Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Yanvar, 2025   |   16 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:46
Peshin
12:38
Asr
15:39
Shom
17:23
Xufton
18:41
Bismillah
16 Yanvar, 2025, 16 Rajab, 1446

Qur’on qalblarga nur olib kiradi

18.02.2018   6664   4 min.
Qur’on qalblarga nur olib kiradi

Prezidentimizning 2017 yil 1 sentyabr kuni Hazrati Imom majmuasida davlat, jamoat, yoshlar tashkilotlari vakillari va diniy soha xodimlari bilan bo‘lib o‘tgan uchrashuvda bergan ko‘rsatmalari asosida mamlakatimizning barcha hududida “O‘zbekiston Qur’on musobaqasi” o‘tkazilmoqda.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon ALIMOV ushbu tadbirni tashkil etishdan ko‘zlangan maqsadlar, uning ma’naviy-ma’rifiy hayotimizdagi ahamiyati haqida quyidagilarni so‘zlab berdi:

— Bismillahir Rohmanir Rohiym. Haqiqatan, Qur’oni karim insonlarni to‘g‘ri yo‘lga boshlaydigan, aql yurgizib, tafakkur qilib o‘qilsa, hidoyatga chorlaydigan muqaddas kitobdir. Zero, Qur’oni karimda: “Albatta, bu Qur’on eng to‘g‘ri yo‘lga hidoyat etur va ezgu ishlarni qiladigan mo‘minlarga katta mukofot borligi haqida bashorat berur” (“Isro” surasi, 9-oyat) deb marhamat qilingan. Inson Qur’oni karim oyatlarini yod olgani sari ruhi yengillashib, komillikka yetishib boraveradi. Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam ham Qur’oni karimni o‘qigan, yod olgan va boshqalarga yetkazgan kishilarni insonlarning eng yaxshisi deb ta’riflaganlar. Bir hadisi sharifda: “Sizlarning yaxshilaringiz Qur’onni o‘rganib, so‘ng uni (boshqalarga ham) o‘rgatuvchilardir” (Imom Buxoriy), deb bayon qilingan.

Qur’on muqaddas kitob, o‘xshashi yo‘q, tengsiz bir ilohiy mo‘jizadir. Bu buyuk Kitobning kalimalari zamirida o‘ta teran ma’no-mazmun borligi, shuningdek, har qaysi inson Qur’oni karimning oyatlarini eshitgan paytda beixtiyor unga quloq tutib qolishi, butun vujudi bilan berilib tinglashi — bularning barchasi ushbu ulug‘ Kitob butun olamlarning yaratuvchisi bo‘lmish buyuk Allohning ilohiy so‘zi ekaniga yana bir dalolatdir.

Yurtboshimiz tashabbusi bilan Qur’on musobaqasi o‘zgacha ruhda, ko‘tarinki kayfiyatda, ommaviy tarzda o‘tkazilmoqda. Bu bejiz emas. Zero, Qur’oni karimni yodlash, tinglash va anglashda hikmat ko‘p. Prezidentimiz ta’birlari bilan aytganda: “Qur’onni eshitish, eshita olish — yuksak ma’naviyat, ma’rifat. Qur’on hech qachon yomonlikka da’vat qilmaydi. Agar Qur’oni karimni eshita olsak, eshittira olsak, bu muvaffaqiyat bo‘ladi. Elimizga nur keladi”.

Qur’on musobaqasini tashkil etishga jiddiy tayyorgarlik ko‘rildi. O‘zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan Qur’oni karim musobaqasini o‘tkazish bo‘yicha tashkiliy hay’atning ishchi yig‘ilishlarida amalga oshirilishi zarur bo‘lgan vazifalar belgilab olindi. Qur’oni karim musobaqasini o‘tkazish bo‘yicha Nizom, tashkiliy hay’at yo‘riqnomasi, baholash mezonlari va musobaqani o‘tkazish bo‘yicha chora-tadbirlar rejasi ishlab chiqildi.

Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Toshkent shahri va viloyatlar bosqichlariga tayinlangan 22 nafar hakam uchun o‘n kun davomida O‘zbekiston musulmonlari idorasida o‘quv mashg‘ulotlari olib borildi. Ular yetuk ulamolar va mutaxassislardan musobaqani yuqori darajada tashkil etish, ishtirokchilarni adolat va shaffoflik bilan baholash bo‘yicha ma’ruzalar tinglashdi. 

2018 yil 4 — 15 yanvar kunlari joylarda qatnashchilar saralandi. Har bir hududdan 18 — 25 va 26 — 40 yosh toifalarida erkaklar hamda ayollar bo‘lib, jami 5366 nafar ishtirokchi ro‘yxatga olindi. Ular ikki yo‘nalishda, ya’ni “Hifz” (to‘liq yod olgan) va “Tilovat” (qisman yod olgan) bo‘yicha bellashishmoqda.

“O‘zbekiston Qur’on musobaqasi” uch bosqichli bo‘lib, uning birinchi — tuman-shahar (saralash) bosqichi yakunlandi. Shu kunlarda musobaqaning ikkinchi, ya’ni viloyat bosqichi Jizzax viloyatining Zomin tumanidagi “Ma’rifatli” jome masjidida bo‘lib o‘tmoqda. Ta’kidlash joizki, musobaqaning ilk bosqichi ham aynan shu masjidda yuqori darajada boshlangan edi. Navbatdagi — viloyat bosqichini ham mazkur hududdan boshlashga qaror qildik. Ikkinchi bosqichga jami 324 nafar qori yigit-qiz yo‘llanma oldi. Musobaqa jarayonini diniy idoraning muslim.uz sayti orqali onlayn kuzatib, qalblarni ilohiy kalom ziyosi bilan to‘ldirishga chorlaymiz.  

Qur’on musobaqasiga qiziqish qay darajada ekani havo sovuq bo‘lishiga qaramay, to‘p-to‘p bo‘lib kelgan, tadbirni kuzatgan yurtdoshlarimiz yuz-ko‘zida yaqqol ko‘rindi. Mana shunday fayzu barakotli kunlardan mamnun bo‘lgan hamyurtlarimiz qo‘llarini duoga ko‘tarib, uning shukronasi uchun yaratgan Parvardigorimizga hamdu sanolar aytishmoqda, bu ishga tashabbuskor bo‘lgan davlatimiz rahbari, tashkiliy ishlarga bosh mutasaddilar va muhtaram ulamolarimiz haqiga duolar qilishmoqda. “Ko‘pning duosi ko‘l bo‘ladi”, deganlaridek, ana shunday xayrli va fazilatli tanlovlar o‘tayotgan yurtimizga yaxshiliklar urug‘i yog‘ilib, kunlarimiz bundan-da nurafshon bo‘lajak, inshoolloh.

«Xalq so‘zi» muxbiri

Dilshod KARIMOV yozib oldi.

Manba: http://xs.uz

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Vaqt va yoshlik qadri (4 qism)

15.01.2025   2018   6 min.
Vaqt va yoshlik qadri (4 qism)

Ibn Abbos roziyallohu anhu yoshlarga nasihat qilib: “Alloh taolo kimga ilm ato etgan bo‘lsa, uning yoshligida bergan. Yaxshilikning hammasi yoshlikda bo‘ladi”, dedilarda, quyidagi oyatlarni tilovat qildilar: “Ular aytishdi: “But-sanamlarimizni ayblab yuradigan Ibrohim degan bir yigitni eshitgandik” (Anbiyo surasi, 60-oyat).

Boshqa oyatda bunday deydi: “... Darhaqiqat, ular Parvardigorlariga imon keltirgan va Biz ularga hidoyatni ziyoda qilgan yigitlardir” (Kahf surasi, 13-oyat).

