Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Yanvar, 2025   |   10 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:48
Peshin
12:36
Asr
15:32
Shom
17:16
Xufton
18:35
Bismillah
10 Yanvar, 2025, 10 Rajab, 1446

Savobidan mahrum bo‘lganlar

26.02.2018   4450   7 min.
Savobidan mahrum bo‘lganlar

“Ey Allohim, menga haromingdan, halolingni kifoya qilgin. Va O‘z fazling ila O‘zingdan o‘zgadan behojat qilgin”

Kuni kecha niqob taqqan talonchilar o‘g‘rilik sodir etgani va jinoyat davomida qorovulga tajovuz qilishgani hamda agar jinoyatni fosh etsa joniga tahdid qilish bilan qo‘rqitganligi haqida daryo.uz saytida xabar berildi. Undan oldin o‘g‘rilik sodir etayotganida birovning joniga ham tajovuz qilingani  va yana boshqa bir qancha o‘g‘rilik haqida xabar berilgan edi.

Islom dini 5 narsaning muhofazasini talab qiladi: jon, din, aql, nasl, mol. Jonga tajovuz – qatl. Dinga tajovuz – riddat. Aqlga tajovuz – mast qiluvchi narsalarni iste’mol qilish. Naslga tajovuz – zino. Molga tajovuz – o‘g‘rilikdir. Bularning bir nechtasi esa o‘g‘rilikda namoyon bo‘ladi. Islom dini bularning har birini ulkan jinoyat hisoblab, barchasiga maxsus iqob va jazolar tayin qilgan.

Alloh taolo hayoti dunyoda faqatgina halol-pok narsadan taomlanishga buyurib: “Ey odamlar! Yer yuzidagi narsalardan halol - poklarini yenglar. Va shayton izidan ergashmanglar, chunki u sizga ochiq-oydin dushmandir”, (“Baqara” surasi, 168 - oyat). Hamda “Niso” surasining 29 – oyatida: “Ey iymon keltirganlar! Bir-biringizni mollarini botil yo‘l bilan yemanglar!” – deb amr qildi.

Ya’ni: Alloh taolo halol-pok rizq yeyishga zid qilib, shayton yo‘lidan yurmaslikka buyurdi. Chunki shayton yo‘lidan yurganlar halol-pok yemaydilar. Ular mol-mulkni qayerdan topyotganlariga ahamiyat bermaydilar. Shayton esa halol yedirmaslik yo‘li bilan bandalarni Allohning toatidan chiqaradi. Unday inson esa halol nima, harom nima farqiga bormay qo‘yadi.

Ikkinchi oyatda Alloh taolo bandalarini bir-birlarining mollarini botil yo‘l bilan yemaslikka amr qildi. Botil yo‘l bilan yeyishning turlari bir qancha bo‘lib, ularning eng yomonlaridan biri – o‘g‘rilikdir. O‘g‘rilik jamiyatni parokanda qiladigan og‘ir jinoyatlardan biri bo‘lib, Islom shariatida qattiq qoralandi. Chunki o‘g‘rilik qilgan inson avvalo o‘zining hamda oila ahlining sha’nini toptaydi, birovning nafaqat mulki, balki joni, or-nomusiga ham tajovuz qiladi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam shunday deb marhamat qiladilar: “Qiyomat kuni bandadan birinchi bo‘lib 4 narsa haqida so‘raydilar: hayoti haqida – uni nimaga sarf qildi? Yoshligi haqida – uni qanday o‘tkazdi? Mol-mulki haqida – uni qayerdan oldi va nimaga sarf qildi? Hamda bilmi haqida – uni nima qildi”, (Imom Termiziy rivoyati).

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam sizu biz oxiratda birinchi bo‘lib so‘raladigan 4 narsa haqida xabar bermoqdalar. Ulardan biri mol-mulk. Qiyomat kuni Alloh taolo har bir bandadan u haqida, albatta, so‘raydi, hisob-kitobini talab qiladi.

O‘g‘rilikdan ehtiyot bo‘lish kerakki, Alloh uning iqobini og‘ir qiladi. Oxiratda birovning mulkini harom yo‘l bilan o‘zlashtirib olgan insonni savol - javobini haqdorlarga qaytarmagunicha  kechiktirib turadi. Ularning haqqini esa u kunda pul bilan topishra olmaydi. Zero u kunda insonning savob va gunohidan o‘zga mulki bo‘lmaydi. Natijada u birovning haqlarini egalariga savobini berish bilan qaytaradi. Alloh saqlasin, savobi tugab qolsa, haqdorlarning gunohlarini o‘z zimmasiga olishni boshlaydi. Endi, jannatga qanday kiradi...

O‘g‘irlikning ham darajasi turlicha bo‘ladi. Biri bir shaxsning mulkiga tajovuz qilish bo‘lsa,  boshqasi butun jamiyatning mulkiga tajovuz qilish, yana biri yetimlarning, beva – bechoralarning mulkiga tajovuz qilishdir. Unga qarab iqobining darajasi ham turlicha bo‘ladi.

