Sayt test holatida ishlamoqda!
06 Iyun, 2025   |   10 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:07
Quyosh
04:50
Peshin
12:27
Asr
17:36
Shom
19:56
Xufton
21:33
Bismillah
06 Iyun, 2025, 10 Zulhijja, 1446

Tejamkor qashshoqlik ko‘rmas

21.02.2018   4882   4 min.
Tejamkor qashshoqlik ko‘rmas

Alloh taolo behisob ne’matlar bergan. Bizdan bu ne’matlarni dunyo va oxirat hayoti uchun foydali bo‘lgan yo‘lda ishlatish talab etiladi. Ularni isrof qilish, behuda narsalarga sarflash qattiq qoralanadi. Alloh har bir ishda me’yorga rioya qilishga va haddan oshmaslikka buyuradi: «Shuningdek, yeb-ichingiz, (lekin) isrof qilmangiz! Zero, U isrof qiluvchilarni sevmagay» (A’rof surasi, 31-oyat).

Isrofning bir qancha turlari mavjud. Xususan, “bu davlatniki” yoki “pulini to‘lab qo‘yganman” degan noto‘g‘ri tushuncha bilan uyimizda gaz, elektr toki va suv kabi umumiy iste’mol vositalarini keragidan ortiqcha sarflash, bir dona gugurt cho‘pini ishlatmaslik uchun kun bo‘yi gaz plitasidagi gazni o‘chirmaslik va hokazolar isrofning keng tarqalgan turidir. Axir bu bilan qaysidir birodarimizning haqini suiste’mol qilyapganimizni yoki bu Vatan barchamizniki ekanini esdan chiqarib qo‘ymoqdamiz.

Isrofning katta-kichigi bo‘lmaydi. Axir, hamma narsaning uvoli bor. Xalqimiz “nimani xor qilsang, o‘shanga muhtoj bo‘lasan”, deydi. Isrof o‘rniga yon-atrofdagi nochor yashayotgan oilaning kam-ko‘stiga ko‘maklashish, o‘qish uchun to‘lov pulini to‘lolmayotgan talabaga yordamlashish, uylanish uchun mablag‘ topa olmay yurgan yoshlarning mushkulini oson qilish, qarzini to‘lolmay turgan qarzdorga ko‘maklashish mumkin-ku!

 Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Ahli solih hidoyat, go‘zal ko‘rinish va iqtisodli bo‘lish payg‘ambarlikning yetmish juzidan bir juzdir”, dedilar (Imom Termiziy, Imom Abu Dovud rivoyati). 

Tejamkor bo‘lish, isrof qilmaslik, har bir narsani o‘z o‘rnida, me’yorida tasarruf qilish, keragidan ortiq, behudaga sarflamaslik payg‘ambarlikning yetmish bo‘lagidan bir bo‘lak ekan. Buni har bir mo‘min-musulmon, erkagu ayol, yoshu qari yaxshi o‘zlashtirib, hayotiga tatbiq qilmog‘i kerak. Zero, tejamkorlik avvalo kishining o‘ziga ko‘plab manfaatlar keltiradi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Tejamkor odam hech qachon qashshoqlik ko‘rmaydi”, deganlar (Imom Ahmad rivoyati).

Muhammad ibn Hanafiy aytadilar: “Kamolot uch narsadadir: Iffatli bo‘lish; qiyinchiliklarga sabr qilish hamda maishatda tejamkor va go‘zal tadbirli bo‘lish”.

Shu bilan birga umumxalq ehtiyojlari uchun foydalanayotgan gaz, xonalarimizni yorug‘ qilayotgan elektr toki, issiq va sovuq suvga to‘lovini o‘z vaqtida ado etish lozim. Chunki bu xizmatlarning haqini o‘z vaqtida to‘lamaslik o‘zganing haqiga xiyonat hisoblanadi. Binobarin, ushbu xizmatlarni qarzga olganmiz va uni vaqtida hisob-kitob qilib, to‘lash uchun javobgarmiz, shunday ekan to‘lovlarni ado etish har birimizning vazifamizdir. Afsuski, ba’zi kishilar hisoblash jihozlarini vaqtincha to‘xtatib turish, orqaga aylantirish kabi nomaqbul ishlarga qo‘l urishmoqda. Alloh taolo: «Mol (va boylik)laringizni o‘rtalaringizda botil (yo‘llar) bilan yemangiz!» (Baqara surasi, 188-oyat) deb bunday gunoh yo‘ldan qaytaradi. Zero, davlat mulkiga tajovuz qilish, uni o‘zlashtirish ham jinoyat, ham gunohdir.