“Unga go‘daklik chog‘idayoq hikmat (va ilm) ato etdik” (Maryam surasi, 12-oyat).

Afsuski, aksariyat bolalar ayni ilm olish payti kelganda o‘yin-kulgi va bekorchi mashg‘ulotlar bilan ovora bo‘lib yuradilar. Ayrim yoshlar umrining eng navqiron paytini choyxonalarda, kompyuterxonalarda o‘tkazmoqda. Ota-onalari ham: “Hali farzandimiz yosh, katta bo‘lgach o‘qir”, deya bunga beparvo qaraydilar.

Aslida yoshlik paytida xotirasi eng yaxshi ishlaydigan davr bo‘ladi. O‘sha paytdan boshlab, bolani sekin-asta ilmga jalb qilish yaxshi natija beradi.

So‘zimizni dalili sifatida bir misol keltiramiz. Abu Ali ibn Sino, Mirzo Ulug‘bek kabi qanchadan-qancha alloma bobolarimiz 7-8 yoshlarida Qur’oni karimni to‘liq yod olishgan. Bundan tashqari, tarix, falsafa, tibbiyot, mantiq va boshqa fanlarni chuqur o‘zlashtirishgan. O‘n sakkiz yoshigacha hayotida kerak bo‘ladigan barcha ilmlarni mukammal o‘rganib, mashhur olim darajasiga ko‘tarilgan.

Bundan kelib chiqadiki, ota-onalar farzandlarini yoshlik davridan unumli foydalanib, kerakli ilmlarga yo‘naltirishlari lozim. Ulamolarimiz aytadilarki: “Kim yoshlik chog‘ida ilm olmasa, katta bo‘lganida yuksalmaydi”.

Biz bilamizki, ilm Islom dinining asosi bo‘lib, bu din insoniyatni doimo ilmga targ‘ib qilib kelgan. Alloh taolo Odam alayhissalomni yaratganidan so‘ng, unga ismlarning barchasini ta’lim berdi.

Shu ilm bilan Alloh taolo Odamni farishtalardan ustun tarafini namoyish etdi. Qur’oni Karimning avvalgi nozil bo‘lgan oyati ham «O‘qing» degan so‘z bilan boshlangan. Ilm bilan inson yuqori martabalarga erishadi. Alloh taolo Qur’oni Karimda ilm egalarini maqtab shunday degan: «Ayting: «Biladiganlar bilan bilmaydiganlar teng bo‘lurmi?! Darhaqiqat, faqat aql egalarigina eslatma olurlar» (Zumar, 9-oyat).

Inson ikki narsa bilan komillikka erishadi.

1. Yuksalib boruvchi maqsad va intilish.
2. Qalb ko‘zini ochuvchi va uni to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi ilm.

Alloh taolo aytadi: «Alloh sizlardan imon keltirgan va ilm ato etilgan zotlarni (baland) daraja (martaba)larga ko‘tarur. Alloh qilayotgan (barcha yaxshi va yomon) amallaringizdan xabardordir» (Mujodala, 11-oyat).

Ulug‘ sahoba Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhu har safar shu oyatni o‘qisalar, «Ey, odamlar! Bu oyatni yaxshi anglanglar, u sizlarni ilmga targ‘ib qiladi», deb aytardilar.

Muoz ibn Jabal aytadilar: “Ilm o‘rganinglar, zero, uni o‘rganish – Allohdan qo‘rqish, uni talab etish – ibodat, muzokarasi – tasbeh, uni izlash – jiddu-jahd, bilmaganga o‘rgatish – sadaqa, uni o‘z ahliga bildirish – Allohga qurbatdir”.

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam aytadilar: «Olimga yerdagi va osmondagi barcha narsalar istig‘for aytadi».

Yerdagi jonzotlar va osmonlardagi maloikalar istig‘for aytib turuvchi kishilarning mansabidan ziyoda mansab bormi?!

