Alloh taolo insonni aziz va mukarram qilib yaratib, jamiki mavjudotu tabiatni uning istirohati uchun yaratdi va ne’matlarni bani Odamning amallariga munosib tarzda berib qo‘ydi. Buning hikmati – inson ana shu ne’matlarning nima uchun serob bo‘lishi va nima uchun va kam bo‘lishiga ibrat ko‘zi bilan boqsin.
Yana Rabbimizning hikmatlaridan biri – mulk uchun mas’ul bo‘lgan kishiga g‘ayritabiiy ilhom ham ato qiladiki, uning sirini tafakkur qilgan kishilar biladi.
O‘tgan yilning 1 sentyabrida bu yilgi qishning qanday kelishini kim bilar edi? Bu qish ko‘p og‘ir keldi: Yaqin Sharq va Afrika davlatlarining aksarida qurg‘oqchilik hukm surayapti. Har doim seryog‘in bo‘ladigan mintaqalarda esa har yilgidan ko‘proq qor yog‘ayapti.
Xullas, o‘sha kuni “Hazrati Imom” majmuasiga tashrif buyurgan prezidentimiz dabdurustdan Qur’on musobaqasini o‘tkazish to‘g‘risida taklif aytib qoldi. Buni eshitgan keksa-yu yoshning qalbi sevinchga to‘ldi. Ammo bu xursandchilikning boshlanishi ekanini endi-endi anglayapmiz.
Davlatimiz rahbarining bu tashabbusidan ruhlangan O‘zbekiston musulmonlari idorasi rahbariyati, xususan, muftiy hazratlari musobaqani tez kunlarda o‘tkazish bo‘yicha yo‘l-yo‘riqlar ko‘rsatib mas’ul shaxslarni tayin qildilar. Shu bilan qishning chillasida O‘zbekiston Qur’on musobaqasi boshlanib ketdi.
Buni ko‘rgan ba’zi yurtdoshlarimiz shunday ajoyib musobaqa bahorda yoki yozda o‘tkazilganda yanada yaxshi bo‘lardi-da, deyishdi. O‘zimizga ham sovuq o‘tib ketgan kezlarda, ayozda dildirab o‘tirgan otaxonu onaxonlarni, yoshlarimizni ko‘rganda, to‘g‘risi, o‘zimiz ham issiq kunlarda bo‘lgan zo‘r bo‘lar ekan-da, degan xayolga bordik.
Ammo, azizlar, sovuq o‘z yo‘liga-ku, qorni sog‘inib ko‘zimiz nigoron bo‘ldi. Yurtimizga qurg‘oqchilik tahdid sola boshladi. Yig‘inlarda, masjidlarda, matbuot sahifalarida Rabbimizdan qor so‘rab iltijolar qildik.
Biz o‘zimiz bilib-bilmay yuraveribmiz, qaysi hududda Qur’on musobaqasi o‘tgan bo‘lsa, o‘sha yerga qor yog‘ibdi. Musobaqa Surxondaryoda bo‘lganda Surxon qorga burkandi; Qashqadaryoda bo‘lganda Qashqa vohasiga qor berdi; Toshkent shahrida bo‘lganda esa Osmon eshiklari ochildi va poytaxtimizdan boshlab hamma yoq oppoq qorga burkandi.
Ana Qur’on musobaqasining sharofati. Bu musobaqa muqarrar qurg‘oqchilikning oldini olmoqda.
Ana dastlab yurtboshimizning, keyin muftiy hazratlarining qalbiga solingan ilhomning hikmati!..
O‘MI Matbuot xizmati
Davlatimiz rahbarining shu yil 14 martdagi “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaroriga ko‘ra, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, Imom Moturidiy, Imom Buxoriy, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi, Islom sivilizatsiyasi markazi, O‘zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan tashkil etilgan anjumanda dunyoning o‘ttizga yaqin davlatidan muftiylar, islomshunos va dinshunos olimlar, diniy-ma’rifiy soha vakillari ishtirok etmoqda.
Anjuman munosabati bilan o‘tkazilgan brifingda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita axborot xizmati rahbari – matbuot kotibi Ilhom Ma’rupov konferensiya va uning doirasidagi tadbirlar haqida ma’lumot berdi.
– Mamlakatimiz taraqqiyotining yangi bosqichida O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan jamiyatda diniy bag‘rikenglik, millatlararo totuvlik va ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash, buyuk alloma va mutafakkirlarimizning boy ilmiy-ma’naviy merosini chuqur o‘rganish bo‘yicha puxta o‘ylangan izchil islohotlar amalga oshirilmoqda, – dedi I.Ma’rupov. – Ushbu ezgu ishlarning uzviy davomi sifatida 2025 yil 29-30 aprel kunlari Samarqand shahrida “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya o‘tkazilmoqda.
So‘nggi yillarda diniy-ma’rifiy sohada amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar natijasida O‘zbekistonda moturidiyshunoslik ilmiy maktabi shakllandi, desak to‘g‘ri bo‘ladi.
Konferensiyaning ahamiyati va dolzarbligi haqida gapirganda bugungi kunda quyidagi omillar Imom Moturidiy va moturidiylik ta’limotini chuqur o‘rganishni taqozo etayotganini alohida qayd etish lozim:
– muqaddas islom dini niqobi ostida faoliyat yuritayotgan radikal guruhlar harakati kuchayib borayotgan bugungi sharoitda xalqaro maydonda Imom Moturidiy ta’limotini o‘rganishga e’tibor oshmoqda;
– moturidiylik maktabining bag‘rikeng g‘oyalari, asrlar davomida mintaqamiz xususiyatlariga mos holda shakllangan insonparvar ta’limoti radikalizmga qarshi kurashning ta’sirchan va samarali vositasi sifatida baholanmoqda.
Konferensiya 3 ta shu’bada faoliyat olib boradi:
Birinchi shu’ba “Imom Moturidiy va uning izdoshlari ilmiy merosining islom ilmlari rivojidagi o‘rni” mavzuiga bag‘ishlangan bo‘lib, unda Imom Moturidiy, moturidiy allomalari va izdoshlari hayot yo‘li, Movarounnahr kalom ilmi maktabi rivojlanish tarixi haqida bahs-munozaralar, ilmiy muzokaralar bo‘lib o‘tadi.
Ikkinchi shu’ba “Moturidiylik ta’limotida umuminsoniy qadriyatlar talqini” mavzuida bo‘lib, u Moturidiylik ta’limotida ilgari surilgan g‘oyalar, jumladan, bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat nazariyalarining shakllanishiga oid munozaralarni o‘z ichiga oladi.
Uchinchi shu’ba “XXI asrda moturidiylik ta’limotining ahamiyati” mavzuiga bag‘ishlangan bo‘lib, u Imom Moturidiy va uning izdoshlari ilmiy merosida ko‘tarilgan mavzularning bugungi kundagi dolzarb muammolarni hal qilishdagi ilmiy va nazariy ahamiyatiga oid bahs-munozaralarni qamrab oladi.
Anjuman yakunida Imom Moturidiy ilmiy merosi va moturidiylik ta’limotini o‘rganishni yangi bosqichga olib chiqish bo‘yicha nufuzli olimlarning taklif va tashabbuslari asosida yakuniy deklaratsiya qabul qilinadi.
Bugun anjuman qatnashchilari uchun Samarqand shahridagi muqaddas qadamjolar va tarixiy-madaniy yodgorliklarga sayohat ko‘zda tutilgan.
G‘.Hasanov, A.Isroilov (video), O‘zA muxbirlari