bilan odatga aylanadi. To‘g‘riso‘zlik ham shunday. Hatto o‘z foydamizga qarshi kelsa ham, to‘g‘ri gapni o‘rnida ayta bilsak, buning mukofoti ikki dunyoda yaxshilik bo‘ladi.
Joziba JAMOL qizi,
“Xadichai Kubro” ayol-qizlar islom o‘rta-maxsus
bilim yurti mudarrisasi
O‘MI Matbuot xizmati
“Musulmon banda tahorat olganida tana a’zolari poklanishidan tashqari gunohlari ham kechiriladi”, deb eshitganmiz. Bunga dalil bo‘luvchi hadislar bor-mi?
Usmon ibn Affon roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim tahoratni mukammal ado etsa, gunohlari tanasidan, hatto tirnoqlari ostidan chiqib ketadi”, deganlar (Imom Muslim, Imom Nasoiy, Imom Ahmad, Imom Tabaroniy, Imom Bayhaqiy rivoyati).
Odatda, ochiq a’zolardagi kirlar yopiq turgan yoki tirnoq ostida yig‘ilgan kirlarga nisbatan oson poklanadi. Tirnoq ostidagi kirlarni tozalash uchun alohida e’tibor talab etiladi. Bu yerda banda tirnog‘i ostidagi gunohlar ham kechirilishi aytilmoqda. Bu esa tahorat sababidan Alloh va banda o‘rtasidagi kichik gunohlarning birontasi ham qolmay kechirilishiga dalolat qiladi.
Abu Umoma roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qiladi: “Agar musulmon banda tahorat qilsa, gunohlari qulog‘idan, ko‘zidan, ikki qo‘lidan, ikki oyog‘idan chiqib ketadi. Agar o‘tirsa, gunohlari kechirilgan holda o‘tiradi” (Imom Ahmad, Imom Tabaroniy “Avsat”da va Imom Bayhaqiy rivoyati).
Banda tahoratini risoladagidek bajarsa, qulog‘i, ko‘zi, qo‘li va oyog‘i sodir etgan gunohlari kechiriladi. Agar u tahorat qilib bo‘lsa, bironta ham gunohi qolmaydi.
Abdulloh Sunobihiy roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qiladi: “Agar mo‘min banda tahorat qilib, og‘zini chaysa, og‘zidan gunohlari chiqib ketadi. Agar burniga suv olib qoqsa, burnidan gunohlari chiqib ketadi. Agar yuzini yuvsa, yuzidan, hatto ikki ko‘zining chetidan gunohlari chiqib ketadi. Agar ikki qo‘lini yuvsa, qo‘lidan, hatto qo‘lining tirnoqlari tagidan gunohlari chiqib ketadi. Agar boshiga mas'h tortsa, boshidan, hatto ikki qulog‘idan gunohlari chiqib ketadi. Agar ikki oyog‘ini yuvsa, oyog‘idan, hatto oyog‘ining tirnoqlari ostidan gunohlari chiqib ketadi. So‘ngra masjidga borishi, (o‘qigan) namozi unga qo‘shimcha (savob) bo‘ladi” (Imom Nasoiy, Imom Ibn Moja, Imom Molik, Imom Ahmad, Imom Hokim rivoyati).
Ma’lumki, tahorat bilan namoz banda gunohlariga kafforat bo‘ladi. Agar tahoratni mukammal qilib, xushu bilan namoz o‘qilsa, bu namoz orqali banda ko‘p ajrlarga erishadi.