Abdurahmon ibn Avf (roziyallohu anhu) mo‘minlarning amiri hazrat Umar (roziyallohu anhu)ning ziyoratiga keldi. Salom berib, biroz kutib turdi. Hazrat Umar (roziyallohu anhu) yonib turgan shamni o‘chirib, boshqasini yoqdi. Bu holat Abdurahmon ibn Avf (roziyallohu anhu)ning diqqatini tortdi. Shunda Umar (roziyallohu anhu)ga: “Yo Amirul mo‘minin oldingizda sham yonib turardi, nega uni o‘chirib, boshqasini yoqdingiz?” deb so‘radi.

Hazrat Umar (roziyallohu anhu) tabassum bilan: “Yo Abdurahmon o‘chirganim davlatning shami. Yoqqanim esa o‘zimning shaxsiy shamim. Davlat ishlari bilan mashg‘ul bo‘lsam birinchi shamni yoqaman. Hozir sen bilan suhbat qurib o‘tirganimda dalat shamini yoqish to‘g‘ri bo‘lmaydi. Shuning uchun uni o‘chirib, o‘zimning shamimni yoqdim. Agar bunday qilmasam oxiratda Allohga qanday javob beraman”, dedi.

Halollik hamisha har bir inson uchun zaruriy fazilatdir. Kishining o‘zi va oilasi uchun foydalangan maishiy xizmatlarga to‘lovlarni o‘z vaqtida xolis ado etishi jamiyat oldidagi katta burchi va vazifasidir. Isrofning eng og‘ir gunohlardan ekanini his etib, hamma ishda tejamkor va tadbirli bo‘lish musulmon axloqining zarur shartlaridandir. Qanchalik halollik mezoniga amal qilsak, yurtimiz shuncha tinch va obod, farzandlarimiz odob-axloqli, insofli, diyonatli bo‘lib voyaga yetadi.

 

Abdurahmon ABDURAHMONOV

Farg‘ona viloyati Oltiariq tumani

“Birlashgan” jome masjidi imom-xatibi

O‘MI Matbuot xizmati

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

O‘zbekiston hojilarining Prezident Shavkat Mirziyoyevga Qurbon hayiti munosabati bilan yo‘llagan tabrigi

05.06.2025   6976   4 min.
O‘zbekiston hojilarining Prezident Shavkat Mirziyoyevga Qurbon hayiti munosabati bilan yo‘llagan tabrigi

 

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti

Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylariga

 

Bismillahir Rohmanir Rohim

Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh

Muhtaram Prezident Janobi Oliylari!

 

Alloh taologa behisob shukrki, Sizning bevosita tashabbuslaringiz va sa’y-harakatlaringiz bilan haj amallarini yuqori saviyada tashkil etishga muvaffaq bo‘lmoqdamiz.

Bunday e’tibor va ehtiromni biz hojilar chin yurakdan his etib, yaratilgan barcha qulayliklar uchun Sizga chuqur minnatdorlik izhor etamiz.

Hurmatli Prezident Sizni va Siz orqali yurtdoshlarimizni haj ibodatini ado etayotgan hamyurtlarimiz nomidan musulmon ummati uchun eng ulug‘ bayram – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etamiz.

Biz, o‘zbekistonlik hojilar shunday fayzli kunlar uchun shukronalar aytib, Haq taolodan jonajon yurtimizga qut-baraka, aziz xalqimizga farovonlik va farzandlarimizga barkamollik so‘rab ezgu duolar qilmoqdamiz.

Zero, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi vasallam) “Duolarning eng yaxshisi arafa kuni qilingan duodir”, deb xushxabar berganlar.

Alloh taoloning bayti joylashgan muqaddas zaminda – Mino, Arafot kabi muborak manzillarda ulug‘ amallarni ixlos ila bajarmoqdamiz.