Bir kuni bir odam boshqasini shunday deb yodga oladi: “U judayam yaxshi inson. Bir kuni ishxonada tekshiruv bo‘lib qoldi, men xavotirga tushdim. Chunki bir oy oldin uyda tom yopayotganda ishxonadan ruxsatsiz 17 kg tunuka olgandim. Agar bilib olishsa, sharmanda qilib, ishdan haydab yuborishar edi. Shunda u odam mendan «spisat» - «ro‘yxatdan o‘chirib» bergan edi”, deydi. 

Ba’zi odamlarning ongi shunchalik ham past bo‘lar ekan, o‘zi qilgan gunohiga sherik bo‘lgan kishini yaxshi yodlab xotirlasa. Ular qanchalik katta gunohga qo‘l urganini tasavvur ham qila olishmaydi. Axir ular bu yurtda yashovchi barcha insonlarning haqqiga tajovuz qilishdi. Oxirat kuni mahshargohda haqdor insonlarning har biri ularning oldiga o‘z haqqini talab qilib borishsa, ular nima deb javob berishadi? Ikkalasi ham qariyb 60 yoshga kirishgan, garchi muborak, nuroniy yoshga kirib qolgan bo‘lsada, bu og‘ir gunohining natijasida yuzida nur, elning orasida hurmati yo‘q edi. Bu o‘g‘irlikning hayti dunyodagi jazosi. O‘g‘rilar hech kimga hurmat qilmaydigan, biror kishining hurmatiga sazovor bo‘lmagan, xor holda yashab o‘tadi. Oxiratda esa qanday jazo berilishini Rasululloh sollallohu alayhi vasallam quyidagicha bayon qilganlar: “To‘rt toifa insonga do‘zaxda og‘ir azob berilishi tayin qilingan. Ulardan hatto (o‘zi azoblanayotgan) do‘zax ahli ham zarar ko‘radi. Do‘zah ahli bir-biridan: “Bularni nima sababdan azoblashmoqda? Ular bizning azobimiz ustiga battar ziyoda qilishdi” deyishadi. Ulardan (maxsus jazo olayotganlardan) biri birovning mulkini (egasiga) qaytarmasdan vafot etgan kishi bo‘ladi”, dedilar (Imom Bazzor rivoyati).  

E’tibor bering, do‘zah ahli o‘zi judayam og‘ir jazo olayotgan bo‘lsada, uning ustiga-ustak yanada ziyoda qilib, o‘zidan boshqalarga ham zarar yetkazadigan kishi – o‘g‘ri ekan. Darhaqiqat, birovning mehnat qilib, zahmat chekib, oila-ahlini boqaman, yaxshilikka sarflayman, muhtojlarga yordam beraman deb topgan pulini o‘g‘rilagan kishiga yana qanday jazo berilishi mumkin.

Ular nopokdan taomlanishdan tiyilsinlar. Bu dunyoda o‘zi va oila-ahlininig sha’nini oyoqosti qilib, sharmanda qilishdan to‘xtashsin. Zudlik bilan ongini ishlatib, tavba-tazarru qilib hayotini to‘g‘rilashga urinishi, birovning mulkini egasiga topshirishi lozim. Zero, qilmishlari uchun ular Alloh oldida ham, qonun oldida ham, albatta, javob berishadi. Allohning huzurida hotirjam turish uchun ibodatlarni vaqtida bajarib, birovning haqqidan qattiq ehtiyot bo‘lish lozimdir.

Hadisi sharifda halol rizq talab qilish va o‘zgaga muhtoj bo‘lmaslik haqida:

 “Alloohumma akfini bihalalika ’an haromik. Va ag‘nini bifadzlika ’amman sivak”

Ya’ni: “Ey Allohim, menga haromingdan, halolingni kifoya qilgin. Va O‘z fazling ila O‘zingdan o‘zgadan behojat qilgin”, deb duo qilishni Habibimiz sollallohu alayhi vasallam ta’lim beradilar.

Alloh taolo barchamizni O‘z rushdu hidoyatidan adashtirmasin!

O‘MI matbuot xizmati

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

OITSdan saqlanishning oson-ishonchli yo‘li

10.01.2025   521   4 min.
OITSdan saqlanishning oson-ishonchli yo‘li

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.


"Alloh sizdan yengillatmoqni iroda qiladir. Va inson zaif yaratilgandir".

Insonni Alloh taoloning O‘zi yaratgan. U Zot O‘z bandasining xususiyatlarini yaxshi biladi. Shuning uchun ham insonga faqat Alloh taoloning ko‘rsatmalarigina to‘g‘ri kelishi mumkin. Ushbu oyatda Alloh taolo insonning zaif holda yaratilganini ta’kidlamoqda. Yaratuvchining O‘zi «zaif yaratilgan», deb turganidan keyin, shu zaif insonga yo‘l ko‘rsatishda U Zot og‘irlikni xohlarmidi? Yo‘q, U Zot yengillikni xohlaydi.

