Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Mart, 2025   |   13 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:20
Quyosh
06:38
Peshin
12:37
Asr
16:41
Shom
18:30
Xufton
19:43
Bismillah
13 Mart, 2025, 13 Ramazon, 1446

O‘zbekistonda o‘tgan yili yaqin qarindoshlar o‘rtasida 200 ga yaqin qotillik sodir etildi

20.02.2018   3434   5 min.
O‘zbekistonda o‘tgan yili yaqin qarindoshlar o‘rtasida 200 ga yaqin qotillik sodir etildi

2017 yilda oilaviy kelishmovchiliklar sababli yaqin qarindoshlar bir-biriga nisbatan sodir etgan qotilliklar soni 200 ga yaqin bo‘ldi. Bu haqda Ichki ishlar vaziri Po‘lat Bobojonov O‘zA muxbiri bilan suhbatida ma’lum qildi.

Ushbu jinoyatlarning 62 tasi er xotiniga, 10 tasi xotin eriga, 119 tasi esa yaqin qarindoshlar tomonidan bir-birlariga nisbatan sodir etilgan. Bunday noxushliklar asosan Samarqand viloyati (27), Toshkent shahri (24), Toshkent (22) va Farg‘ona (21) viloyatlarida ko‘proq uchradi.

Har qanday jinoyat sodir bo‘lishi tashvishlanarli, biroq bu jarayonda xotin-qizlar, voyaga yetmaganlar uchrayotgani yanada ayanchli holat.

Masalan, ro‘yxatga olingan jinoyatlarning 9,5 mingdan ortig‘i xotin-qizlar tomonidan sodir etilgan. Farg‘onada 1625, Toshkent shahrida 1592, Toshkent viloyatida 1402, Samarqandda 1066, Andijonda 972 va Namanganda 751 nafar ayol jinoyatga qo‘l urgan.

Joylarda uyushmagan, tarbiyasi og‘ir, ish va o‘qishga joylashmagan yoshlar 26579 ta jinoyat sodir qilgan. Maktab o‘quvchilari, akademik litseylar va kasb-hunar kolleji o‘quvchilari tomonidan 1,5 mingdan ziyod jinoyat sodir etilgan.

Voyaga yetmaganlar tomonidan 1430 ta jinoyat, shundan, 778 ta o‘g‘rilik, 79 ta bezorilik, 77 ta talonchilik, 45 ta badanga og‘ir tan jarohati yetkazish, 42 ta bosqinchilik va 29 ta firibgarlik holati qayd etilgan.

O‘zA xabari

Bu – jamiyatimizni nihoyatda tashvishga soladigan holat. Mo‘min-musulmonlar har doim tinchlik va xotirjamlikda yashashni bir-biriga xayrixoh va duogo‘y bo‘lib hayot kechirishni dasturulamal bilganlar. Ayniqsa, qarindosh-urug‘lar o‘rtasida silai rahmga e’tibor qaratilgan bo‘lsa, er-xotinlik masalasida ularning o‘rtasida muhabbat bo‘lishiga, agar muhabbati u darajada bo‘lmasa, er-xotin farzandlarining kamolini o‘ylab, elning oldida ularning boshi egilib qolmasin, degan andeshada shariatimiz ko‘rsatmalariga muvofiq bir-birining haqlarini ado etib yashab yuravergan. Lekin biri ikkinchisiga pichoq o‘qtalish darajasiga borishi shu vaqtga qadar tasavvurga ham sig‘maydigan holat edi. Zotan, Qur’oni karimda: “Biror jonni o‘ldirmagan yoki Yerda (buzg‘unchilik va qaroqchilik kabi) fasod ishlarini qilmagan insonni o‘ldirgan odam xuddi hamma odamlarni o‘ldirgan kabidir. Unga hayot baxsh etgan (o‘limdan qutqarib qolgan) odam esa barcha odamlarni tiriltirgan kabidir”, deyilgan (Moida, 32-oyat).