Sizni vaqt ajratib, muborak haj ziyorati uchun yaratilgan sharoitlar va salomatligimiz haqida so‘raganingiz hamda har kuni holimizdan xabardor bo‘lib turganingiz ibodat bilan yurgan biz hojilarni cheksiz darajada mamnun etdi.

Bunday e’tibor va ehtiromni Saudiya Arabistonining mutasaddilari ham yuqori baholab, Siz Janobi Oliylariga hurmat va duolarini izhor etmoqdalar.

Muborak maskanlarda har bir ziyoratchi Sizning g‘amxo‘rligingizni yurakdan his qilib, ko‘zlarida yosh bilan duolar qilayotganini alohida aytib o‘tmoqchiman.

Sizga aytadigan yana bir xabarimiz, Saudiya Arabistonida bo‘lib turgan yurtimizning diniy soha vakillari hamda ziyoratchilari tomonidan mavsum davomida Qur’oni karim 10 ming marotaba xatm qilinib, yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik tilab duolar qilindi.

Hurmatli Prezident, Siz yaratib bergan imkoniyatlardan ruhlanib, o‘zbekistonlik hojilar yurtga qaytganimizdan keyin “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Sizga ko‘makchi bo‘lmoqchimiz.

Siz boshchiligingizda yurtimizda tinchlikni mustahkamlash, xalqimizning ma’naviyatni yuksaltirish, ayniqsa yoshlarning sifatli ta’lim olishi, kasb-hunar egallashi, kerak bo‘lsa dunyoni egallashi kabi masalalar eng ustuvor vazifaga aylandi.

Shunday ekan, biz hojilar yurtimizga qaytgach, quyidagi ishlarni amalga oshirmoqchimiz:

– ona-Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, aholi orasida tinchlik-osoyishtalikni qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarga targ‘ib etish;

– kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilmni qadrlash va ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish;

– to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yoriylikka amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish;

– kiyinishda va muomalada oddiylik va kamtarinlikka amal qilish, dabdababozlik, isrofgarchilik, maishatbozlik kabi illatlardan yiroq bo‘lishni targ‘ib qilish;

– yoshlarni muvaffaqiyatlarga faqat o‘qib-o‘rganib, ilm bilan erishish mumkinligini o‘rgatish;

– ustozlar, o‘qituvchi va murabbiylarga doimo ehtirom ko‘rsatish, ularni moddiy qo‘llab-quvvatlash ishlariga ko‘mak berish;

– mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish;

– hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish;

– xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish.

Barcha hojilarimiz yurtimizga qaytgandan so‘ng ushbu tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga va’da beramiz.

Zero, jonajon Vatanimiz kelajagi, xalqimiz farovonligi va yurtimiz shonu shuhrati Siz aytganingizdek yoshlarimiz qo‘lidadir. Ular ertaga O‘zbekistonni yanada kuchli, yuksak taraqqiy etgan davlatga aylantirish uchun o‘zlarining bor bilimi, iqtidori va kuch-g‘ayratini safarbar qilsa, ko‘zlagan barcha ezgu maqsadlarimizga, albatta erishamiz.

Yusuf Xos Hojib bobomiz aytganlaridek:

“Zakovat bor joyda ulug‘lik bo‘ladi,

Bilim bor joyda buyuklik bo‘ladi”.

 

 

Hurmatli Prezident Janobi Oliylari!

 

Biz, 15 ming hoji duolar ijobat bo‘ladigan Arafotda turib, Alloh taolodan Sizga mustahkam sog‘lik, uzoq umr va ulkan muvaffaqiyatlar tilab, olib borayotgan barcha ishlaringizda madadkor bo‘lishini so‘rab iltijolar qilyapmiz.

Alloh taolo butun dunyo mo‘min-musulmonlariga Qurbon hayitini muborak aylasin, tinchlik-xotirjamlik ato etsin, ibodatlarimizni O‘z dargohida husni qabul aylasin, ona Vatanimizni obod, xalqimiz hayotini yanada farovon qilsin!

Qurbon hayiti muborak bo‘lsin!

 

Hurmat va kamoli ehtirom ila,

 

O‘zbekiston hojilari,

Makka shahri Arafot vodiysi,

2025 yil 5 iyun

Maqolalar