Islom shariati, umuman, yengillik ustiga bino qilingandir. Bu haqda ko‘plab oyat va hadislar bor. Hammasi o‘z o‘rnida bayon qilinadi. «Niso» surasining boshidan muolaja qilib kelinayotgan masalalar, xususan, erkak va ayol, oila, nikoh masalasiga kelsak, ushbu oyatda bu masalalarda ham Alloh O‘z bandalariga yengillikni istashi ta’kidlanmoqda. Zohiriy qaralganda, diniy ko‘rsatmalarni bajarish qiyin, shahvatga ergashganlarning yo‘llarida yurish osonga o‘xshaydi. Islomda hamma narsa man qilingan-u, faqat birgina yo‘lga ruxsat berilganga o‘xshaydi. «Nomahramga qarama», «U bilan yolg‘iz qolma», «Uylanmoqchi bo‘lsang, oldin ahlining roziligini ol», «Mahr ber», «Guvoh keltir» va hokazo. Hammasi qaydlash va qiyinchilikdan iborat bo‘lib tuyuladi. Shahvatga ergashganlar esa «Yoshligingda o‘ynab qol, gunoh nima qiladi», deyishadi. Bu esa sodda va oson ko‘rinadi. Haqiqatda esa unday emas. Natijaga qaraganimizda bu narsa yaqqol ko‘zga tashlanadi. Dunyo tarixini kuzatadigan bo‘lsak, oila masalasiga yengil qaragan, jinsiy shahvatga berilgan xalqlar, davlatlar va madaniyatlar inqirozga uchragan. Qadimiy buyuk imperiyalarning sharmandalarcha qulashining asosiy omillaridan biri ham shu bo‘lgan.

Bizning asrimizga kelib, G‘arbda, o‘zlarining ta’biri bilan aytganda, jinsiy inqilob bo‘ldi. Jins borasida olimlar yetishib chiqdilar. Ular «Jinsiy hurriyat bo‘lmaguncha, inson to‘liq hur bo‘la olmaydi. Agar jinsiy mayllar jilovlansa, insonda ruhiy tugun paydo bo‘lib, unda qo‘rqoqlik va boshqa salbiy sifatlar kelib chiqishiga sabab bo‘ladi», kabi g‘oyalarni tarqatishdi. Oqibatda jinsiy inqilob avjiga chiqdi.

Natijasini – har xil balo-ofatlar buhronini hozir o‘zlari ko‘rib-tatib turishibdi. Axloqiy buzuqlik, oilaning va jamiyatning parchalanishi, hayotga qiziqishning yo‘qolishidan tashqari, son-sanog‘iga yetib bo‘lmaydigan muammolar paydo bo‘ldi. Jinsiy inqilob oqibatida taraqqiy etgan g‘arb davlatlarining tub aholisi dahshatli sur’atda kamayib bormoqda. Ko‘z ko‘rib, quloq eshitmagan tanosil kasalliklari kelib chiqdi, har yili son-sanoqsiz odamlar shu kasalliklardan o‘lmoqda. Nasl buzilib, odamlari zaifhol va kasalmand bo‘lib bormoqda. Turli aqliy va ruhiy kasalliklar urchidi. Oxiri kelib, kasalliklarga qarshi insondagi tabiiy monelikning yo‘qolishi (OITS) kasalligi paydo bo‘ldi. Bu kasallik haqli ravishda, XX asr vabosi deb nomlandi. Uning davosi yo‘q. Bu dardga chalinishning sababi zinodir. U bilan kasallangan odam tez muddatda o‘ladi. Hamma dahshatda. Bu dardga chalinmaslikning yo‘llari axtarilmoqda, bu yo‘lda behisob mablag‘lar sarflanmoqda, mazkur vaboga chalinmaslikning turli choralari taklif etilmoqda. Qonunlar chiqarilmoqda, idoralar ochilmoqda.

Lekin shahvatga ergashganlari sababli ular eng oson, eng ishonchli bitta yo‘l – Allohning yo‘liga qaytishni xayollariga ham keltirishmayapti. Aqalli ushbu dardning bevosita sababchisi bo‘lmish zinoni man etuvchi qonun chiqarishni hech kim o‘ylab ham ko‘rmayapti. Chunki shahvatga ergashganlar shahvatga qarshi chiqa olmaydilar. Ularning o‘zlari shahvatga banda bo‘lganlari uchun unga ergashganlar. O‘zlarini zohiriy yengil ko‘ringan ishga urib, endi og‘irlikdan boshlari chiqmay yuribdi. Zohiriy og‘ir ko‘ringan bo‘lsa ham, Alloh ko‘rsatgan yo‘lga yurgan bandalar boshida mazkur og‘irlik va mashaqqatlarning birortasi ham yo‘q. Ular mutlaq yengillikda, farovon turmush kechirmoqdalar.

"Tafsiri Hilol" kitobidan

Maqolalar