Yana bir oyati karimada Alloh taolo aytadi:  “Alloh taqiqlagan jonni nohaq qatl qilmangiz! Aql yuritishingiz uchun (Allohning) hukm qilgani shu(lar)dir” (An’om surasi, 151-oyat).

Alloh taolo oyati karimalarida odam o‘ldirishning nihoyatda og‘ir gunoh ekanini uqtirishi barobarida, Payg‘ambar alayhissalom ham ko‘plab hadisi shariflarida qotillikning mudhish jinoyat ekanini bildirib, bu ishga qo‘l urgan kishi benihoya shiddatli azobga uchrashini ta’kidlab aytganlar. Abu Dardo roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar:

“Alloh taolo barcha gunohlarni kechirishi mumkin, biroq Allohga shirk keltirgan holda o‘lgan kishini va bir mo‘minni qasdan o‘ldirgan mo‘minning gunohini kechirmaydi”  (Abu Dovud va Nasoiy rivoyat qilganlar).

Ushbu ogohlantirish mana bu hadis bilan yanada quvvatlangan:  “Agar osmon va yer ahllarining barchalari bir mo‘minning qonini (to‘kish)da ishtirok etsalar, batahqiq Alloh taolo ularning barchalarini do‘zax oloviga yuzlari bilan uloqtiradi” (Imom Termiziy rivoyati).

Oilaviy qotilliklar Toshkent shahri, Toshkent, Samarqand va Farg‘ona viloyatlarda ko‘p uchraganining sabablaridan biri, bu shaharlarda aholi gavjumligi va turli millat vakillarining aralash yashashidir. Chunki bunday hududlarda  ko‘pchilik bir-birini tanimaydi va ayniqsa, ko‘p qavatli uylarda yashovchilar o‘rtasidagi qo‘shnichilik aloqalari unchalik yaqin bo‘lmaydi.

Mana, bugun samarqandlik bir erkak xotinini o‘ldirib qo‘ygani haqida xabar tarqaldi. Nega? Chunki  odamlarning asabi chatoq. Millaiy tarbiyamizga yot, ishqiy sarguzashtlarga boy, personajlari bag‘oyat tajang va axloqsiz seriallarni muntazam tomosha qilish ham insonning asabiga ta’sir qiladi va u ham serial qahramonlariga o‘xshab qotillikka, behayolikka moyil bo‘lib qoladi. Serial muxlislaridan “Buning nimasini ko‘ryapsiz?” deb so‘rasangiz, “Shunchaki...”  deb javob beradi. Ammo shuni ham unutmaslik kerakki, ularning ahvoli balchiqqa tushib top-toza chiqaman deb o‘ylagan nodon kishiniki kabidir.

Aka-ukaning, er-xotinining yoki xotin erining yoxud qo‘shni qo‘shnisining joniga qasd qilishni o‘ylashining o‘zi gunohi kabira hamda o‘ta johillikdir. O‘zi odamlar shundoq ham bu dunyoda bitta sabab bilan yashab yuradi. O‘shagina sababdan ham uni mosuvo qilishga urinish Rabbimizning istagiga qarshi borish bo‘ladi. Parvardigorga qarshi borganga esa yordam beruvchi bo‘lmaydi.

 

O‘MI Matbuot xizmati

 

 

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Rasululloh ﷺ qanday qiroat qilardilar?

12.03.2025   2812   3 min.
Rasululloh ﷺ qanday qiroat qilardilar?

Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiroat qilganlarida oyatlarni ajratib-ajratib o‘qirdilar” (Imom Abu Dovud, Imom Ahmad rivoyati).

Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: Nabiy sollallohu alayhi vasallam qiroatalarini oyat-oyat qilib ajratardilar: «Alhamdu lillahi Robbil-’alamin» deb, so‘ng vaqf qilardilar, «Arrohmanir-Rohiym» deb, so‘ng vaqf qilardilar» (Imom Termiziy, Imom Hokim rivoyati).