Ali ibn Abu Tolib roziyallohu anhu Kumaylga: «Ilm moldan yaxshidir, u seni muhofaza qiladi, molni esa, sen qo‘riqlaysan. Ilm hokim, mol mahkumdir. Nafaqa qilish bilan mol kamaysa, ilm ziyoda bo‘ladi», deganlar.

Abul Asvad aytadilar: «Ilmdan azizroq narsa yo‘qdir. Podshohlar odamlarga hokim bo‘lsalar, olimlar podshohlar ustidan hokimdir».

Ibn Abbos roziyallohu anhu aytadilar: «Sulaymonga alayhissalom yo ilmni, yoki mol-dunyoni tanlash ixtiyori berildi. Shunda u zot ilmni tanladilar. Keyin u kishiga mol-mulk ham ato etildi».

Fath Musaliy: «Kasalga obu taom berilmasa, o‘ladimi?» deb so‘radilar. Atrofdagilar: «Ha, o‘ladi», deyishdi. Aytdilar: «Qalbga ham uch kun ilm berilmasa, o‘ladi».

Hasan Basriy rahmatullohi alayh: «Ey, Robbimiz, bizga bu dunyoda ham yaxshilik ato etgin, oxiratda ham yaxshilik (ato etgin) va bizni do‘zax azobidan asragin» (Baqara, 201), oyatini bunday tafsir qiladilar: «Dunyodagi yaxshilik ilm va ibodat, oxiratdagisi esa, jannatdir».

Bir donishmanddan: «Qaysi narsalarni jamlasam, yaxshi bo‘ladi?» deb so‘rashganida, «Kema halokatga uchraganda o‘zing bilan qoladigan narsani jamla», deb javob berdi. Bu bilan ilmni nazarda tutdi.

Turli fitnalar avj olgan, tarafkashlik, firqalarga bo‘linishi ko‘paygan paytda yoshlar o‘z dinlarini, aqidalarini muhofaza qilishlari lozim bo‘ladi. Tobe’inlardan Anas ibn Sirin rahimahulloh yoshlarga bunday nasihat qilardilar: “Ey yoshlar jamoasi! Allohga taqvo qilinglar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hadislarini kimdan ta’lim olayotganlarizga e’tiborli bo‘linglar. Chunki bu hadislar sizlarning dinlaringizdir!”.

Bu juda ham ahamiyatli nasihatdir. Dinimni o‘rganaman, ilm olaman yoki hadis o‘rganaman, deb yoshlar uchun eng muhim narsa – shar’iy ilmlarni avvalo ilmda mustahkam bo‘lgan, zamonasining ulamolari e’tirof etgan ulamolardan olishi zarur. Duch kelgan insondan ilm olavermasligi kerak. Zero, Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan kelayotgan bu meros ilmda sobit bo‘lgan ulamolardan olinadi.

Ibn Shavzab rahmatullohi alayh: “Bir o‘spirin yigitning sunnat sohibi bo‘lgan kishini do‘st tutib, undan ilm olishi Allohning ne’matidir”, deganlar.

Amr ibn Qays Maloiy rahmatullohi alayh bunday deganlar: “Agar yigitni ahli sunna val jamoa ahli bilan birga unib-o‘sayotganini ko‘rsang, kelajakda undan yaxshilik kutaver. Ammo uni bida’t ahli bilan o‘sib voyaga yetayotganini ko‘rsang, undan umidingni uzaver. Chunki o‘spirin bola birinchi ta’lim olgan narsasida bo‘ladi”.

Alloh taolo millatimiz kelajagi bo‘lgan yoshlarimizni to‘g‘ri yo‘ldan adashtirmasin. Ularni din-diyonatda, odob-axloqda, insofu tavfiqda ulg‘ayishlarini, ilm-ma’rifatda ajdodlariga munosib avlod bo‘lishlarini nasib etsin!

Muhammad Quddus ABDULMANNON,
Xo‘jaobod tumani “Yetti chinor” jome masjidi imom noibi.