Ya’lo ibn Mamlakdan rivoyat qilinadi: «U Ummu Salama roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning namozlari haqida so‘radi. Shunda u kishi: «Sizlar qayoqdayu, u zotning namozlari qayoqda?! U zot namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganchalk uxlar, so‘ng uxlaganlaricha namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganlaricha uxlar edilar. To tongacha shunday bo‘lar edi», dedi-da, u zotning qiroatlarini maqtay ketdi. U zotning qiroatlarini maqtay turib: «Harfma-harf, aniq-aniq o‘qirdilar», dedi» Abu Dovud, Termiziy va Ahmad ibn Hanbal rivoyat qilgan.

Qatodadan rivoyat qilinadi: «Anasdan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari qanday edi?» deb so‘raldi. Shunda u: «Cho‘ziq edi», dedi-da, keyin «Bismillahir-Rohmanir-Rohiym»ni «Bismillah»ni cho‘zib, «Ar-Rohman»ni cho‘zib, «Ar-Rohiym»ni cho‘zib o‘qib berdi». Ya’ni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mad – cho‘ziq unli bor o‘rinlarda madni aniq cho‘zib o‘qir edilar (Imom Buxoriy rivoyati).

Abdulloh ibn Abu Qaysdan rivoyat qilinadi: «Men Oisha roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari haqida: «U zot qiroatni ichlarida qilarmidilar yoki jahriy (oshkora) qilarmidilar?» deb so‘radim. U: «Har qaysisini ham qilardilar. U zot (qiroatni) gohida ichlarida, gohida oshkora qilardilar», dedi» (Muttafaqun alayh).

Ummu Honiydan rivoyat qilinadi: «Men tunda yopig‘im ustida turib olib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Ka’ba oldidagi qiroatlarini eshitar edim» (Nasoiy va Ibn Moja rivoyat qilgan).

Jubayr ibn Mut’im roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamnig shom namozida Tur surasini o‘qiyotganlarini eshitdim. «Yoki ular, hech narsadan hech narsa yo‘q, o‘zlari yaralganlarmi?! Yoki ular yaratuvchilarmi?» oyatiga kelganda qalbim uchib ketay dedi» (Imom Buxoriy rivoyati).

Baro ibn Ozib roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning xuftonda «Vattiyni vaz-zaytun»ni o‘qiyotganlarini eshitdim. Biror kishidan u zotning ovozlaridan ko‘ra chiroyli ovoz eshitmaganman» Muttafaqun alayh.

Abdulloh ibn Mug‘affaldan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning tuyalarida Qur’on o‘qib ketayotganlarini ko‘rdim. Fath surasini mayin qilib o‘qib ketayotgan ekanlar. Ohang qilib o‘qib ketayotgandilar» (Imom Buxoriy rivoyati).

Avs ibn Huzayfa roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Bir kecha Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimizga kech qolib chiqdilar. Biz: «Yo Allohning Rasuli, kech qolib ketdingizmi?» dedik. Shunda u zot: «Qur’ondan hizbim[1] qolib ketgan edi, o‘shani tugatmasdan chiqishni istamadim», dedilar. Keyin biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning as'hoblaridan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Qur’onni qanday hizbga ajratar edilar?» deb so‘radik. Ular: «Uchta, beshta, yettita, to‘qqizta, o‘n bitta, o‘n uchta (sura) va «Mufassal» hizbi», deyishdi» (Tabaroniy va Tahoviy rivoyati).

Davron NURMUHAMMAD


[1] Hizb – bo‘lak degani bo‘lib, Qur’ondan har kun uchun vazifa sifatida ajratib olingan bo‘lakka nisbatan ishlatilgan. Mufassal – Qur’onning Hujurot surasidan boshlab oxirigacha bo‘lgan qismi.